Στον πρώτο γύρο της εσωκομματικής εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη ηγεσίας, την περασμένη Κυριακή, το ΠΑΣΟΚ κατάφερε μια σημαντική διόρθωση όσον αφορά τα ποσοστά ανάμεσα στην Αττική και στην υπόλοιπη χώρα. Στις τελευταίες εθνικές εκλογές, τον Ιούνιο του 2023, από τους 617.487 ψηφοφόρους του κόμματος, από την Αττική προήλθαν οι 126.047, δηλαδή ποσοστό 20,04%. Στο σύνολο του εκλογικού σώματος, στους 5.273.699 ψηφοφόρους που προσήλθαν στις κάλπες, οι 1.640.091 ήταν στην Αττική, δηλαδή ποσοστό 31,08%. Αυτή την αναλογία κατάφερε να επιτύχει το ΠΑΣΟΚ την περασμένη Κυριακή, καθώς από τους 303.223 ψηφοφόρους, οι 94.310 ήταν στην Αττική, ένα ποσοστό 31,1%. Η σημασία της επίτευξης αυτής της αναλογίας αναδεικνύεται και από τις ψήφους που πήρε η Ν.Δ. τον Ιούνιο του 2023: στην επικράτεια έλαβε 2.115.322 ψήφους, από τις οποίες οι 694.772, ποσοστό 32%, ήταν στην Αττική.
Ολοι αναγνωρίζουν ότι εάν το ΠΑΣΟΚ φιλοδοξεί να διεκδικήσει με αξιώσεις την επιστροφή του στην εξουσία, θα πρέπει να διορθώσει τις εκλογικές επιδόσεις του στην Αττική. Χωρίς αυτό, εκλογές δεν κερδίζονται. Η συμμετοχή στις εσωκομματικές εκλογές ήταν ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, ανέδειξε, ωστόσο, έναν βαθύ δυϊσμό στο κόμμα: το ΠΑΣΟΚ του λεκανοπεδίου βρέθηκε απέναντι στο ΠΑΣΟΚ της περιφέρειας. Οι Νίκος Ανδρουλάκης και Χάρης Δούκας, που αναμετριούνται στον δεύτερο γύρο, ήταν οι ηττημένοι της Αττικής, όπου θριάμβευσε ο Παύλος Γερουλάνος και ακολούθησε στη δεύτερη θέση η Αννα Διαμαντοπούλου. Για όποιον κερδίσει στη σημερινή αναμέτρηση, μία από τις μεγάλες προκλήσεις είναι να καταφέρει να κερδίσει τους ψηφοφόρους της Αττικής στις επόμενες εθνικές κάλπες.
Πρώην βουλευτής εκτιμά ότι στις κάλπες προσήλθαν περισσότερο κεντροδεξιοί ψηφοφόροι που «έχουν μια γνήσια αγωνία ότι η χώρα χρειάζεται αντιπολίτευση».
Από δεξιά
Ποιοι είναι, όμως, αυτοί οι ψηφοφόροι; Στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, πρώην βουλευτής, που ανέλυσε τα στοιχεία της αναμέτρησης της περασμένης Κυριακής, εκτιμά ότι ένα σημαντικό κομμάτι είναι ψηφοφόροι που έχουν συνδεθεί εδώ και χρόνια με το ΠΑΣΟΚ και ενδιαφέρονται κάθε φορά που υπάρχουν εξελίξεις στο κόμμα. Οι όποιες εκτιμήσεις ή προσδοκίες υπήρχαν πριν από τον πρώτο γύρο για μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων από άλλα κόμματα, δεν επιβεβαιώθηκαν.
Ο ίδιος, ωστόσο, εκτιμά ότι στις κάλπες για την ανάδειξη ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ προσήλθαν περισσότερο ψηφοφόροι με κεντροδεξιό πολιτικό προσανατολισμό και λιγότερο από το αριστερό άκρο του πολιτικού φάσματος. «Οχι κατ’ εντολήν ή καθοδηγούμενοι, όπως υποστήριζαν κάποιες θεωρίες συνωμοσίας, αλλά γιατί έχουν μια γνήσια αγωνία ότι η χώρα χρειάζεται αντιπολίτευση και την εκφράζουν. Είναι μετριοπαθείς κεντροδεξιοί που ανησυχούν για τη στάση της Ν.Δ. και τις επιλογές της κυβέρνησης και διοχέτευσαν αυτή την ανησυχία τους. Είναι πιο συστημικοί ψηφοφόροι, θέλουν μια ισχυρή αντιπολίτευση, τη θεωρούν αναγκαία για την ισορροπία του πολιτικού συστήματος και για την πιο δίκαιη και μετρημένη άσκηση εξουσίας», εξηγεί.
Ο ίδιος εκτιμά ότι από το 2012 και μετά καταγράφεται σταθερά αυτός ο δυϊσμός του ΠΑΣΟΚ, το οποίο, προσθέτει, «μετεξελίχθηκε σε κόμμα της περιφέρειας, γιατί εκεί κατάφερε να διατηρήσει την επίδραση του κομματικού μηχανισμού και των τοπικών στελεχών». Το να επιτύχει την αντιστροφή αυτής της τάσης δεν είναι ούτε απλό ούτε εύκολο. Ιδιαίτερα καθώς, όπως επισημαίνει, στα 12 χρόνια που μεσολάβησαν, έχει αλλάξει σημαντικά η σύνθεση του εκλογικού σώματος. «Κάθε χρόνο μπαίνουν στο εκλογικό σώμα περίπου 100.000 νέοι ψηφοφόροι. Αυτό αθροίζει περίπου 1,2 εκατ. ψηφοφόρους τα τελευταία 12 χρόνια, ποσοστό μεγαλύτερο του 20% των ψηφοφόρων που προσέρχονται στην κάλπη. Ολοι αυτοί δεν έχουν ζήσει το δίπολο ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ., αλλά ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ., ήταν άλλα τα κόμματα εξουσίας που συνήθισαν να βλέπουν».
«Δεν το περιμέναμε»
Εν ενεργεία βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος έχει εκδηλωθεί και ανοιχτά υπέρ ενός εκ των δύο υποψηφίων της σημερινής αναμέτρησης, εμφανίζεται σχεδόν σοκαρισμένος από το αποτέλεσμα στην Αττική. «Είναι ένας άλλος κόσμος, που πριν φτάσουμε στις κάλπες δεν τον βλέπαμε πουθενά. Είχαμε μια σωστή εικόνα για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά το λεκανοπέδιο ήταν κάτι που δεν το περιμέναμε», αναγνωρίζει. Η δική του ανάγνωση, όμως, για τα χαρακτηριστικά αυτών των ψηφοφόρων είναι διαφορετική. Πιστεύει ότι πρόκειται για «ψηφοφόρους μιας χρήσης» και αναλύει το σκεπτικό του λέγοντας ότι «ενδεχομένως θα μπορούσαν να γίνουν ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ στις εθνικές κάλπες αν στην εσωκομματική διαδικασία επικρατούσε ο Παύλος Γερουλάνος ή η Αννα Διαμαντοπούλου». Και καταθέτει έναν διαφορετικό διαχωρισμό με βάση το αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής, μιλώντας για «υποψηφίους των μηχανισμών» όταν αναφέρεται στους Ν. Ανδρουλάκη και Χ. Δούκα και «υποψηφίους της κοινωνίας» όταν μιλάει για τους Π. Γερουλάνο και Αννα Διαμαντοπούλου. «Ηταν σαν να βρήκαμε στην κάλπη το ΠΑΣΟΚ που γνωρίζαμε και ένα άλλο ΠΑΣΟΚ που δεν γνωρίζαμε. Ομως, αυτό το “άγνωστο” ΠΑΣΟΚ πιστεύω ότι δεν θα πάει να ψηφίσει στη δεύτερη εσωκομματική αναμέτρηση. Ετσι, ξαναγυρίζουμε στον κόσμο που γνωρίζαμε. Αν η συμμετοχή μειωθεί κοντά στις 200.000, τότε αυτή η τάση θα επιβεβαιωθεί», καταλήγει.
Η ισορροπία που αποκατέστησε ο α΄γύρος
Στις τελευταίες εθνικές εκλογές, τον Ιούνιο του 2023, μόλις το 20% της εκλογικής δύναμης του ΠΑΣΟΚ προήλθε από την Αττική. Στο σύνολο των ψηφοφόρων, από το λεκανοπέδιο προήλθε το 30% της συμμετοχής. Στην εσωκομματική κάλπη της προηγούμενης Κυριακής, η αναλογία μεταξύ κέντρου και περιφέρειας διορθώθηκε: 31,3% των ψήφων «έπεσαν» στην Αττική και το υπόλοιπο 68,7% στην περιφέρεια. Η ποσοτική ισορροπία ανέδειξε πιο έντονα την ποιοτική διαφορά στις προτιμήσεις, καθώς η πρωτεύουσα ψήφισε ανάποδα από την επαρχία, δίνοντας τις πρώτες θέσεις σε Γερουλάνο και Διαμαντοπούλου, έναντι των Ανδρουλάκη και Δούκα, που κυριάρχησαν εκτός Αττικής.
Εσωκομματικές ΠΑΣΟΚ 2024
Επικράτεια
68,9%
303.223 ψήφοι
Αττική
31,1%
94.310 ψήφοι
