Εξωστρέφεια και πρόσβαση σε καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες εξασφαλίζει για τις ελληνικές επιχειρήσεις η συνεργασία Alpha Bank και UniCredit. Αυτό επισημαίνουν στην συνέντευξή τους στην «Κ» οι επικεφαλής των δύο Ομίλων Αντρέα Ορσέλ και Βασίλης Ψάλτης, εξηγώντας τα οφέλη της συνεργασίας στον επιχειρηματικό τομέα και στον τομέα της διαχείρισης περιουσίας. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στην Ε.Ε., ο ισχυρός άνδρας της UniCredit διαπιστώνει ότι «παρά το γεγονός ότι όλοι συμφωνούν στην ανάγκη σύγκλισης της Ευρώπης, οι προσπάθειες συναντούν εμπόδια”. Προειδοποιεί, δε, ότι η στασιμότητα «συνιστά καταστροφή της προοπτικής για όλους τους λαούς της Ευρώπης».
– Πώς βλέπετε την Ελλάδα στο παγκόσμιο στερέωμα;
– Αντρέα Ορσέλ: Η ανάκαμψη της Ελλάδας, μετά την κρίση, είναι εντυπωσιακή! Όχι μόνο κατάφερε να ξεπεράσει τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε, αλλά βγήκε από αυτές πιο δυνατή. Πριν λίγες μέρες, μάλιστα, πανηγυρίζαμε καθώς οι τιμές των ελληνικών ομολόγων διαπραγματεύονταν υψηλότερα από αντίστοιχων γαλλικών. Αυτό κι αν είναι ανατροπή!
Βλέπω την Ελλάδα πολύ θετικά: η οικονομία έχει νέα δυναμική, ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται, η απασχόληση ενισχύεται και τα δημοσιονομικά μεγέθη βελτιώνονται. Το πρώτο εξάμηνο του 2024 η ελληνική οικονομία πέτυχε ανάπτυξη 2,2%. Νομίζω, λοιπόν, ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με κάποια προκατάληψη, αλλά καθώς ο χρόνος περνά και η οικονομία σας συνεχίζει να αναπτύσσεται αυτό το αίσθημα θα ξεθωριάσει.
– Η UniCredit είναι ο μόνος στρατηγικός εταίρος που επένδυσε στο πλαίσιο του κυβερνητικού σχεδίου ιδιωτικοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Γιατί Ελλάδα και γιατί Alpha Bank;
– Aντρέα Oρσέλ: Προσωπικά, είχα πάντα πολύ καλή σχέση με την Ελλάδα και, όπως προανέφερα, η ανάκαμψή της μετά την κρίση είναι εντυπωσιακή. Γι’ αυτό, είμαι πολύ χαρούμενος που μας δόθηκε η δυνατότητα να αναπτύξουμε αυτού του είδους τη συνεργασία. Μία συνεργασία που είναι ισχυρή, εξαιτίας του μοναδικού μοντέλου της UniCredit, της ευθυγράμμισης των δύο οργανισμών και του κοινού οράματος που μοιραζόμαστε με τον Βασίλη.
Γνωριζόμαστε 20 χρόνια και αφιερώσαμε πολύ χρόνο για να συζητήσουμε αυτή τη συνεργασία και να αποφασίσουμε ποια ήταν η ορθή προσέγγιση. Γνωρίζαμε ότι το εύρος υπηρεσιών και προϊόντων της UniCredit θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια αξία για τις ελληνικές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές τους οποίους θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε μέσω της Alpha Bank.
Ο Όμιλος UniCredit είναι μια ομοσπονδία 13 τραπεζών. Το ζητούμενο, λοιπόν, για εμάς ήταν να διασφαλίσουμε ότι κάθε αγορά θα εξυπηρετείται με τον βέλτιστο τρόπο, αξιοποιώντας παράλληλα τη δύναμη του να είμαστε ένας πανευρωπαϊκός οργανισμός. Το μοντέλο αυτό είναι επωφελές για τους πελάτες στην Ελλάδα διότι σημαίνει ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση στα καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία μπορούμε και διαθέτουμε χάρη στο μέγεθός μας και στις συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει.
– Βασίλης Ψάλτης: Η στρατηγική συνεργασία με την UniCredit δημιουργεί μία μοναδική ευκαιρία για την ελληνική οικονομία και για την Alpha Bank. Καθώς είμαστε η Τράπεζα της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, έχουμε ως Πελάτες πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, όλων των μεγεθών, που δραστηριοποιούνται στις χώρες που έχει παρουσία η UniCredit. Αυτή η πτυχή της συνεργασίας μας βρίσκεται στο επίκεντρο όσων προσπαθούμε να επιτύχουμε στην Ευρώπη: Οι ελληνικές επιχειρήσεις από το νοτιοανατολικό όριο της Ευρώπης να συνδέονται με τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, ανοίγουμε την Τράπεζα με έναν τρόπο που θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί διαφορετικά.
Θεωρώ ότι το μοντέλο που είχαμε τη δεκαετία του 2000, επενδύοντας στα Βαλκάνια, δεν συνάδει με τις φιλοδοξίες που έχουν οι ελληνικές επιχειρήσεις σήμερα. Το μοντέλο που ακολουθούμε σήμερα είναι ένα μοντέλο B2B, το οποίο επεκτείνεται όχι μόνο στα Βαλκάνια, αλλά στην καρδιά της Ευρώπης. Σε αυτό το πεδίο είναι που μπορούμε να προσφέρουμε κάτι πραγματικά νέο. Για τούτο και όλοι όσοι αντιλαμβάνονται την ευκαιρία να έχουν μια τέτοια ολοκληρωμένη πρόταση τραπεζικών υπηρεσιών, είναι ενθουσιασμένοι. Ο Αντρέα, μάλιστα, είχε την ευκαιρία να το ακούσει από τους ίδιους τους πελάτες μας.
– Αντρέα Ορσέλ.: Όντως, συναντηθήκαμε με εταιρικούς πελάτες στην Αθήνα και μπορέσαμε να αντιληφθούμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής επιχειρηματικότητας δραστηριοποιείται στο εξωτερικό. Πιθανότατα έχουν μια τράπεζα αναφοράς στην Ελλάδα, αλλά στη συνέχεια πρέπει να βρίσκουν άλλες τράπεζες στις άλλες χώρες, όπου επεκτείνονται. Αυτές οι άλλες τραπεζικές σχέσεις είναι κυρίως συναλλακτικές. Το ίδιο ισχύει και για τις ιταλικές επιχειρήσεις, για παράδειγμα στην αγορά φυσικού αερίου, οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει επενδύσεις στην Ελλάδα και έχουν σημαντική δραστηριότητα στη χώρα. Πιθανώς να συνεργάζονται στενά με την UniCredit στην Ιταλία, αλλά να έχουν μία τράπεζα στην Ελλάδα μόνο για συναλλακτικές σχέσεις. Η συνεργασία μας με την Alpha Bank και η ευθυγράμμιση των δραστηριοτήτων μας θα μας επιτρέψει να εξυπηρετούμε τους πελάτες αυτούς καλύτερα, παρέχοντάς τους ένα ενιαίο σημείο εξυπηρέτησης και επιλύοντας ταχύτερα όποια προβλήματα ανακύπτουν.
– Βρεθήκατε στην Αθήνα, συνοδευόμενος από μία μεγάλη ομάδα στελεχών…
– Βασίλης Ψάλτης.: Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που το κοινό μας στρατηγικό όραμα έχει εξελιχθεί σε μία ουσιαστική συνεργασία με ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών. Αυτό κατέστη δυνατόν μόνον επειδή οι ομάδες μας έχουν αγκαλιάσει ολόψυχα αυτό το όραμα και το έχουν κάνει δικό τους, αναδεικνύοντας ευκαιρίες συνεργασίας που, ομολογώ πως, δεν ήταν εμφανείς πριν από ένα χρόνο.
Υπάρχουν σήμερα περίπου 30 ομάδες εργασίας που λειτουργούν για να διαμορφώσουμε ολοκληρωμένες εμπορικές ευκαιρίες. Μία από τις ομάδες εργάζεται στη Ρουμανία, όπου και αναμένουμε να έχουμε εγκαίρως τις ρυθμιστικές εγκρίσεις και να ολοκληρώσουμε τις εταιρικές πράξεις μέχρι το τέλος του έτους: η UniCredit θα αποκτήσει το 90% της θυγατρικής μας, και η Alpha Bank θα αποκτήσει το 10% της θυγατρικής της. Αυτό σημαίνει ότι το επόμενο έτος, θα προχωρήσουμε στη νομική και λειτουργική συγχώνευση των δύο τραπεζών.
Αυτό είναι ένα πρώτο επίπεδο της συνεργασίας μας. Ένα δεύτερο επίπεδο αφορά στον χώρο του bancassurance (τραπεζοασφαλιστικών προϊόντων), στο οποίο η UniCredit έχει ηγετική θέση στην ιταλική αγορά, με την υλοποίηση να αναμένεται το επόμενο έτος. Επιπλέον, υπάρχει μια σειρά εμπορικών πρωτοβουλιών, στις οποίες έχουμε εντοπίσει ευκαιρίες συνεργασίας, με πρώτη την εισαγωγή των αμοιβαίων κεφαλαίων UniCredit onemarkets στην ελληνική αγορά.
– Aντρέα Oρσέλ.: Θέλαμε να φέρουμε τις ομάδες μας κοντά και να εργαστούμε για την επίτευξη των κοινών μας στόχων. Υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός και ενέργεια μεταξύ των ανθρώπων μας για όσα μπορούμε να πετύχουμε, και αισθανθήκαμε ότι αυτή τη φορά έπρεπε να βρεθούμε στην Αθήνα. Νομίζω ότι ο κόσμος το απολαμβάνει πραγματικά. Αυτό που κάνει τη μεταξύ μας συνεργασία πραγματικά αποδοτική είναι ότι υπερβαίνει τη σχέση που έχουμε ο Βασίλης και εγώ και εξελίσσεται σε μία εταιρική σχέση που λειτουργεί απρόσκοπτα σε όλα τα επίπεδα, όπου οι άνθρωποί μας κάνουν πράγματα όχι επειδή τους το λέμε εμείς, αλλά επειδή συνεργάζονται καλά ο ένας με τον άλλον. Με συναντήσεις σαν αυτή ενισχύουμε αυτό το μήνυμα και νομίζω ότι λειτουργεί πολύ καλά.
– Από τον χάρτη των συμμετοχών σας προκύπτει ότι η στρατηγική σας είναι να έχετε πλειοψηφικά ποσοστά σε όλες τις θυγατρικές σας. Σκοπεύετε να αυξήσετε το μερίδιό σας στην Alpha Bank;
– Aντρέα Oρσέλ: Ο Βασίλης και εγώ είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με τον τρόπο που δομήσαμε αυτή τη συνεργασία και με το πώς αυτή λειτουργεί. Αποτελεί μία διαφορετική εκδοχή του λειτουργικού μας μοντέλου και αφορά στην ικανότητά μας να δημιουργούμε δεσμούς σε χώρες όπου δεν έχουμε άμεση παρουσία. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχουμε και αξιοποιούμε τα προϊόντα μας, τις υπηρεσίες μας και τη συνδεσιμότητα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με αυτό, όπως είπαμε από την πρώτη στιγμή. Κατά μία έννοια, αυτή η συνεργασία είναι μια νέα ιδέα, η οποία λειτουργεί πολύ καλά. Όταν ξεκινήσαμε, ετοιμάσαμε ένα επιχειρηματικό σχέδιο με ένα βασικό και ένα πιο αισιόδοξο σενάριο. Σήμερα, μετά από 10 μήνες, έχουμε επιτύχει τρεις φορές περισσότερα απ’ όσα το αισιόδοξο σενάριο προέβλεπε. Άρα, η συνεργασία λειτουργεί επωφελώς και για τις δύο πλευρές.
«Αυτή η πτυχή της συνεργασίας μας βρίσκεται στο επίκεντρο όσων προσπαθούμε να επιτύχουμε στην Ευρώπη: οι ελληνικές επιχειρήσεις να συνδέονται με τον πυρήνα της Ε.Ε.», αναφέρει ο Βασίλης Ψάλτης.
– Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος της Alpha Bank στο ευρωπαϊκό δίκτυο της UniCredit;
– Αντρέα Ορσέλ: Θα τοποθετούσα την Ελλάδα ως μία επιπλέον χώρα στο ευρωπαϊκό μας τραπεζικό δίκτυο, μέσω εταιρικής σχέσης και όχι μέσω ιδιοκτησίας. Τόσο οι Πελάτες μας όσο και οι Πελάτες της Alpha Bank θα αποκομίσουν τα οφέλη της σύνδεσης με τις 13 – πλέον 14 – χώρες που έχουμε στο δίκτυό μας, με τους δύο Ομίλους να δημιουργούν αξία μέσω της ροής συναλλαγών μεταξύ των χωρών και της προσφοράς νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Πρόκειται, επομένως, για ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο σύνδεσης σε σχέση με αυτό που έχουμε με τις δικές μας τράπεζες στο εξωτερικό.
– Η UniCredit θα τοποθετήσει μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της Alpha Bank;
Ναι. Νομίζω ότι είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η συμμετοχή που πήραμε ήταν για να υπογραμμίσουμε την εταιρική σχέση. Δεν ήταν για την ίδια τη συμμετοχή. Η Alpha Bank ήθελε η νέα προσθήκη στο ΔΣ να δώσει ώθηση σε ορισμένους τομείς και να συνεισφέρει στην Τράπεζα με την εμπειρία της. Νομίζω ότι επιλέξαμε από κοινού ένα πρόσωπο που μπορεί να προσδώσει δυναμική τόσο σε όρους αξιών όσο και τεχνογνωσίας.
– Στην Ελλάδα, ο τομέας διαχείρισης περιουσίας αντιστοιχεί περίπου στο 10% του ΑΕΠ, ενώ σε άλλες χώρες της ΕΕ κυμαίνεται μεταξύ 35% και 45%. Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Βασίλης Ψάλτης: Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι η κατανόηση από όλους ότι οι καταθέσεις δεν είναι στην πραγματικότητα ένας τρόπος για να δημιουργήσουμε ή να μεγεθύνουμε τον πλούτο. Ο σκοπός των καταθέσεων είναι να καλύπτουν κυρίως τις καθημερινές μας ανάγκες και να μας βοηθούν να αντιμετωπίζουμε μάλλον βραχυπρόθεσμα ζητήματα ρευστότητας. Αλλά όταν πρόκειται για ένα συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, αυτό απαιτεί προετοιμασία, πειθαρχία και την ύπαρξη πολλών επιλογών, τις οποίες δεν μπορεί να παράσχει μια προθεσμιακή κατάθεση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι στην Ελλάδα, έχοντας ακόμα νωπά στη μνήμη μας όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της κρίσης με τα επιτόκια να εκτοξεύονται στα ύψη, οι περισσότεροι από τους συμπολίτες μας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την κατάθεση ως μόνη επιλογή.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι στην Ελλάδα είμαστε αντιμέτωποι με δύσκολες αποφάσεις σε ό,τι αφορά στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα. Τα δημογραφικά στοιχεία είναι τέτοια που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσουμε σημαντικά ζητήματα στο μέλλον. Συνεπώς ο δεύτερος πυλώνας, τα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά ταμεία, μαζί με τον τρίτο πυλώνα, την ατομική – εθελοντική συμμετοχή καθενός, θα πρέπει να ενεργοποιηθούν συνδιαμορφώνοντας ένα περιβάλλον ασφάλειας στους εργαζόμενους για τη συνταξιοδότησή τους.
Το τρίτο στοιχείο αφορά στη μορφή της επένδυσης, όπου οι Έλληνες εξακολουθούμε να επιλέγουμε μη ρευστά περιουσιακά στοιχεία, δηλαδή ακίνητα. Αυτή είναι μία από τις αιτίες διατήρησης ενός σχετικά υψηλού ποσοστού ιδιοκατοίκησης, αλλά ταυτόχρονα και ο λόγος, για τον οποίο έχουμε τόσα πολλά ακίνητα που είναι κλειστά, χωρίς να συνεισφέρουν κανένα εισόδημα στα νοικοκυριά. Τα δημογραφικά δεδομένα είναι τέτοια, με τη σημαντική μείωση των γεννήσεων, που τα τελευταία 20 χρόνια, μέσω της κληρονομιάς, ο πλούτος συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, οι τράπεζες έχουμε καθήκον έναντι των πολιτών να τους εξηγήσουμε ποια είναι η επενδυτική νοοτροπία, την οποία θα πρέπει να υιοθετήσουν, εφόσον θέλουν να αξιοποιήσουν το διαθέσιμο κεφάλαιό τους. Επίσης, ποια μπορεί να είναι τα διαθέσιμα εργαλεία για την κατανομή των περιουσιακών τους στοιχείων. Παράλληλα, οφείλουμε να τους ενημερώσουμε ότι υπάρχουν στην αγορά καλά προϊόντα, τα οποία δεν είναι του τύπου «θα αγοράσω αυτή τη μετοχή ή αυτό το ομόλογο», αλλά προϊόντα που προσφέρουν διαφοροποίηση κινδύνου προσαρμοσμένη στο προφίλ κάθε ανθρώπου. Σε αυτό το σημείο εισέρχεται στο προσκήνιο το εγχείρημα μας με τα αμοιβαία κεφάλαια UniCredit onemarkets.
– Υπήρξε εσωτερικό τους λανσάρισμα…
– Ναι, κάναμε την παρουσίαση στα στελέχη του δικτύου μας και η αποδοχή υπήρξε ενθουσιώδης κυρίως για τις προοπτικές που δημιουργούν αυτά τα νέα προϊόντα.
Τα onemarkets είναι το εμπορικό σήμα που χρησιμοποιεί η UniCredit για να παρέχει εξατομικευμένες λύσεις για διαφορετικούς τύπους επενδυτών σε αμοιβαία κεφάλαια στον τομέα των επενδύσεων. Πρόκειται για μια μοναδική ιδέα, που παίρνει τα καλύτερα προϊόντα της κατηγορίας από τη Fidelity, την PIMCO, την Capital Group και άλλους παρόχους και απευθύνεται σε ένα ευρύ σύνολο επενδυτών. Ενδεικτικό της δυναμικής των νέων επενδυτικών λύσεων είναι και ότι τους τελευταίους τρεις μήνες που προσφέραμε το onemarkets «σιωπηρά» σε επιλεγμένους Πελάτες μας, έχουμε ήδη συγκεντρώσει περίπου 100 εκατ. ευρώ.
Το onemarkets είναι διαμορφωμένο με τέτοιο τρόπο που το καθιστά απόλυτα κατάλληλο, όχι μόνο για το Private Banking ή την εύπορη πελατεία, αλλά και όλους μας τους Πελάτες.
Με δεδομένο ότι είμαστε ηγέτες της αγοράς, μέσω της Alpha Asset Management, με την προσφορά ενός ακόμη ισχυρού εμπορικού σήματος, ανοίγουμε για τους επενδυτές ένα παράθυρο στον κόσμο.
– Πώς σχολιάζετε τα πολύ χαμηλά επιτόκια για τις καταθέσεις που υπάρχουν στην Ελλάδα; Οι ιταλικές τράπεζες προσφέρουν σχεδόν διπλάσια επιτόκια. Τι δικαιολογεί αυτή τη διαφορά;
Aντρέα Ορσέλ: Θα επαναλάμβανα αυτά που ανέφερε ο Βασίλης. Πρώτα απ’ όλα, η Ελλάδα διαθέτει μεγάλη ρευστότητα αυτή τη στιγμή. Αν κοιτάξετε τον δείκτη δανείων προς καταθέσεις, η Ελλάδας, είναι στο 60%, η Ιταλία είναι στο 90% και η Ευρωζώνη στο 100%. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα μετρητά που κατατίθενται στις τράπεζες από αυτά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι τράπεζες για δάνεια. Ακριβώς λόγω της προσφοράς και της ζήτησης, αυτό έχει, εξ ορισμού, επιπτώσεις στην τιμολόγηση των καταθέσεων.
Μέρος της εξήγησης αυτής είναι κατά τη γνώμη μου το γεγονός ότι οι Έλληνες έχουν τοποθετήσει τις αποταμιεύσεις τους σε καταθέσεις και όχι σε κάτι άλλο. Αν πάρω, για παράδειγμα, την ιταλική εμπειρία, οι Ιταλοί δεν περιμένουν να ανταμειφθούν από τις αποταμιεύσεις τους μέσω ενός τρεχούμενου λογαριασμού ή μιας προθεσμιακής κατάθεσης. Θα αγοράσουν είτε ιταλικά κρατικά ομόλογα, επειδή έχουν σχετικά υψηλή απόδοση, είτε προϊόντα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Επομένως, δεδομένου ότι οι διαθέσιμες καταθέσεις είναι χαμηλότερες από τις ανάγκες των τραπεζών, ανταμείβονται περισσότερο.
Βασίλης Ψάλτης: Αυτή η τάση απεγκλωβισμού από τις καταθέσεις καταγράφηκε και στην Ελλάδα, καθώς τους τελευταίους μήνες 6,5 δισ. ευρώ έχουν τοποθετηθεί σε αμοιβαία κεφάλαια και άλλα 4,5 δισ. ευρώ σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Έτσι, 11 δισ. ευρώ, αντί να ακολουθήσουν την παραδοσιακή οδό των προθεσμιακών καταθέσεων, κατευθύνθηκαν σε επενδυτικές επιλογές.
– Πράγματι, πρόκειται για μία μεγάλη αλλαγή.
Βασίλης Ψάλτης: Ναι, υπάρχουν δύο ακόμα λόγοι για τους οποίους αλλάζει το πρότυπο συμπεριφοράς. Αφενός, τα καταθετικά υπόλοιπα είναι χαμηλότερα, καθώς μέσα από την κρίση, τα νοικοκυριά κυρίως, έχουν γίνει πιο «σφιχτά» και δεν διαθέτουν την ίδια ποσότητα ρευστών διαθεσίμων.
Αφετέρου, γιατί η ψηφιοποίηση και οι προσφερόμενες εφαρμογές δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες μας να κάνουν καλύτερη διαχείριση του διαθέσιμου εισοδήματος μεταξύ του μέρους που αφιερώνεται στη διεκπεραίωση των καθημερινών συναλλαγών και εκείνου που μπορεί να κατευθυνθεί σε επενδύσεις.
– Σας αποκαλούν τον Τζέιμι Ντάιμον της Ευρώπης. Ο Τζέιμι βέβαια είναι Έλληνας, που είναι μεγάλη διαφορά, αλλά πέραν αυτού, πώς αισθάνεστε για την σύγκριση;
Aντρέα Ορσέλ: Δεν αισθάνομαι Τζέιμι Ντάιμον. Αισθάνομαι, όμως, ότι εντείνεται η συζήτηση σχετικά με την ανάγκη της Ευρώπης για ισχυρότερες τράπεζες και για την ανάγκη να υπάρξει ένα όραμα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Και λόγω της φύσης της UniCredit, καθώς έχει έναν τόσο πανευρωπαϊκό χαρακτήρα σε σχέση με οποιονδήποτε άλλον τραπεζικό οργανισμό, είναι ένας ρόλος που συνήθως συνδέεται με εμάς. Όχι επειδή είμαστε καλύτεροι ή χειρότεροι, αλλά απλώς επειδή είμαστε διαφορετικοί.
Θεωρώ ότι η Ε.Ε. πρέπει να συγκλίνει, και νομίζω ότι όλοι συμφωνούν σε αυτό. Αλλά όταν προσπαθείς να υλοποιήσεις αυτόν τον στόχο, υπάρχουν εμπόδια σε κάθε κλάδο.
Στην περίπτωση της UniCredit εάν δεν βρίσκαμε έναν κοινό παρονομαστή, ο Όμιλος θα δυσκολευόταν, επειδή ο καθένας τραβούσε προς διαφορετική κατεύθυνση. Όλα τα δυνητικά πλεονεκτήματα που είχαμε δεν αξιοποιούνταν και τελικά δεν θα υπήρχε λόγος να είμαστε μαζί. Γι’ αυτόν τον λόγο φθάσαμε από το σημείο όπου βρισκόμασταν στο σημείο όπου είμαστε σήμερα. Πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται κάτι αντίστοιχο.
Καταλήξαμε στο όραμα ότι ο Όμιλος UniCredit θα είναι η τράπεζα για την Ευρώπη. Όλοι παρακινήθηκαν από αυτή την ιδέα, και να το υλοποιήσουμε με τρόπο που θα αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους τους άλλους. Ως εκ τούτου, βρισκόμαστε, συνεχώς αντιμέτωποι με την ανάγκη να προχωρήσουμε την τραπεζική ένωση, την τραπεζική σύγκλιση. Όλοι συμφωνούν σε αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να το υλοποιήσουμε.
– Η έκθεσή του συμπατριώτη σας Μάριο Ντράγκι χαρακτηρίζεται ως η τελευταία κλήση αφύπνισης για την Ευρώπη όσον αφορά στην ανάγκη για μια ένωση κεφαλαιαγορών και περισσότερες επενδύσεις. Αλλά η αίσθησή μου είναι ότι κανείς δεν την ακούει πραγματικά…
Aντρέα Oρσέλ: Ο Ντράγκι, αλλά και άλλοι πριν από αυτόν, μας κάλεσαν να δούμε το πρόβλημα.
Μόλις πριν από 15 χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν το ίδιο ΑΕΠ. Ακριβώς ίδιο! Από τότε, το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 80%, αλλά η ΕΕ παρέμεινε στάσιμη, παρόλο που ο πληθυσμός μας είναι κατά 100 εκατομμύρια μεγαλύτερος, λόγω και της ένταξης νέων κρατών-μελών. Κατά την άποψή μου, η στασιμότητα αυτή αποτελεί καταστροφή αξίας, ευκαιριών και κυρίως καταστροφή της προοπτικής για όλους τους λαούς της Ευρώπης. Και αν περιμένουμε χρόνια για να αναλάβουμε δράση, η κατάσταση θα επιδεινώνεται ώσπου θα γίνει μη αναστρέψιμη.
Δεν έχουμε ένωση κεφαλαιαγορών, οι τράπεζές μας είναι κατακερματισμένες. Ούτε μία ευρωπαϊκή τράπεζα δεν βρίσκεται στις 25 κορυφαίες παγκοσμίως. Έτσι, το τραπεζικό σύστημα μπορεί να δυσκολευτεί να χρηματοδοτήσει αυτά τα σχέδια. Οι κυβερνήσεις είναι μία επιλογή, αλλά όλοι οι κρατικοί προϋπολογισμοί είναι υπό πίεση.
Επομένως, απαιτείται επενδυτικό καύσιμο – και το επενδυτικό καύσιμο μπορεί να προέλθει είτε από τις τράπεζες είτε από τις κεφαλαιαγορές. Οι τράπεζες δεν είναι πάντα καλύτερες από τις κεφαλαιαγορές, αλλά είναι πολύ πιο γρήγορες. Προκειμένου να επιτευχθεί η ένωση των κεφαλαιαγορών, απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα συνταξιοδοτικά ταμεία και τα θεσμικά κεφάλαια. Πρέπει να κάνουμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν είναι άμεσης απόδοσης, ενώ ο τραπεζικός τομέας είναι έτοιμος.
Κάποιοι λένε ότι «οι τράπεζες θα έπρεπε να αναλαμβάνουν κινδύνους, αλλά δεν το κάνουν». Λοιπόν, αν μπορούμε να μεγαλώσουμε σε μέγεθος μέσω της διαφοροποίησής μας, τότε μπορούμε να αναλάβουμε περισσότερους κινδύνους.
Ζούμε σε μια εποχή αναταραχών, γεωπολιτικών κινδύνων και ούτω καθεξής. Είναι κάτι που σε κρατάει ξύπνιο τη νύχτα;
– Αντρέα Ορσέλ: Το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούμαστε έχει αλλάξει πλήρως. Μετά από μία πολυετή ανοδική τροχιά προσγειωθήκαμε στη χρηματοπιστωτική κρίση. Και ακολούθησε πάνω από μια δεκαετία αρνητικών επιτοκίων και μεταβλητότητας. Τώρα, αναμένουμε και άλλα σοκ, χωρίς να γνωρίζουμε από πού θα προέλθουν. Για παράδειγμα, κανείς δεν περίμενε ότι ο πληθωρισμός θα αυξανόταν όπως αυξήθηκε.
Κατά τη γνώμη μου, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι πιο ευέλικτες στην προσαρμογή. Προϋπολογισμοί και επιχειρηματικά σχέδια πρέπει να μπορούν να αλλάξουν σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
Αυτό που με κρατάει ξύπνιο τη νύχτα είναι ότι πριν, συνηθίζαμε να έχουμε μία παγκόσμια οπτική στον τρόπο που βλέπουμε το μέλλον. Πλέον, είμαστε όλο και πιο κατακερματισμένοι, οι κλυδωνισμοί είναι πιο συχνοί και απαιτείται να επαγρυπνούμε όλο και περισσότερο, να προβλέπουμε και να προσαρμοζόμαστε γρήγορα.
