ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ιδιαίτερη ικανοποίηση εκφράζει η Αθήνα για το κείμενο της κοινής ευρωπαϊκής θέσης, ενόψει της σημερινής δεύτερης διακυβερνητικής διάσκεψης μεταξύ Τιράνων και Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Λουξεμβούργο, που θα σηματοδοτήσει ουσιαστικά την έναρξη των διαπραγματεύσεων επί της πρώτης δέσμης των ενταξιακών κεφαλαίων της Αλβανίας. Πρόκειται, άλλωστε, για κρίσιμα κεφάλαια που ενδιαφέρουν την ελληνική πλευρά, καθώς αφορούν –ανάμεσα σε άλλα– τη δικαστική εξουσία και θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και τη δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ασφάλεια.
Η κοινή θέση της Ε.Ε. αντανακλά τις θέσεις της ελληνικής πλευράς «και ως προς το λεγόμενο περιουσιακό και τα δικαιώματα των μελών της ελληνικής εθνικής μειονότητας», τονίζουν διπλωματικές πηγές καθώς, όπως εξηγούν, «υπάρχουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις και ακολούθως υποχρεώσεις των Τιράνων, που η Κομισιόν θα παρακολουθεί πλέον συστηματικά και θα αξιολογεί».
Πράγματι, στο κείμενο –που έχει στην κατοχή της η «Κ»– αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η Ε.Ε. σημειώνει τα σχέδια της Αλβανίας να προστατεύσει και να προωθήσει τα δικαιώματα ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της και τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου», ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην υποχρέωση των Τιράνων να υιοθετήσουν «εναπομείναντες εκτελεστικούς κανονισμούς σχετικά με τον αυτοπροσδιορισμό και άλλα σχετικά δικαιώματα και τη χρήση γλωσσών των εθνικών μειονοτήτων στις επαφές τους με διοικητικά όργανα και δημόσιες αρχές έως τα τέλη του 2024, όπως προβλέπεται στον οδικό χάρτη για το κράτος δικαίου».
Στο κείμενο, που ικανοποιεί πλήρως την Αθήνα, υπάρχει ειδική αναφορά στην προώθηση των δικαιωμάτων ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες, αλλά και στο περιουσιακό.
Ψηφιοποίηση
Παράλληλα, σε εκτενή παράγραφο περίπου μιας σελίδας για τo «δικαίωμα στην ιδιοκτησία», καταγράφονται οι υποχρεώσεις της Αλβανίας να προχωρήσει σε ψηφιοποίηση των κτηματολογικών χαρτών –στο πλαίσιο του οδικού χάρτη για το κράτος δικαίου–, ώστε να παρέχεται «αποτελεσματικό και διαφανές σύστημα καταχώρισης ακινήτων», το οποίο θα προσφέρει «σαφείς και ασφαλείς τίτλους ιδιοκτησίας» έως το 2030, ενώ η Ε.Ε. καλεί τις αλβανικές αρχές να ασχοληθούν «με το ζήτημα των παραποιημένων εγγράφων», όπως περιγράφεται στα συμπεράσματα του συμβουλίου για τη διεύρυνση, του Δεκεμβρίου 2023. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η επισήμανση για «αναθεώρηση της νομοθεσίας των επενδύσεων», που αποτελεί «ζήτημα υψίστης προτεραιότητας και πρέπει να αντιμετωπιστεί έως το 2026». Ειδικότερα, οι αλβανικές αρχές καλούνται να «διασφαλίσουν ότι οι απαλλοτριώσεις στο όνομα του “δημοσίου συμφέροντος” συνοδεύονται από δίκαιες αποζημιώσεις στους νόμιμους ιδιοκτήτες», ενώ υπογραμμίζεται ότι «σαφής διαδικασία ταξινόμησης των ακινήτων (αρόσιμης γης ή για οικοδομικούς σκοπούς) θα βοηθούσε στην αποφυγή εσφαλμένων ταξινομήσεων ή οποιωνδήποτε πράξεων κατάχρησης».
Με τη σημερινή δεύτερη διακυβερνητική διάσκεψη Ε.Ε. – Αλβανίας αποσυνδέεται επισήμως η Βόρεια Μακεδονία από το έως τώρα «ζεύγος» των δύο υποψηφίων για ένταξη χωρών.
Η ελληνική θέση
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης εκπροσώπησε χθες την Ελλάδα στη σύνοδο κορυφής της Διαδικασίας του Βερολίνου, της υπό γερμανική αιγίδα πρωτοβουλίας για την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων. Οικοδεσπότης ήταν ο καγκελάριος της Γερμανίας Ολαφ Σολτς και, όπως ήταν αναμενόμενο, το κλίμα για την Αλβανία ήταν πανηγυρικό, σε αντίθεση με τη Βόρεια Μακεδονία, η οποία παραμένει εκτός διαδικασίας προς το παρόν. «Η Ελλάδα έχει ήδη ξεκαθαρίσει τη θέση της. Η θέση αυτή έχει προδιαγραφεί προ είκοσι ετών, όταν με την ατζέντα της Θεσσαλονίκης το 2003 ήταν η Ελλάδα πρωτοπόρος στην ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτό θα πρέπει να γίνει με πλήρη σεβασμό στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, με πλήρη σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, με πλήρη σεβασμό στις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο κ. Γεραπετρίτης, σημειώνοντας ότι «θα είμαστε εμείς που θα επισπεύσουμε τη διαδικασία αυτή, πάντοτε υπό την προϋπόθεση τήρησης των θεμελιωδών αρχών της Ε.Ε., για να μπορέσει η περιοχή μας να έχει την ειρήνη και την ευημερία που απαιτείται στους δύσκολους αυτούς καιρούς».
