Τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. μπορεί να επανέλθει στις συζητήσεις για την επίλυση του Κυπριακού, εφόσον ξαναρχίσει η διαδικασία διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, εξέτασε χθες ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης κατά τη συνάντηση που είχε με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο περιθώριο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ). «Θα πρέπει σύντομα να αναμένουμε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις από πλευράς Ε.Ε., που θα δείχνουν και το αυξημένο ενδιαφέρον που υπάρχει σε σχέση με την επανέναρξη των συνομιλιών», ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο κ. Χριστοδουλίδης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Μάλιστα, προσδιόρισε τις ανακοινώσεις αυτές χρονικά πριν από το τέλος του 2024, αναμένοντας, όπως είπε, να πραγματοποιηθούν αφού ολοκληρωθούν οι παρουσιάσεις των υποψηφίων επιτρόπων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δηλαδή μετά τα μέσα Νοεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι η Ε.Ε. είχε ενεργό ρόλο στην τελευταία απόπειρα επίλυσης του Κυπριακού το καλοκαίρι του 2017 στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας. Τότε είχε συμμετάσχει στη διεθνή διάσκεψη και η Ε.Ε. διά της τότε ύπατης εκπροσώπου Φεντερίκα Μογκερίνι, αλλά και με παρεμβάσεις από τον τότε αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς. Η διεθνής διάσκεψη του Κραν Μοντανά αποτελεί σημείο αναφοράς για την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς η Λευκωσία υποστηρίζει ότι σε περίπτωση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το κεκτημένο εκείνης της διάσκεψης. Βέβαια, με δεδομένη την αλλαγή στάσης της Τουρκίας και του απευθείας ελεγχόμενου από την Αγκυρα Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ περί λύσης δύο κρατών, το τι συνιστά «κεκτημένο» από τις προηγούμενες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού είναι μάλλον συζητήσιμο.
Ο κ. Χριστοδουλίδης περιέγραψε τη συζήτηση με την Ε.Ε. ως καθοριστική, ιδιαίτερα μετά την εκδήλωση της δέσμευσης από μέρους του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να μην εγκαταλείψει την προσπάθεια διατήρησης της προσπάθειας για επανεκκίνηση των συνομιλιών. Υπενθυμίζεται ότι το βράδυ της περασμένης Τρίτης ο κ. Χριστοδουλίδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ συναντήθηκαν στη Νέα Υόρκη σε άτυπο δείπνο υπό την αιγίδα του γ.γ. του ΟΗΕ, ο οποίος, βεβαίως, διαπίστωσε πρωταρχικά ένα αδιέξοδο.
Πενταμερής συνάντηση
Ολες οι πλευρές συμφώνησαν ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ θα πρέπει να συγκαλέσει και μια άτυπη πενταμερή συνάντηση με τη συμμετοχή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων (Ελλάδα, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο), προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω η δυνατότητα μετάπτωσης των συζητήσεων σε επίσημο επίπεδο. Είναι προφανές ότι όλες αυτές οι πρωτοβουλίες του κ. Γκουτέρες έχουν κύριο σκοπό να δημιουργήσουν κάποια –έστω διαδικαστική– κινητικότητα, με την ελπίδα ότι σε κάποια από όλες αυτές τις συνομιλίες θα βρεθεί κοινό σημείο επαφής. Πέρα από την πενταμερή θα πραγματοποιηθεί κάποια στιγμή στη Λευκωσία και συνάντηση ανάμεσα στους κ. Χριστοδουλίδη και Τατάρ, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα να ανοίξουν περισσότερα σημεία διέλευσης από την ελεύθερη Κύπρο προς τα Κατεχόμενα.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο κ. Τατάρ επέμεινε στις γνωστές άκαμπτες απόψεις που εκφράζονται από την Αγκυρα και τα φερέφωνά της στα Κατεχόμενα τους τελευταίους μήνες. Μάλιστα, ουσιαστικά υποστηρίζει ότι η όποια νέα διαδικασία δεν μπορεί να έχει σημείο έναρξης τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αλλά να κινηθεί με βάση τις νέες πραγματικότητες. «Η διαδικασία της ομοσπονδίας ανήκει στο παρελθόν, η ομοσπονδία δεν θα συζητηθεί και [έμαθα] ότι αυτό μπορεί να αξιολογηθεί σε μια ευρύτερη συνάντηση, ιδίως αναφορικά με το πώς μπορεί να διαμορφωθεί μελλοντικά μια λύση δύο κρατών στην οποία επιμένουμε, και [έμαθα] ότι ο κ. γενικός γραμματέας το έχει αξιολογήσει φυσικά και αυτό και ότι εργάζεται πάνω σε αυτό το θέμα», είχε πει ενδεικτικά ο κ. Τατάρ μετά τη συνάντησή του με τον κ. Χριστοδουλίδη υπό την αιγίδα του γ.γ. του ΟΗΕ.
