Μήνες-κλειδιά με πέντε κρίσιμα ορόσημα για την κυβέρνηση, τα οποία όμως θα καθορίσουν και το ευρύτερο πολιτικό σκηνικό, θα είναι ο προσεχής Ιανουάριος και ο Μάρτιος. Tους δύο αυτούς μήνες, και αφού θα έχει προηγηθεί στα μέσα Δεκεμβρίου η ψήφιση του προϋπολογισμού που ενέχει χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, θα «κριθούν»: ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου, η κατεύθυνση της συνταγματικής αναθεώρησης, η «τύχη» του υφιστάμενου εκλογικού νόμου και –ενδεχομένως– ένας κυβερνητικός ανασχηματισμός.
Επί του παρόντος, ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει βάλει «απαγορευτικό» στη συζήτηση για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ομως, εντός του Ιανουαρίου θα πρέπει να ανοίξει τα χαρτιά του, καθώς τον Μάρτιο λήγει η θητεία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Το προηγούμενο διάστημα είχε αναπτυχθεί έντονη φημολογία σύμφωνα με την οποία ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχει κεντροδεξιά προέλευση. Ομως εσχάτως αναπτύσσονται σενάρια σύμφωνα με τα οποία αναζητείται πρόσωπο με αναφορές στην Κεντροαριστερά, προκειμένου να διασφαλιστεί ευρύτερη συναίνεση. Την τελική στάθμιση είναι προφανές πως θα την κάνει ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης. Πάντως, έμπειρα στελέχη σημειώνουν πως εάν η κυβερνητική επιλογή δεν έχει κεντροδεξιά χαρακτηριστικά, θα είναι δύσκολο να αιτιολογηθεί γιατί δεν προκρίνεται η επανεκλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η υποψηφιότητα της οποίας το 2020 είχε υπερψηφιστεί τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από το ΠΑΣΟΚ. Ο δεύτερος κρίσιμος σταθμός του Ιανουαρίου θα είναι η συνάντηση των Κυρ. Μητσοτάκη και Τ. Ερντογάν, κατά την οποία θα αποφασιστεί εάν Αθήνα και Αγκυρα είναι δυνατόν να «κινηθούν» προς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου θα έχει και κρίσιμη εσωτερική διάσταση, λόγω των κόκκινων γραμμών που εμμέσως έχουν θέσει οι πρώην πρωθυπουργοί Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς –και οι οποίες πλέον είναι σαφές πως δεν θα μένουν αναπάντητες–, αλλά και των πιθανών αντιδράσεων μερίδας βουλευτών της Ν.Δ. Τα επόμενα σημεία καμπής για την κυβέρνηση τοποθετούνται τον Μάρτιο. Τότε αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ψηφοφορία για την προεδρική εκλογή και να ανοίξει η συζήτηση για τη νέα συνταγματική αναθεώρηση. Συζήτηση που είναι πιθανόν να συνδυαστεί με την αλλαγή του εκλογικού νόμου, καθώς εκτιμάται πως έως τότε το πολιτικό σκηνικό θα έχει αποκτήσει τη νέα του «ισορροπία» μετά την επανεκλογή Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και την αποσαφήνιση του τοπίου στον ΣΥΡΙΖΑ. Πάντως, παρότι στο κυβερνητικό στρατόπεδο υπάρχουν θιασώτες της αλλαγής του εκλογικού νόμου τους επόμενους μήνες, υψηλόβαθμα στελέχη επισημαίνουν πως η συγκεκριμένη κίνηση, εάν γίνει στο μέσο της κυβερνητικής θητείας, μπορεί να αποδειχθεί μπούμερανγκ. Τέλος, εάν η κυβέρνηση περάσει τους παραπάνω κάβους, τον Μάρτιο θα έχει ανοίξει ο δρόμος και για έναν πιθανό, διορθωτικό ή ευρύτερο, ανασχηματισμό «επανεκκίνησης».
Ξεκλειδώνοντας την κάλπη στο ΠΑΣΟΚ
Σε «τρεις συν τρεις» βασικούς λόγους αποδίδουν έμπειρα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη την άνετη επανεκλογή Ανδρουλάκη και την ήττα Δούκα στη μάχη για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, παρότι εκ των πραγμάτων κάθε εκλογικό αποτέλεσμα είναι πολυπαραγοντικό.
Συγκεκριμένα, για τον Νίκο Ανδρουλάκη εκτιμάται πως λειτούργησαν θετικά τα εξής:
Πρώτον, δεν επιχείρησε να αντισταθεί στο εσωκομματικό ρεύμα που έθεσε ζήτημα ηγεσίας. Αντιθέτως, σήκωσε το γάντι των αντιπάλων του, προσδιορίζοντας άμεσα τις εκλογές.
Δεύτερον, παρά το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ πέρασε κάτω από τον πήχυ στην ευρωκάλπη του Ιουνίου, ο Ν. Ανδρουλάκης πέτυχε στον α΄ γύρο των εκλογών για την ηγεσία να διατηρήσει τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων που τον είχαν στηρίξει και στην αναμέτρηση του 2021. Από το 36% έπεσε μόλις στο 30%, αποκτώντας «παράσταση νίκης» ενόψει της δεύτερης Κυριακής.
Τρίτον, οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι για την ηγεσία αλληλοεξουδετερώθηκαν. Εάν οι υποψηφιότητες «αμφισβήτησης» του Ν. Ανδρουλάκη ήταν λιγότερες, ίσως το σκηνικό το βράδυ της πρώτης Κυριακής των εκλογών να ήταν διαφορετικό.
Στον αντίποδα, στον Χάρη Δούκα εκτιμάται πως κόστισαν:
Πρώτον, το γεγονός ότι λίγους μήνες νωρίτερα είχε επικρατήσει στον Δήμο Αθηναίων αποδείχθηκε τελικά μειονέκτημα. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις για τις εσωκομματικές εκλογές δεν επιβεβαίωναν την εικόνα του «νικηφόρου» υποψηφίου. Αντιθέτως, βρέθηκε στο στόχαστρο ως «βιαστικός», ενώ αμφισβητήθηκε και η διαχειριστική του επάρκεια.
Δεύτερον, από νωρίς στην κούρσα για την ηγεσία ήταν σαφές πως ο Ν. Ανδρουλάκης θα ήταν πρώτος και ότι η μάχη των υπολοίπων θα είχε ως «έπαθλο» τη δεύτερη θέση. Eτσι, ο Χ. Δούκας βρέθηκε αντιμέτωπος με μη αναμενόμενα, ως προς την έντασή τους, πυρά από τους άλλους υποψηφίους.
Τρίτον, ορισμένα «ελλείμματα» του ίδιου του Χ. Δούκα. Hταν εμφανές ότι ο δήμαρχος Αθηναίων υστερούσε σε εμπειρία, γεγονός που αποτυπώθηκε και στο ντιμπέιτ. Παράλληλα, λέγεται πως «διάβασε λάθος» το εκλογικό σώμα του ΠΑΣΟΚ, τόσο αναφορικά με τις διαθέσεις του έναντι του ΣΥΡΙΖΑ όσο και σε σχέση με την ένταση της «αριστερόστροφης» ρητορικής του κατά την προεκλογική κούρσα.
Το δίλημμα για την Κίνα
Μια μάλλον δύσκολη απόφαση κλήθηκε να λάβει πρόσφατα «κάτω από τα ραντάρ» η Αθήνα, καθώς στους κόλπους της Ε.Ε. έχει ανοίξει η συζήτηση για την αύξηση από το 10% στο 35% των δασμών που επιβάλλονται στην κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Στη συζήτηση – ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων, δέκα κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Δανία και η Ιταλία, ψήφισαν υπέρ της αύξησης των δασμών, πέντε, με πρώτη τη Γερμανία, τάχθηκαν κατά, ενώ την αποχή επέλεξαν δώδεκα χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Η ελληνική απόφαση για «ουδετερότητα» υπαγορεύτηκε από το γεγονός ότι δεν υπάρχει εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία που να πλήττεται από τον κινεζικό ανταγωνισμό, ενώ η αύξηση των δασμών είναι προφανώς εις βάρος των καταναλωτών. Το κυριότερο, όμως, είναι πως και για την Αθήνα αποτελεί μη επιθυμητό σενάριο ένας πιθανός εμπορικός πόλεμος μεταξύ Ε.Ε. και Κίνας, καθώς μάλιστα οι διμερείς σχέσεις με το Πεκίνο βρίσκονται σε άριστο επίπεδο, ενώ υπάρχει και η κρίσιμη παράμετρος του λιμένος Πειραιά. Πάντως, στην κυβέρνηση εκτιμούν πως η θέση που έλαβε το Βερολίνο κατά της άμεσης αύξησης των δασμών μπορεί να οδηγήσει σε συμβιβασμό των δύο πλευρών, ώστε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με ευρύτατες οικονομικές συνέπειες να αποφευχθεί.
Κεντρική φωτό. Ο πρωθυπουργός την περασμένη Πέμπτη στις Βρυξέλλες. Μέχρι τον Μάρτιο θα κληθεί να λάβει κρίσιμες αποφάσεις στην εξωτερική πολιτική, αλλά και στα εσωτερικά μέτωπα της προεδρικής εκλογής και της συνταγματικής αναθεώρησης. [ΑΠΕ-ΜΠΕ]
