Πριν από λίγες εβδομάδες, σε ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, εμφανίστηκε ένα πρόσωπο άγνωστο στο ευρύ κοινό. Στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι πρόκειται για έναν διπλωμάτη καριέρας, που –παραδόξως– δεν υπηρετούσε στη Νέα Υόρκη, αλλά στις Βρυξέλλες ως μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, και πρόκειται να τοποθετηθεί στη θέση του νέου διπλωματικού συμβούλου του πρωθυπουργού: τον Ιωάννη-Μιλτιάδη Νικολαΐδη, τον οποίο οι φίλοι και συνάδελφοί του στο Διπλωματικό Σώμα γνωρίζουν ως «Μίλτον». Το όνομά του επελέγη από τον πατέρα του, καθηγητή αγγλικών σε σχολεία της Κωνσταντινούπολης, ώστε να συνδέεται νοητά με τον Τζον Μίλτον, τον πολυγραφότατο Aγγλο ποιητή του 17ου αιώνα και δημιουργό του επικού «Χαμένου Παραδείσου» και εκ των προπατόρων της σύγχρονης αγγλικής γλώσσας.
Ο κ. Νικολαΐδης, πάντως, δεν ήταν η πρώτη φορά που –ως άριστος γνώστης της τουρκικής γλώσσας– βοήθησε στη διερμηνεία μεταξύ των δύο ηγετών. Hταν η έκτη, όσες φορές, δηλαδή, έχουν συναντηθεί από το Βίλνιους (Ιούλιος 2023) και έπειτα, οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν. Λιγότερο γνωστό είναι ότι ο κ. Νικολαΐδης ήταν παρών και στη συνάντηση που είχε γίνει τον Μάρτιο του 2013 στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και στον κ. Ερντογάν. Η λογική της αξιοποίησης του κ. Νικολαΐδη δεν περιορίζεται, βεβαίως, στη γνώση της τουρκικής γλώσσας, αλλά και στο γεγονός ότι, όπως και ο κ. Ερντογάν, είναι και αυτός μεγαλωμένος στην Κωνσταντινούπολη και αντιλαμβάνεται πολύ καλύτερα πώς σκέφτεται ο ηγέτης της Τουρκίας του 21ου αιώνα.
Οσοι γνωρίζουν τον κ. Νικολαΐδη, είτε από τα πρώτα του βήματα στο Μόδι της Χαλκηδόνας και τα γυμνασιακά του χρόνια στο Ζωγράφειο, είτε αργότερα, κατά την τριακονταετή διπλωματική καριέρα του, μιλούν για έναν άνθρωπο με τρία βασικά χαρακτηριστικά: φυσική ευγένεια, επιμέλεια και χαμηλό προφίλ. Η «Κ» συνομίλησε με τον σημερινό διευθυντή του Ζωγραφείου Λυκείου, Γιάννη Δεμιρτζόγλου, ο οποίος αφενός γνωρίζει την προϊστορία του σχολείου, αφετέρου, ως λίγο μεγαλύτερος, είχε μελετήσει ορισμένες φορές με τον νεαρό –τη δεκαετία του ’70– Μίλτον, κυρίως μαθηματικά. «Hταν πάντα σοβαρός, επιμελής, τυπικός, αριστούχος», αναφέρει ο κ. Δεμιρτζόγλου.
Ο Μίλτον Νικολαΐδης, γιος ενός καθηγητή αγγλικών και μιας δασκάλας δημοτικού στο Κοντοσκάλι, που ήταν μία από τις παλαιότερες ιστορικά ελληνικές περιοχές, τελείωσε το δημοτικό στη γειτονιά όπου μεγάλωσε στη Χαλκηδόνα, σε ένα σχολείο που δεν υπάρχει πια. Στη συνέχεια φοίτησε στο Ζωγράφειο. Αποφοίτησε το 1984 και έφυγε για σπουδές στην Αθήνα. Ο κατά εννέα χρόνια μεγαλύτερος αδελφός του, Βύρων, ο οποίος σήμερα είναι επιτυχημένος επιχειρηματίας, είχε ήδη αφήσει την Πόλη κάποια χρόνια νωρίτερα.
Η λογική της αξιοποίησης του κ. Νικολαΐδη δεν περιορίζεται στη γνώση της τουρκικής γλώσσας, αλλά και στο γεγονός ότι, όπως και ο κ. Ερντογάν, είναι και αυτός μεγαλωμένος στην Κωνσταντινούπολη και αντιλαμβάνεται πολύ καλύτερα πώς σκέφτεται ο ηγέτης της Τουρκίας.
Αφού ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές του, ο Μίλτον Νικολαΐδης εισήλθε στο Διπλωματικό Σώμα το 1994 και έπεσε αρκετά γρήγορα στα δύσκολα. Η πρώτη τοποθέτησή του εκτός Ελλάδος ήταν το 1998 στην πρεσβεία της Ελλάδας στη Κινσάσα (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό), από τα πόστα όπου δεν είθισται να καταγράφεται… συνωστισμός μεταξύ νέων και παλαιών διπλωματών.
Οι δυνατότητες του νεαρού, τότε, διπλωμάτη, έγιναν ορατές μετά το 2000, όταν μετατέθηκε στις Βρυξέλλες. Εκεί φάνηκε και στους παλαιότερους συναδέλφους του η στόφα ενός «haute fonctionnaire». Εμεινε στις Βρυξέλλες σχεδόν 11 χρόνια. Ως γραμματέας Πρεσβείας Α΄ ίδρυσε την ομάδα «Nicolaidis» στην Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας (PSE), κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας. Η ομάδα «Nicolaidis» ουσιαστικά είναι ένα άτυπο σώμα αντίστοιχο με εκείνες που έχουν τα ονόματα «Antici» και «Mertens» και συνεδριάζει δύο φορές την εβδομάδα ως άτυπο συμβουλευτικό όργανο της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας (PSE). Η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία ταίριαζε στον κ. Νικολαΐδη, ο οποίος στη συνέχεια βρέθηκε για σχεδόν έξι χρόνια στο πλευρό του ύπατου εκπροσώπου για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας Χαβιέ Σολάνα. Εκείνα τα χρόνια συνεργαζόταν πολύ στενά και με τη Χέλγκα Σμιτ, η οποία τότε ήταν διευθύντρια Σχεδιασμού Πολιτικής στο γραφείο του κ. Σολάνα, μετέπειτα γενική γραμματέας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Το 2011 επέστρεψε στην Ελλάδα, πέρασε από διάφορα πόστα (Διευθύνσεις Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Τουρκίας), ενώ μεταξύ 2014 και 2018 τοποθετήθηκε ως αναπληρωτής επικεφαλής της ελληνικής πρεσβείας στο Παρίσι. Το 2018 επέστρεψε στην Αθήνα, ενώ το 2022-23 διηύθυνε το διπλωματικό γραφείο του τότε αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Μόλις πέρυσι (2023) τοποθετήθηκε στη θέση του μόνιμου αντιπροσώπου της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Επέστρεψε, δηλαδή, στις Βρυξέλλες. Oχι για πολύ. Οι προσωπικές αρετές του (και όχι μόνον η άριστη γνώση της τουρκικής γλώσσας) τράβηξαν τη προσοχή του πρωθυπουργού, ο οποίος και τον επέλεξε να ηγηθεί του διπλωματικού γραφείου του.
Ο κ. Νικολαΐδης γεννήθηκε ως ένας Ρωμιός της Πόλης σε ένα σπίτι με αντίληψη της αξίας της γνώσης και μεγάλωσε σε χρόνια δύσκολα. Υπηρετεί τα συμφέροντα της Ελληνικής Δημοκρατίας ως διπλωμάτης καριέρας, έχοντας περάσει από κρίσιμες θέσεις. Ενώ για πάνω από 10 χρόνια υπηρέτησε την πατρίδα μέσα από τους θεσμούς της Ευρώπης. Παλιός Ρωμιός, σύγχρονος Ελληνας και στέλεχος της γραφειοκρατίας της Ε.Ε., δεν θα διάλεγε κάποια από τις ταυτότητές του, λένε οι φίλοι του, σίγουρα όμως θα τις αντιλαμβανόταν ως αξεδιάλυτα συνδεδεμένες με την ευρύτερη: την ευρωπαϊκή.
