Ο Νίκος Ανδρουλάκης, μία εβδομάδα μετά την επικράτησή του στις εσωκομματικές εκλογές, μας «σύστησε» το νέο ΠΑΣΟΚ. Ενα κατά τι διαφοροποιημένο οργανόγραμμα του κόμματος και τις επιλογές του στα πρόσωπα που θα το στελεχώσουν. Μετά την ανανεωμένη εντολή να ηγηθεί του κόμματος, ο κ. Ανδρουλάκης κλήθηκε πρωτίστως να καταδείξει ότι διάβασε σωστά τόσο τα μηνύματα της εσωκομματικής κάλπης όσο και τους λόγους που οδήγησαν στην αμφισβήτησή του τη βραδιά των ευρωεκλογών. Γνωρίζει, παράλληλα, ότι το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να δείξει τάχιστα σημάδια δυναμικής δημοσκοπικής ανόδου, διότι διαφορετικά κινδυνεύει με επανάληψη της εικόνας τελμάτωσης σε μικρομεσαία ποσοστά.
Η μοιρασιά
Για τη στελέχωση των κομματικών και κοινοβουλευτικών οργάνων κινήθηκε σε δύο κατευθύνσεις: στην ανάθεση ρόλων στους συνυποψηφίους του και στην αξιοποίηση νέων στελεχών. Η τοποθέτηση στο Πολιτικό Κέντρο της Αννας Διαμαντοπούλου, του Παύλου Γερουλάνου και του Χάρη Δούκα τους δίνει αναβαθμισμένη συμμετοχή στη χάραξη της στρατηγικής για την επόμενη ημέρα, αλλά τους κάνει και μετόχους της ευθύνης, στερώντας τους την πολυτέλεια της εξ αποστάσεως κριτικής για τις επιδόσεις του κόμματος. Παράλληλα, αναβαθμίζοντας την κ. Διαμαντοπούλου στην οποία έδωσε τον πολιτικό σχεδιασμό και τον Παύλο Γερουλάνο ως πρώτο κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο, τους τοποθετεί στη «βιτρίνα» του κόμματος, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τους κεντρώους ψηφοφόρους, στους οποίους τα δύο στελέχη θεωρείται ότι έχουν μεγάλη απήχηση. Είναι το ακροατήριο που το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να κερδίσει εάν επιθυμεί να επανακάμψει ως κόμμα εξουσίας. Βεβαίως, δεν αρκεί η άθροιση προσώπων γι’ αυτό, θα πρέπει συνολικά το ΠΑΣΟΚ να πείσει ότι μπορεί να εκφράσει το πολιτικό κέντρο, χωρίς το οποίο εκλογές δεν κερδίζονται. Σε κάθε περίπτωση, ο Νίκος Ανδρουλάκης ανέγνωσε το αποτέλεσμα ως μήνυμα για να λειτουργήσει περισσότερο πολυσυλλεκτικά από ό,τι στην πρώτη θητεία του.
Παράλληλα, ωστόσο, μένει πιστός στην επιλογή τοποθέτησης νέων προσώπων σε θέσεις ευθύνης, ώστε το κόμμα να δείξει ότι διαθέτει «πάγκο» στελεχών και ότι μπορεί να αναδείξει φρέσκα πρόσωπα ως απάντηση στην κόπωση του εκλογικού σώματος από το παλιό πολιτικό προσωπικό. Και οι επιλογές του έχουν ενδιαφέρον ως προς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τη στόχευση που εξυπηρετούν.
Κώστας Τσουκαλάς
Με «συντροφικό» παρελθόν
Ο νέος εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ είναι περισσότερο γνωστός με την επαγγελματική ιδιότητά του, ως εργατολόγος, παρά ως κομματικό στέλεχος. Ωστόσο, έχει κολλήσει κομματικά ένσημα στα νιάτα του, καθώς από το 2006 μέχρι το 2008 ήταν γραμματέας της ΠΑΣΠ και εκπρόσωπός της στην ΕΦΕΕ. Ακολούθως, μέχρι το 2011, συμμετείχε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεολαίας του ΠΑΣΟΚ. Κάπου εκεί απομακρύνθηκε από την κομματική δράση για να αφιερωθεί στην άσκηση δικηγορίας. Με τον Νίκο Ανδρουλάκη γνωρίζονται από την εποχή που και οι δύο ήταν δραστήρια στελέχη της Νεολαίας του κόμματος. Οπως ο ίδιος ομολογεί, δεν ήταν στο ίδιο περιβάλλον, αλλά σε ανταγωνιστικές εσωκομματικές ομάδες, είχαν ωστόσο σχέση αμοιβαίας εκτίμησης. Οι δρόμοι τους συναντήθηκαν ξανά πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης τού ζήτησε να συμμετάσχει στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ για τις ευρωεκλογές, πρόταση που ο κ. Τσουκαλάς αποδέχθηκε, ενώ στη συνέχεια ήταν από τους υποστηρικτές του Ν. Ανδρουλάκη στις εσωκομματικές εκλογές. Ο Κώστας Τσουκαλάς κλήθηκε να γίνει η φωνή του ΠΑΣΟΚ. Ο ίδιος πιστεύει ότι σημαντικότερο εφόδιό του, που μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια ενίσχυσης του κόμματος, είναι η εμπειρία που απέκτησε ως εργατολόγος μέσα στα χρόνια της κρίσης. Οπως λέει, ό,τι γέννησε η κρίση ως επίπτωση στην κοινωνία, το διαχειρίστηκε. Γνωρίζει από πρώτο χέρι τα προβλήματα των εργαζομένων, τις εργασιακές σχέσεις, τους ανέργους, όσους έχουν οφειλές στα Ταμεία. Τους «αόρατους της καθημερινότητας» όπως λέει, τους ανθρώπους που δίνουν καθημερινά δύσκολες προσωπικές μάχες και αναζητούν διέξοδο και παράθυρο ελπίδας. «Ξέρω τα άγχη και του μισθωτού και εκείνου που επιχειρεί, ξέρω την αγορά», λέει. Αναγνωρίζει ότι η προσπάθεια δεν είναι εύκολη. Και έζησε από πρώτο χέρι κατά την περίοδο της κρίσης την απομάκρυνση από το ΠΑΣΟΚ, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, των μικρομεσαίων, των εργαζομένων, των συνταξιούχων, που ένιωσαν ότι δεν τους εκφράζει πια. Θεωρεί ότι το κόμμα έπαψε να απολογείται πλέον και ότι οι πολίτες έχουν ωριμάσει και είδαν ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Και πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να γίνει γνήσιος εκπρόσωπος αυτών των κοινωνικών δυνάμεων.
Ολγα Μαρκογιαννάκη
Από το ΑΠΘ στην Πολιτική Επιτροπή
Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, με καταγωγή από την Κοζάνη, πήρε το πρώτο κομματικό βάπτισμα ως φοιτήτρια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με τη συμμετοχή της στην ΠΑΣΠ, το 2004. Την ίδια περίοδο ήταν εκλεγμένο μέλος του Συλλόγου Φοιτητών Πολιτικών Μηχανικών. Ηταν η εποχή που το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στην αντιπολίτευση και η επιστροφή του στην κυβέρνηση το 2009 σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση και τη μεγάλη αποδυνάμωσή του. Η ίδια επέλεξε να μείνει στο κόμμα και εξακολούθησε να έχει πολιτική – συνδικαλιστική δραστηριότητα ως μέλος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Μηχανικών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, ενώ είναι εκλεγμένη γενική γραμματέας του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος. Στο βιογραφικό της ξεχωρίζει η ερευνητική εμπειρία στη δομική ασφάλεια, στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπτώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις φυσικές καταστροφές στις υποδομές. Είναι συνιδρύτρια νεοφυούς επιχείρησης που έχει αναπτύξει καινοτόμα εργαλεία για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς κτιρίων και υποδομών έπειτα από φυσικές καταστροφές και διευθύνουσα σύμβουλος τεχνοβλαστού του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με αντικείμενο τις πρακτικές ενίσχυσης της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας του δομημένου περιβάλλοντος.
Η σύνδεση με το ΠΑΣΟΚ δεν διακόπηκε ποτέ όλα τα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2004 μέχρι σήμερα, παρά τις «σειρήνες» που υπήρξαν από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Από το 2022 είναι εκλεγμένο μέλος της Πολιτικής Επιτροπής και του Κεντρικού Συμβουλίου του κόμματος, ενώ ήταν υποψήφια στις ευρωεκλογές. Οπως λέει, στο κόμμα την κράτησε η βαθιά πίστη ότι την περίοδο της κρίσης, και μπροστά σε δύσκολες στιγμές για τη χώρα, το ΠΑΣΟΚ έκανε αυτό που έπρεπε, βάζοντας ως προτεραιότητα το να σωθεί η χώρα και όχι το μικροκομματικό όφελος.
Και πιστεύει βαθιά ότι τώρα είναι η ευκαιρία να ανακτήσει το κόμμα την κυρίαρχη θέση στο πολιτικό σκηνικό. «Βλέπω τη δυναμική στον κόσμο, στην κοινωνική βάση. Ανθρωποι που δεν μας ψήφιζαν, τώρα στρέφουν την προσοχή τους σ’ εμάς, γιατί προφανώς βλέπουν κάτι, αναγνωρίζουν ότι μπορούμε να αποτελέσουμε πειστική επιλογή για την απάντηση στις αγωνίες και στα προβλήματά τους».
Μυρτώ Σαμαρά
Ψυχίατρος χωρίς κομματικά ένσημα
Στην «κλασική πασοκική οικογένεια» από την οποία προέρχεται –η οποία οικογένεια, όμως, «δεν ασχολείται ιδιαίτερα με τα κομματικά»– προσδιορίζει την απαρχή της σχέσης της με το ΠΑΣΟΚ η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Για τα κομματικά στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη αντιπροσωπεύει το «κοινωνικό ΠΑΣΟΚ», το γειωμένο με τη βάση στελεχικό κομμάτι. Οταν η ίδια ερωτάται για τον χαρακτηρισμό αυτό που της προσδίδουν, τον αποδίδει στην ενεργό επαφή με την κοινωνία που και λόγω επαγγελματικής ιδιότητας διατηρεί. Οπως λέει, ήταν πάντοτε δραστήρια με την ιδιότητα του ενεργού πολίτη και με βάση τις αρχές του κράτους δικαίου. Η δραστηριότητά της αυτή δεν είχε εκδηλωθεί με κομματική δραστηριότητα μέχρι πρόσφατα. Ηταν η πρόταση για συμμετοχή στο ευρωψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ που την έφερε σε ενεργό επαφή με την πολιτική και την κινητοποίησε προς αυτή την κατεύθυνση.
Τι μπορεί να εισφέρει στο νέο κομματικό όργανο, το εννεαμελές Πολιτικό Κέντρο, ένα στέλεχος που δεν έχει μακρά κομματική εμπειρία; «Την κοινή λογική», απαντά η ίδια και εξηγεί ότι ακριβώς εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν έχει μεγάλη κομματική εμπλοκή, διαθέτει άλλες προσλαμβάνουσες και διαφορετική ματιά σε σχέση με την καθημερινότητα και αυτό μπορεί να συνεισφέρει.
Για την ίδια, το ΠΑΣΟΚ έχει κάποια πλεονεκτήματα στη δεδομένη συγκυρία, καθώς ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας από την κυβερνητική φθορά αλλά και την εικόνα διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, το κόμμα διατηρεί ένα ισχυρό brand name σε σημαντική μερίδα της εκλογικής βάσης.
Ομως, αυτό που διαπιστώνει και την προβληματίζει, αυτό που θεωρεί ότι είναι το πρώτο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί, είναι ότι πλέον πολύ μεγάλο μέρος του κόσμου δεν θέλει να ακούει για την πολιτική. «Είναι διάχυτη η αίσθηση ότι δεν εμπιστεύονται την πολιτική και τους πολιτικούς. Είναι σημαντικό να αποκατασταθεί μια στοιχειώδης εμπιστοσύνη της κοινωνικής βάσης και να καλλιεργηθεί ξανά η πίστη ότι μπορούν να απαντηθούν οι αγωνίες της μέσα από την πολιτική».
Κατερίνα Πλέσια
Εκπροσωπώντας τη γενιά του brain drain
Η αναπληρώτρια συντονίστρια ομάδας προγράμματος αυτοπροσδιορίζεται ως «απόδημος της κρίσης», καθώς έφυγε από την Ελλάδα και αναζήτησε στη Βρετανία καλύτερες προοπτικές όταν μεσούσης της οικονομικής κρίσης το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού επλήγη βαρύτατα. Είναι, λοιπόν, από τη γενιά του brain drain, διατηρεί όμως στενές σχέσεις με την Ελλάδα και αγωνία για την προοπτική της χώρας. Η σχέση της με το ΠΑΣΟΚ μετράει χρόνια, καθώς ενεργοποιήθηκε στη νεολαία από τα 16. Διατήρησε τους δεσμούς με το κόμμα και στο εξωτερικό, ως μέλος της επιτροπής εκλογικού αγώνα του ΠΑΣΟΚ στο Λονδίνο, εμπειρία που αναθέρμανε τη σχέση της με την πολιτική και την έφερε σε επαφή με τους αποδήμους. Είδε ότι, παρά την απόσταση, υπάρχει ενεργό ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Στις ευρωεκλογές βρέθηκε στο ψηφοδέλτιο εκπροσωπώντας τους αποδήμους. Στη βρετανική πρωτεύουσα εργάζεται σήμερα ως σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, κυρίως σε εταιρείες που έχουν να κάνουν με δίκτυα και ενέργεια.
Η δική της εμπειρία από τη φυγή στο εξωτερικό την κινητοποιεί ως προς τις ιδέες και την πολιτική πρόταση του ΠΑΣΟΚ. «Να δημιουργήσουμε μια Ελλάδα που να μπορεί να κρατήσει τα παιδιά της», λέει. Και προσθέτει εμφατικά: «Να έχουμε την επιλογή των επιπλέον σπουδών και της εργασιακής εμπειρίας στο εξωτερικό, που μπορούν να μας κάνουν πιο πλούσιους σε προσλαμβάνουσες και προσόντα, αλλά να μην είναι ανάγκη να φύγουμε στο εξωτερικό». Από την κινητικότητα των αποδήμων η ίδια διακρίνει μεγάλη διάθεση να συνεισφέρουν με ιδέες, καινοτομίες και καλές πρακτικές για να γίνει κάτι καλύτερο στη χώρα. Και θεωρεί ότι με αυτή την εμπειρία μπορεί να συμβάλει στην επικαιροποίηση του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ, στη μεταφορά στη χώρα μας καλών πρακτικών που έχει δει και βιώσει. «Να φτιαχτεί ένα πρόγραμμα που θα είναι συμβατό με τις ανάγκες και τις αγωνίες της κοινωνίας και επιπλέον προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περιοχής», προσθέτει.