ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τις εκθέσεις προόδου των δέκα υποψήφιων κρατών-μελών προς ένταξη στην Ε.Ε. αναμένεται να δημοσιεύσει σήμερα η Κομισιόν. Στο προσχέδιο του κειμένου των συμπερασμάτων –που έχει δει η «Κ»– η Κομισιόν εκτιμά ότι η διεύρυνση μπορεί να καταστήσει την Ε.Ε. «ισχυρότερο παίκτη» παγκοσμίως, ενώ ξεχωρίζει η αναφορά για «ιστορική ευκαιρία», που μπορεί να γίνει «πραγματική πιθανότητα» σε πέντε χρόνια. Εξηγώντας την πρόταση αυτή ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» ότι ενδεχομένως δεν αφορά πλήρη ένταξη έως το 2030, αλλά μια «αμφίσημη έκφραση», ώστε να δοθεί άτυπο χρονοδιάγραμμα – κίνητρο για τις υποψήφιες χώρες. Για την Τουρκία, το κείμενο τόσο στα γενικά συμπεράσματα όσο και ειδικά στην έκθεση για την «υποψήφια» χώρα αναμένεται να ικανοποιήσει την Αθήνα. Στο προσχέδιο της έκθεσης άλλωστε καταγράφονται –ως είθισται– ως προϋπόθεση «ένταξης» οι σχέσεις καλής γειτονίας. Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον έχουν οι αναφορές στο μεταναστευτικό και στην ανάγκη εφαρμογής της Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας (2016), αλλά και η αυξημένη συνεργασία Αθήνας – Αγκυρας μέσω των συνεχιζόμενων επαφών και του διαλόγου σε ανώτατο επίπεδο. Σημειώνονται επίσης οι προσδοκίες για «σταθερό, ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο».
Και ενώ υπογραμμίζεται ότι επί περίπου 1,5 χρόνο δεν γίνονται υπερπτήσεις στο Αιγαίο, ωστόσο προστίθεται αναφορά στην αύξηση παραβιάσεων των χωρικών υδάτων φέτος, όπως και σε «προσπάθεια παρεμπόδισης» ιταλικού ερευνητικού πλοίου για πόντιση υποβρυχίων καλωδίων πλησίον της Κάσου. Στο προσχέδιο εξάλλου υπάρχει αναφορά στην αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών μέσω NAVTEX από την Τουρκία, την αντίδρασή της για την εξαγγελία της Ελλάδας για δημιουργία θαλάσσιων πάρκων, με την Κομισιόν να σημειώνει πάντως ότι δεν «επεκτείνονται» πέραν των ελληνικών χωρικών υδάτων, καθώς και η εισαγωγή σε σχολικά βιβλία της θεωρίας περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Στο κείμενο υπάρχει ειδική αναφορά στο Κυπριακό, ενώ επαναλαμβάνονται οι πάγιες θέσεις της Ε.Ε. για την επίλυσή του.
Σε ό,τι αφορά την Αλβανία, στο προσχέδιο του κειμένου, η Κομισιόν χαιρετίζει το άνοιγμα της πρώτης δέσμης θεμελιωδών κεφαλαίων, ενώ προσδοκά άνοιγμα κεφαλαίου για τις εξωτερικές σχέσεις έως το τέλος του χρόνου, καθώς η γειτονική χώρα περιγράφεται ως «αξιόπιστος διεθνής εταίρος», λόγω της πλήρους ευθυγράμμισής της με την εξωτερική και πολιτική ασφάλειας της Ε.Ε. Ζητείται, ωστόσο, από τα Τίρανα να αυξήσουν τον ρυθμό μεταρρυθμίσεων σε ό,τι αφορά κυρίως το κράτος δικαίου, καταπολέμηση διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, διασφάλιση περιουσιακών δικαιωμάτων και εκείνων των μειονοτήτων.
Στην έκθεση για τη Βόρεια Μακεδονία υπάρχει αναφορά στην ανάγκη εφαρμογής καλή τη πίστει από όλες τις πλευρές όλων των διμερών συμφωνιών, που περιλαμβάνουν τη Συμφωνία των Πρεσπών.
