Της Αλεξάνδρας Βουδούρη
Βρυξέλλες – Ανταπόκριση. Στη σκιά της νέας εποχής των διατλαντικών σχέσεων με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αλλά και της εσωτερικής κρίσης εντός του «μπλοκ» που προκαλεί η κατάρρευση της γερμανικής κυβέρνησης, η Ευρωπαϊκή Ενωση επιχείρησε χθες να θέσει τη βάση για την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας έναντι των βασικών αντιπάλων της: Κίνας και ΗΠΑ.
Με τη λεγόμενη «διακήρυξη της Βουδαπέστης» που υιοθέτησαν χθες στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο –βάσει της περίφημης έκθεσης του Μάριο Ντράγκι–, οι «27» δεσμεύονται «να διερευνήσουν και να αξιοποιήσουν όλα τα εργαλεία και μέσα» ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της επόμενης πενταετίας μέσω: του πολυετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού (2028-2034), της επίτευξης στρατηγικών προτεραιοτήτων, της ένωσης των κεφαλαιαγορών, της κινητοποίησης της ιδιωτικής χρηματοδότησης αλλά και περαιτέρω εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Αν και λόγω αντιδράσεων –κυρίως Γερμανίας και Ολλανδίας– που «φρέναραν» τη συμπερίληψη προτάσεων που θα αφορούσαν και πιθανή έκδοση κοινού χρέους, ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ εμφανίστηκε στη συνέντευξη Τύπου βέβαιος ότι οι σχετικές συζητήσεις θα συνεχιστούν, ενώ προέταξε το παράδειγμα της πανδημίας, που οι Ευρωπαίοι, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις, κατέληξαν τελικά σε προωθημένα μέτρα ενίσχυσης των οικονομιών και αντιμετώπισης αργότερα της ενεργειακής κρίσης.
Η Φον ντερ Λάιεν εκτίμησε ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να αναζητήσει αύξηση εισαγωγών αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας με τον Τραμπ.
Η ενέργεια, άλλωστε, και οι υψηλές τιμές στην Ευρώπη απασχόλησαν τις χθεσινές συζητήσεις, με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αναφέρει ότι «το ζήτημα θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία» συνδιαλλαγής με τη νέα αμερικανική διοίκηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Μάλιστα εκτιμά ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να αναζητήσει αύξηση εισαγωγών αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας που φαίνεται ότι είναι έτοιμη να προσφέρει στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο, προκειμένου να μην προχωρήσει στην «απειλή» καθολικού δασμού 20% στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα. Η αύξηση εισαγωγών αμερικανικού LNG «είναι κάτι που μπορούμε να συζητήσουμε», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι με τον τρόπο αυτό ταυτόχρονα η Ε.Ε. θα απεξαρτηθεί περαιτέρω από το ρωσικό LNG. Εξάλλου, προσδιόρισε τα επόμενα «βήματα» προσέγγισης με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ ως εξής: άνοιγμα συζητήσεων, προσδιορισμός κοινών συμφερόντων, διαπραγματεύσεις. Από την πλευρά του, ο πιο ακραιφνής υποστηρικτής του Τραμπ και «οικοδεσπότης» της συνόδου, Βίκτορ Ορμπαν, αναγνώρισε ότι «οι διαπραγματεύσεις δεν θα είναι εύκολες», αλλά «εάν είμαστε αρκετά καλοί, θα έχουμε συμφωνία» προκειμένου να αποτραπεί ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ.
Βασικό μήνυμα που εξέπεμψαν άλλωστε οι «27» στη διήμερη σύνοδο της Βουδαπέστης ήταν η «ενότητα» έναντι των «κοινών προκλήσεων», όπως διαπίστωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, η οποία απέδωσε εύσημα στον απερχόμενο πρόεδρο του Συμβουλίου για το γεγονός ότι η Ε.Ε. πλέον είναι «ισχυρότερη» από ό,τι πριν από πέντε χρόνια. Οσον αφορά την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι αυτό που επετεύχθη χθες ήταν ευρεία «συναίνεση» για επιτάχυνση υλοποίησης τριών βασικών στόχων: α) Κλεισίματος του «κενού» καινοτομίας με τους ανταγωνιστές της Ε.Ε., με απλοποίηση των κανονισμών, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία, ενώ εισηγήθηκε καθεστώς 28ου εικονικού κράτους-μέλους, προκειμένου να διευκολυνθεί περαιτέρω η πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων στην ενιαία αγορά (σ.σ. πρόταση του Ενρίκο Λέτα), β) κοινού σχεδίου για απανθρακοποίηση και ψηφιοποίηση, με παρουσίαση συμφωνίας καθαρής βιομηχανίας τις πρώτες 100 ημέρες της νέας θητείας της και γ) ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας.
Ως προς την αμυντική ενίσχυση της Ευρώπης, η πρόεδρος της Κομισιόν επανέλαβε –σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις επιθυμίες της Γερμανίας– ότι εάν υπάρξουν ειδικές ανάγκες χρηματοδότησης, αυτές θα προέλθουν είτε μέσω του νέου πολυετούς προϋπολογισμού είτε μέσω ιδίων πόρων.
Μητσοτάκης: «Να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις»
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Στα θέματα που συζητήθηκαν στην άτυπη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Βουδαπέστη αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αμέσως μετά. Ο πρωθυπουργός αποκάλυψε πως συζήτησε με τον κ. Ντράγκι για κρίσιμα ζητήματα τα οποία αναδεικνύει στην έκθεσή του, καθώς «πρέπει να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις» για τα ζητήματα της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, τα οποία χώρισε σε τρεις τομείς:
• Πρώτον, την καινοτομία, για την οποία υπήρξε η ιδέα διαμόρφωσης ενός ευρωπαϊκού νομικού καθεστώτος το οποίο θα επιτρέπει σε startup εταιρείες να μπορούν να εντάσσονται απευθείας σε ένα ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
Ο πρωθυπουργός συνομίλησε με τον Μάριο Ντράγκι για την έκθεσή του και τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
• Δεύτερον, τα θέματα ενέργειας, καθώς είναι κοινός τόπος ότι η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, παρά το γεγονός ότι επενδύουμε πολύ στις ανανεώσιμες πηγές. Ο κ. Μητσοτάκης εστίασε σε διευρωπαϊκές διασυνδέσεις οι οποίες «ενδεχομένως να πρέπει να χρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκούς δημόσιους και όχι μόνο με ιδιωτικούς πόρους». Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε πως «η εκλογή του κ. Τραμπ στις ΗΠΑ νομίζω ότι κατέστησε απολύτως σαφές σε πολλούς από εμάς ότι αυτή η αναγκαιότητα για τη στήριξη της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας καθίσταται ακόμα πιο κατεπείγουσα».
• Τρίτον, ο πρωθυπουργός έθιξε τα ζητήματα της στρατιωτικής αυτονομίας και της άμυνας. «Προφανώς απέχουμε ακόμα πολύ από μια συζήτηση για κοινούς ευρωπαϊκούς πόρους για την άμυνα», τόνισε και πρόσθεσε πως «είχα την ευκαιρία και πάλι σήμερα να μιλήσω για μια παρέμβαση η οποία θα μπορεί να δώσει παραπάνω δημοσιονομικό χώρο σε εκείνες τις χώρες που επιλέγουν να επενδύουν σημαντικά ποσά στην άμυνα».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε εκτενώς τόσο στις ευρωατλαντικές όσο και στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. «Είχα την ευκαιρία να πω και μέσα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι όταν ο πρόεδρος Tραμπ έθεσε πολλά ευρωπαϊκά κράτη προ των ευθυνών τους σε σχέση με το γεγονός ότι δεν δαπανούσαν ούτε καν το 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, είχε δίκιο επί της ουσίας», είπε, συμπληρώνοντας πως «αυτή η παρότρυνσή του οδήγησε τα ευρωπαϊκά κράτη να αυξήσουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς». Την ίδια ώρα, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο ενός εμπορικού πολέμου. «Νομίζω ότι υπάρχει ένα περιθώριο να μπορούμε να δούμε μια αποκλιμάκωση ως προς τη ρητορική για την επιβολή δασμών ένθεν και ένθεν», αφού διαφορετικά, «όταν ξεκινάει ένας τέτοιος πόλεμος, δεν σταματάει μόνο στις ενέργειες του ενός μέρους». Οσον αφορά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, είπε πως «παραμένουν εξαιρετικά ισχυρές», καθώς «είναι σχέσεις με στρατηγικό περιεχόμενο» και «θωρακισμένες μέσα από την αμυντική συμφωνία την οποία έχουμε υπογράψει». Τέλος, ανέφερε ότι τις επόμενες μέρες εκτιμά πως θα συνομιλήσει με τον πρόεδρο Tραμπ.
