Το δεύτερο κεφάλαιο, μετά την οικονομική σταθεροποίηση, για την ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της Ελλάδας, αυτό της συνταγματικής αναθεώρησης, είναι αποφασισμένος να ανοίξει ο Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς. Η αυλαία της κρίσιμης αυτής διαδικασίας αναμένεται να ανοίξει τα επόμενα 24ωρα σε ειδική εκδήλωση, με κεντρικό ομιλητή τον Πρωθυπουργό αλλά και τον κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος και ηγήθηκε ομάδας που επεξεργάστηκε τους 31 άξονες της γαλάζιας πρότασης.
Η εκδήλωση ήταν αρχικώς προγραμματισμένη για την Τετάρτη (είχε κλειστεί και αίθουσα στο Megaron Plus), ωστόσο, το πρόγραμμα του πρωθυπουργού μεταβλήθηκε και πλέον τοποθετείται την Παρασκευή.
Με αιχμή τη λογοδοσία του πολιτικού προσωπικού (καθεστώς παραγραφής υπουργών, διαφάνεια οικονομικών κομμάτων, ασυλία βουλευτών), τη λειτουργία νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας (πρόταση για ασυμβίβαστο υπουργών – βουλευτών, καθορισμός χρονικού ορίου στη θητεία του Πρωθυπουργού, των βουλευτών αλλά και των αυτοδιοικητικών και συνδικαλιστικών στελεχών), την καλύτερη κυβερνητική λειτουργία και συνέχεια (εκλογή υπηρεσιακών υπουργών 5ετούς θητείας με αντικείμενο τον Προϋπολογισμό και τα εξωτερικά) αλλά και αποφασισμένος να ανοίξει ζήτημα μείωσης του αριθμού των βουλευτών (από 300 σήμερα σε 250 ή ακόμη και 200), ο κ. Σαμαράς αναμένεται να υπογραμμίσει ότι η θεσμική αλλαγή στη χώρα και η αναθεώρηση του συντάγματος είναι αναγκαίες προϋποθέσεις όχι μόνον για τη θεραπεία πολλών από τα κακώς κείμενα του πολιτικού συστήματος αλλά και για την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας.
Στον πυρήνα της πρότασης περιλαμβάνονται και διατάξεις που θα έχουν ως στόχο τη διασφάλιση της κυβερνητικής τετραετίας και πιθανώς την αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Η έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος αποτελούσε διακηρυγμένο στόχο του Πρωθυπουργού ενώ, το προηγούμενο διάστημα, υπήρξαν και σχετικές συνεννοήσεις με τον κυβερνητικό του εταίρο, κ. Ευ. Βενιζέλο. Παρά την προεκλογική περίοδο, ή ενδεχομένως και λόγω αυτής, η συζήτηση ανοίγει τώρα, καθώς έχει παρέλθει η περίοδος ανασφάλειας ως προς την πορεία της ελληνικής οικονομίας μετά και την πρόσφατη συμφωνία με την τρόικα. Το Μέγαρο Μαξίμου αλλά και, συνολικά, η δικομματική κυβέρνηση θα ρίξουν το χαρτί των θεσμικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα με στόχο να ανοίξει ο αναγκαίος διάλογος (σ.σ. καθώς όλοι αναγνωρίζουν ως χαμένη ευκαιρία την προσπάθεια που έγινε προ 7 ετών) αλλά και να διευρυνθεί η ατζέντα του πολιτικού διαλόγου σε πεδία πέραν της οικονομίας, επί των οποίων μάλιστα εκτιμάται ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να εμφανιστεί, εκ νέου, απροετοίμαστο ή με ισχυρές διαφωνίες στο εσωτερικό του.
Υπενθυμίζεται πώς, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, για την έναρξη της διαδικασίας αναθεώρησης απαιτείται η σχετική πρόταση 50, τουλάχιστον, βουλευτών, εν συνεχεία συγκροτείται ειδική Επιτροπή της Βουλής η οποία και καταλήγει στις αναθεωρητέες διατάξεις, οι οποίες και ψηφίζονται από την ολομέλεια, σε διπλή ψηφοφορία. Η διαδικασία δεν ολοκληρώνεται παρά από την επόμενη Βουλή, δηλαδή αυτήν που θα προκύψει από τις επόμενες εθνικές εκλογές, η οποία και, τελικά, θα κρίνει αν και προς ποιά κατεύθυνση θα υπάρξει η αναθεώρηση των διατάξεων.
Οι 31 προτάσεις της ΝΔ για την συνταγματική αναθεώρηση
Εκλογή και ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Θέσπιση χρονικών ορίων ως προς τη θητεία του Πρωθυπουργού.
Θέσπιση χρονικών ορίων ως προς τις θητείες των Περιφερειαρχών, των Δημάρχων και των Συνδικαλιστών.
Ασυμβίβαστο του αξιώματος του Υπουργού με εκείνο του Βουλευτή.
Επανεξέταση του αριθμού των Βουλευτών και των Βουλευτών Επικρατείας.
Αναθεώρηση της διάταξης για την αποσβεστική προθεσμία ως προς την ποινική ευθύνη των Υπουργών και ιδίως την κατάργησή της όπως ισχύει σήμερα.
Αναθεώρηση της διάταξης για την ασυλία των Βουλευτών, ώστε να περιορισθεί αποκλειστικά στα όρια της άσκησης των κοινοβουλευτικών καθηκόντων τους.
Συνταγματική πρόβλεψη για το “πόθεν έσχες” των πολιτικών προσώπων και για την ανάθεση του ελέγχου του σε ειδικό σώμα, αποτελούμενο αποκλειστικά από ανώτατους λειτουργούς των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της Χώρας (πρόταση ΝΔ).
Ουσιαστικός εκδημοκρατισμός των Πολιτικών Κομμάτων και εγγυήσεις διαφάνειας στα οικονομικά τους.
Κατάργηση των βουλευτικών προνομίων που δεν έχουν σχέση με τα καθήκοντα του Βουλευτή.
Καθιέρωση σταθερού εκλογικού συστήματος με την πρόβλεψη ότι η αλλαγή του απαιτεί πλειοψηφία των 3/5 της Βουλής.
Ισχυροποίηση των εγγυήσεων για εξάντληση της διάρκειας της κοινοβουλευτικής περιόδου.
Ενίσχυση του ρόλου των Βουλευτών τόσο σε νομοθετικό όσο και σε ελεγκτικό επίπεδο.
Συνταγματική κατοχύρωση της ακρόασης κοινωνικών φορέων κατά την εξέλιξη της νομοθετικής διαδικασίας.
Θεσμοθέτηση συγκεκριμένου κυβερνητικού σχήματος και αντίστοιχου οργανογράμματος με απόφαση των 3/5 της Βουλής. Επίσης θεσμοθέτηση δύο Μόνιμων Υπηρεσιακών Υφυπουργών, Εξωτερικών και επί του Προϋπολογισμού, με 5ετή θητεία και εκλογή τους από τα 3/5 της Βουλής.
Παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου μόνον με τυπικό νόμο.
Υποχρέωση σύνταξης μελέτης σκοπιμότητας για τα μεγάλα δημόσια έργα και προμήθειες του Δημοσίου, εκτός εκείνων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Κατάργηση του θεσμού των Γενικών Γραμματέων των Υπουργείων και της αντίστοιχης αναβάθμισης του ρόλου των Γενικών Διευθυντών.
Ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Ίδρυση ειδικού τμήματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την γρήγορη εκδίκαση υποθέσεων μεγάλων δημόσιων συμβάσεων και ιδιωτικών επενδύσεων.
Οριοθέτηση της εν γένει δικαιοδοσίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί των δημόσιων συμβάσεων , ώστε να μη συγκρούεται με εκείνη του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Αναθεώρηση του άρθρου 90, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και του περιορισμού της διακριτικής ευχέρειας της Εκτελεστικής Εξουσίας ως προς την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.
Αναθεώρηση του άρθρου 16, για την ίδρυση και λειτουργία μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
Εξορθολογισμός των διατάξεων για τα Μ.Μ.Ε. προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας και της αντικειμενικότητάς τους.
Αναθεώρηση των περί δημοψηφισμάτων διατάξεων, για την πρόβλεψη διενέργειας δημοψηφίσματος και με λαϊκή πρωτοβουλία.
Αναμόρφωση της οικονομικής θεματικής του Συντάγματος και σύνδεσης της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας με την οικονομική ανάπτυξη και την εξασφάλιση ανάλογης ωφέλειας για το κοινωνικό σύνολο.
Πρόβλεψη για την υποχρέωση κατάθεσης ετήσιου αναλυτικού απολογισμού από όλους τους φορείς που χρηματοδοτούνται από το κρατικό προϋπολογισμό.
Αναθεώρηση του άρθρου 17, προς την κατεύθυνση της πιο αποτελεσματικής προστασίας του πυρήνα του ατομικού δικαιώματος της ιδιοκτησίας.
Αναθεώρηση του άρθρου 24 (και του άρθρου 117 παρ. 3 και 4) προς την κατεύθυνση της πληρέστερης προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της αντιμετώπισης ακραίων καταστάσεων σε βάρος όχι μόνο της ατομικής ιδιοκτησίας αλλά και της περιουσίας του Δημοσίου.
Ρητή πρόβλεψη για την προστασία της εθνικής ταυτότητας και της ελληνικής γλώσσας.
Εξορθολογισμός της οργάνωσης και λειτουργίας των ανεξάρτητων αρχών.
Τι προβλέπει το Σύνταγμα, άρθρο 110
1. Oι διατάξεις του Συντάγματος υπόκεινται σε αναθεώρηση, εκτός από εκείνες που καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Προεδρευόμενης Kοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, καθώς και από τις διατάξεις των άρθρων 2 παράγραφος 1, 4 παράγραφοι 1, 4 και 7, 5 παράγραφοι 1 και 3, 13 παράγραφος 1 και 26.
2. H ανάγκη της αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται με απόφαση της Bουλής που λαμβάνεται, ύστερα από πρόταση πενήντα τουλάχιστον βουλευτών, με πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους έναν τουλάχιστον μήνα. Mε την απόφαση αυτή καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν.
3. Aφού η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Bουλή, η επόμενη Bουλή, κατά την πρώτη σύνοδό της, αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.
4. Aν η πρόταση για αναθεώρηση του Συντάγματος έλαβε την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, όχι όμως και την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, σύμφωνα με την παράγραφο 2, η επόμενη Bουλή κατά την πρώτη σύνοδό της μπορεί να αποφασίσει σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της.
5. Kάθε ψηφιζόμενη αναθεώρηση διατάξεων του Συντάγματος δημοσιεύεται στην Eφημερίδα της Kυβερνήσεως μέσα σε δέκα ημέρες αφότου επιψηφιστεί από τη Bουλή και τίθεται σε ισχύ με ειδικό ψήφισμά της.
6. Δεν επιτρέπεται αναθεώρηση του Συντάγματος πριν περάσει πενταετία από την περάτωση της προηγούμενης.
Τί προβλέπει ο Κανονισμός της Βουλής, άρθρο 119
1. Oι πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς υπoβάλλoνται γραπτώς στη Boυλή από πενήντα τoυλάχιστo Boυλευτές, πρoσδιoρίζoυν τις αναθεωρητέες διατάξεις και συνoδεύoνται από αιτιoλoγική έκθεση.
*2. Mετά την υπoβoλή τoυς oι πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς ανακοινώνονται στη Bουλή, κατόπιν τυπώνoνται, διανέμoνται στoυς Boυλευτές και παραπέμπoνται για εξέταση σε Eπιτρoπή Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς, πoυ συνιστάται από τoν Πρόεδρo της Boυλής.
3. Για τη σύσταση, τη συγκρότηση, τη σύνθεση και τη λειτoυργία της Eπιτρoπής Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς εφαρμόζoνται αναλόγως oι διατάξεις των άρθρων 31 έως 41, εκτός από τη διάταξη τoυ άρθρoυ 37 παρ. 2.
4. H Boυλή με απόφασή της, πoυ λαμβάνεται μετά πρόταση τoυ Πρoέδρoυ της και με τη συνήθη πλειoψηφία τoυ άρθρoυ 67 τoυ Συντάγματoς, oρίζει πρoθεσμία για την υπoβoλή της έκθεσης της Eπιτρoπής Aναθεώρησης. H πρoθεσμία αυτή μπoρεί να παρατείνεται με νεότερες απoφάσεις της Boυλής. Συζήτηση γίνεται κατά τoν oρισμό της αρχικής πρoθεσμίας και τερματίζεται σε μία συνεδρίαση.
5. Mετά την υπoβoλή ή την πάρoδo της πρoθεσμίας για την υπoβoλή της έκθεσης της Eπιτρoπής για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς oι σχετικές πρoτάσεις εγγράφoνται σε ειδική ημερήσια διάταξη και συζητoύνται από την Oλoμέλεια της Boυλής με ανάλoγη εφαρμoγή των διατάξεων των άρθρων 95 έως 104. H συζήτηση αναφέρεται απoκλειστικά στην ανάγκη της αναθεώρησης και στις αναθεωρητέες διατάξεις.
6. H απόφαση της Boυλής πoυ διαπιστώνει την ανάγκη αναθεώρησης τoυ Συντάγματoς και καθoρίζει ειδικά τις αναθεωρητέες διατάξεις λαμβάνεται με δύo oνoμαστικές ψηφoφoρίες, πoυ απέχoυν μεταξύ τoυς έναν τoυλάχιστo μήνα και με τις πλειoψηφίες πoυ oρίζoνται από τo άρθρo 110 παρ. 2 και 4 τoυ Συντάγματoς. H δεύτερη ψηφoφoρία αφoρά τις ίδιες διατάξεις πoυ εγκρίθηκαν κατά την πρώτη ψηφoφoρία.
7. Kαθεμιά από τις oνoμαστικές ψηφoφoρίες της πρoηγoύμενης παραγράφoυ διεξάγεται μετά την oλoκλήρωση της συζήτησης και για όλες τις αναθεωρητέες διατάξεις ταυτoχρόνως με σημείωση της ψήφoυ των Boυλευτών χωριστά για κάθε διάταξη.
8. Aν η Boυλή έχει αποφασίσει την αναθεώρηση, o Πρόεδρoς της επόμενης Boυλής στην αρχή της πρώτης συνόδoυ συνιστά Eπιτρoπή Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς για την επεξεργασία τoυ περιεχoμένoυ των αναθεωρητέων διατάξεων πoυ έχoυν καθoριστεί από την απόφαση της Boυλής την αναφερόμενη στην παράγραφο 6.
9. Για τη σύσταση της Eπιτρoπής της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, την πρoθεσμία υπoβoλής της έκθεσής της και την εγγραφή τoυ θέματoς στην ημερήσια διάταξη εφαρμόζoνται αναλόγως oι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 5 τoυ παρόντoς άρθρoυ. H συζήτηση αναφέρεται στo περιεχόμενo των αναθεωρητέων διατάξεων.
10. H απόφαση της Boυλής πoυ περιέχει τις αναθεωρoύμενες διατάξεις λαμβάνεται με μία και μόνη oνoμαστική ψηφoφoρία, πoυ διεξάγεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφoυ 7 τoυ άρθρoυ αυτoύ και με τις πλειoψηφίες πoυ πρoβλέπoνται από τo άρθρo 110 παρ. 3 και 4 τoυ Συντάγματoς.
