1. Δέχομαι ως δεδομένο ότι όντως ο Πρωθυπουργός πιστεύει ότι ένα ισχυρό ‘Όχι’ θα του παράσχει ισχυρό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα έναντι των δανειστών. Επειδή όμως το αποτέλεσμα μιας διαπραγμάτευσης εξαρτάται από τις απόψεις και των δύο πλευρών, μήπως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και την τοποθέτηση των Εταίρων αν όντως το ‘Όχι’ θα διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις;
2. Αφού τις προτάσεις της Ελλάδας απέρριψαν και οι 18 υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, ακόμη και η Κύπρος, μήπως θα πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ότι ίσως σφάλουμε;
3. Επειδή δυστυχώς δεν υπάρχει νόμος ο οποίος απαγορεύει την χειροτέρευση μιας κατάστασης, όσο άσχημη κι αν είναι αυτή, μήπως θα πρέπει να δεχθούμε ότι υπάρχει πιθανότητα η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας να χειροτερεύσει και μάλιστα κατά πολύ;
4. Το βιοτικό επίπεδο μια χώρας καθορίζεται από το ποιο ήταν αυτό το επίπεδο πριν μερικά χρόνια, ή με βάση την παραγωγικότητα και ανταγωνιστηκότητα αυτής της χώρας; Αν η απάντηση στην ανωτέρω ερώτηση είναι η δεύτερη, τότε μήπως το βασικό ερώτημα δεν θα πρέπει να είναι ναι ή όχι στη λιτότητα, αλλά ναι ή όχι σε άμεσες, ριζοσπαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες όλοι επικαλούνται αλλά ουσιαστικά κανείς δεν υλοποιεί;
5. Η τοποθέτηση της Κυβέρνησης ότι αγωνίζεται στην Ευρώπη για αλλαγή νοοτροπίας προς όφελος όλων των λαών της είναι συνεπής με τον διεθνισμό που αποτελεί εξέχον στοιχείο της Αριστερής ιδεολογίας. Μήπως όμως οι ακραίες επιθέσεις κατά των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων των Ευρωπαϊκών κρατών έχουν πλέον φτάσει στο όριο του εθνικισμού; Σχετικά με αυτό, μήπως δεν ήταν τυχαίο το ότι η πρόταση δημοψηφίσματος υποστηρίχθηκε και από τα δύο άκρως εθνικιστικά κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου;
6. Είναι γνωστοί οι αγώνες της Αριστεράς για κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς επίσης και το γεγονός ότι εκφράζει και εκπροσωπεί τα οικονομικώς ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα. Μήπως όμως σαν αποτέλεσμα των χειρισμών της Κυβερνήσης αυτά ακριβώς τα κοινωνικά στρώματα πλήττονται τα μέγιστα τώρα αλλά και πιθανώς στο εγγύς μέλλον;
7. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν κατανοήσει την αλληλοσύνδετη σχέση μεταξύ δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Μήπως όμως εμείς, σε σχέση με την Ευρώπη αλλά και γενικότερα, τονίζουμε μόνο τα δικαιώματα μας; Μήπως η είσοδος μας στην Ευρωζώνη δημιουργούσε και υποχρεώσεις όχι μόνο για την πλήρη οικονομική αναδιοργάνωση της χώρας μας , αλλά και σχετικά με την εν γένει συμπεριφορά μας, υποχρεώσεις με τις οποίες δεν ασχολήθηκε ουσιαστικά καμία πολιτική παράταξη;
8. Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι η ευπρέπεια δεν είναι προνόμιο ούτε της Αριστεράς ούτε της Δεξιάς, αλλά ότι αποτελεί καθοριστικό στοιχείο πολιτισμού, τότε γιατί η αγένεια στις σχέσεις μας με τους εταίρους ηρωποιείται αντί να καταδικάζεται;
9. Γιατί θα πρέπει οι Εταίροι μας να δεχθούν τις θέσεις της Ελλάδας, επειδή τα κόμματα που εκπροσωπούνται στην Κυβέρνηση υποσχέθηκαν να υλοποίησουν αυτές τις θέσεις, και δεν θα πρέπει οι Ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις να λαμβάνουν υπόψη την βούληση των δικών τους ψηφοφόρων αφού και αυτές εκλέχθηκαν δημοκρατικά και με την προφανή υποχρέωση να είναι συνεπείς με τις εντολές τους;
10. Γιατί είναι ηθικός εκβιασμός η θέση «ή ακολουθείτε το πρόγραμμα που ήδη έχει συμφωνηθεί ή διακόπτεται η χρηματοδότηση» και δεν είναι ηθικός εκβιασμός η θέση «ή μας παράσχετε περισσότερα βοήθεια ή θα οδηγηθεί η Ευρώπη, κι όχι μόνο, σε οικονομική καταστροφή»;
Η Ελλάδα του απίστευτου Έπους του ‘40 και της μεγαλειώδους Εθνικής Αντίστασης κατάντησε μέσα σε λίγα χρόνια να είναι παράδειγμα προς αποφυγή. Οι αιτίες είναι πολλές. Κατά τη γνώμη μου μία από τις σημαντικότερες είναι αυτή που τόσο εύγλωττα παρουσίασε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην Ελληνική Βουλή το 1975:
«Η πολεμική εναντίον της Δύσεως, Αμερικανών και Ευρωπαίων, γίνεται με το επιχείρημα ότι αυτοί είναι υπεύθυνοι διά την πτώσιν της Δημοκρατίας στον τόπο μας και την τραγωδία της Κύπρου. Αι κατηγορίαι όμως αυταί, κατά την γνώμην μου, δεν είναι μόνο αβάσιμοι, είναι και πολιτικώς ύποπτοι. Υπεύθυνοι δι’ όλες αυτές τις συμφορές του Εθνους μας είμαστε εμείς και μόνον εμείς οι Ελληνες, οι οποίοι προσπαθούμε να φορτώσουμε στους ξένους τις ευθύνες μας διότι δεν έχουμε το θάρρος να τις αναλάβουμε. Δεν λέγω ότι δεν μπορούν ξένες χώρες διά της πολιτικής των να βλάψουν ή να ωφελήσουν. Αλλά η ευθύνη η βασική, η ευθύνη η πρωταρχική, η ευθύνη η εθνική βαρύνει εμάς τους Ελληνες. Αυτό είναι ελληνικό φαινόμενον: να φορτώνουμε πάντοτε στους ξένους τις δικές μας ευθύνες, τα δικά μας σφάλματα. Είναι μόνιμο φαινόμενο στην ιστορία του τόπου μας. Και κάποτε θα πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνην των πράξεών μας, των σφαλμάτων μας, και κατόπιν να αναζητούμε εκείνους που τα ενθαρρύνουν».
*Ο Αθανάσιος Φωκάς είναι Ακαδημαϊκός, Καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών/κάτοχος της έδρας Μη Γραμμικής Μαθηματικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Cambridge.
