ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης φαίνεται πιο μακριά από ποτέ. Πλέον, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούν ανοιχτά για ολοκλήρωσή της τον Μάρτιο, «στην καλύτερη των περιπτώσεων», όπως λένε χαρακτηριστικά. Και ακόμη και αν η ελληνική κυβέρνηση πάρει το «πράσινο φως» για τις παροχές που εξήγγειλε ο Ελληνας πρωθυπουργός, το βασικό πρόβλημα του πώς θα λυθεί η εξίσωση ανάμεσα σε Γερμανούς, ΔΝΤ και Ελλάδα δεν έχει ακόμη λυθεί, ενώ η επιπλοκή που δημιουργήθηκε από τις εξαγγελίες την περασμένη εβδομάδα απλώς πρόσθεσε άλλον έναν «πονοκέφαλο».
Οι προηγούμενες ημέρες θύμιζαν σε ένταση τους πρώτους μήνες του 2015, όταν είχε ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση η νέα τότε κυβέρνηση Τσίπρα. Οι βασικοί πρωταγωνιστές του ελληνικού προγράμματος δήλωναν απολύτως αιφνιδιασμένοι όταν έμαθαν την περασμένη Πέμπτη το βράδυ τις εξαγγελίες του κ. Τσίπρα για επιδόματα σε χαμηλοσυνταξιούχους και μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα νησιά. Δεν είχαν ενημερωθεί προηγουμένως για μία τέτοια κίνηση, παρόλο που από τον Σεπτέμβριο το θέμα είχε αναφερθεί, λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ».
Τότε η ελληνική πλευρά είχε εκφράσει την επιθυμία ότι θα ήθελε να χρησιμοποιήσει το πλεόνασμα –που διαφαινόταν ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να βρίσκεται στα ταμεία στο τέλος του έτους– αλλά συζήτηση δεν είχε ξαναγίνει. Οπως περιγράφει ο ίδιος αξιωματούχος, η ελληνική πλευρά γνώριζε πολύ καλά τη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθηθεί και απλά επέλεξε να μην το κάνει και να παραβιάσει τη συμφωνία. «Δεν μπορούμε να καταλάβουμε αν αυτή η κίνηση ήταν μέρος μιας στρατηγικής εκβιασμού, ασκώντας περαιτέρω πίεση με σκοπό να απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο από το ΔΝΤ, ή υπήρχε κάποιος άλλος στόχος», λέει προβληματισμένος Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ», ένας από τους πολλούς που προσπαθούν να εξηγήσουν τις τελευταίες «απότομες» κινήσεις του Ελληνα πρωθυπουργού.
Προσεκτική έκθεση
Οι θεσμοί συνέταξαν μια ιδιαίτερα προσεκτική έκθεση για το εάν οι εξαγγελίες του βρίσκονται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις του μνημονίου χωρίς να παίρνουν ξεκάθαρη θέση, «πετώντας έτσι το μπαλάκι» στα κράτη-μέλη που θα κληθούν αυτή την εβδομάδα να αποφασίσουν κατά πόσον «παγώνουν» τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος. Ομως ακόμα και να δώσουν το «πράσινο φως» για τα μέτρα, το βασικό πρόβλημα παραμένει και είναι το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Ολο το θέμα των εξαγγελιών δεν ήταν τίποτε παραπάνω από άλλη μία επιπλοκή που ακόμα και να λυθεί θα έχει αφήσει μια σειρά από ερωτήματα ως προς τις προθέσεις και την αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης. Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι μπορεί να καταλάβει το πολιτικό όφελος μιας τέτοιας κίνησης, από πλευράς Τσίπρα, αλλά το κόστος που θα κληθεί να πληρώσει είναι πως «τέθηκαν υπό αμφισβήτηση οι δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης» και απέκτησαν πάλι επιχειρήματα «οι κακόβουλοι», αυτοί δηλαδή που υποστηρίζουν πως μόλις η Ελλάδα βγει από την πολύ στενή επιτήρηση «θα επιστρέψει αμέσως στις πρακτικές της κακοδιαχείρισης του παρελθόντος»…
Αποστάσεις
Εν τω μεταξύ, το χάσμα ανάμεσα στους θεσμούς δεν γεφυρώνεται παρά το γεγονός ότι οι επικεφαλής βρίσκονταν στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά καταγράφηκε ελάχιστη πρόοδος. Η βασική εξίσωση παραμένει ότι οι Γερμανοί χρειάζονται το ΔΝΤ στο πρόγραμμα και από την άλλη το Ταμείο δεν δέχεται να μπει σε ένα πρόγραμμα με ανέφικτα πλεονάσματα –όπως κρίνει τον στόχο του 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 και μεσοπρόθεσμα– χωρίς να πάρει η ελληνική κυβέρνηση προληπτικά μέτρα τώρα, που θα τεθούν σε ισχύ το 2019-2020, σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι.
Ευρωπαίος αξιωματούχος εξηγούσε στην «Κ» ότι το σενάριο να συνεχίσει το ΔΝΤ ως τεχνικός σύμβουλος και όχι με καινούργιο πρόγραμμα δεν θα ήταν εφικτό, καθώς αυτό θα σήμαινε αλλαγή στο πρόγραμμα του ESM, που έχει συμφωνηθεί με την Ελλάδα και το οποίο προβλέπει τη συμμετοχή του ΔΝΤ όποτε είναι δυνατή.
Για τους Γερμανούς, συνέχιση του προγράμματος χωρίς το Ταμείο θα σήμαινε καινούργιο πρόγραμμα και ψήφισή του από την ολομέλεια της γερμανικής Βουλής, κάτι το οποίο πολιτικά θα είναι ανέφικτο ιδιαίτερα με το νέο έτος, οπότε η Γερμανία εισέρχεται σε προεκλογική τροχιά.
Ετσι το αδιέξοδο παραμένει άλυτο και το πρόβλημα μεταφέρεται στους επόμενους μήνες, που το ευρωπαϊκό κάδρο μπορεί να αλλάξει τελείως με τις εκλογές στα πιο ισχυρά κράτη-μέλη. Συγχρόνως, το ΔΝΤ αναμένει την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και τη στάση που θα κρατήσει όσον αφορά το Ταμείο.
Αξιωματούχοι δεν αποκλείουν πως μέσα από το ελληνικό πρόγραμμα, ο κ. Τραμπ θα στείλει ένα σαφές μήνυμα στην Ευρώπη ότι «ήρθε ή ώρα να πληρώσετε μόνοι σας τον λογαριασμό» και να οδηγήσει σε περαιτέρω καθυστερήσεις ή έξοδο του ΔΝΤ από το πρόγραμμα, τη στιγμή που η πλειονότητα των τεχνικών στελεχών του οργανισμού έχει ήδη σοβαρές επιφυλάξεις για τη διατήρηση της συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα.
