Υπάρχουν τρία κρυφά αλλά ανοικτά μέτωπα που σε ανύποπτο χρόνο μπορεί να προκαλέσουν μεγάλους πονοκεφάλους στην κυβέρνηση. Κι ενδεχομένως, να ανατρέψουν τους μάλλον προφανείς εκλογικούς της σχεδιασμούς για πρόωρες κάλπες το φθινόπωρο του 2018, επιταχύνοντας τις όποιες εξελίξεις.
Εν τάχει, η πρώτη «παγίδα» είναι σχετική με τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών, αλλά με τη σημερινή –κλασική– έννοια του όρου. Ενδεχομένως λίγοι έχουν υπόψη τους ότι προσεχώς τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας πρέπει να κάνουν προβλέψεις για πιθανές επισφάλειες πριν καν αυτές προκύψουν. Δηλαδή, να προβλέψουν για «κόκκινα δάνεια», πριν αυτά… κοκκινίσουν. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Μια επιπλέον επιβάρυνση, που από μια πρώτη ματιά υπολογίζεται στα περίπου 5 δισ. ευρώ, αλλά αυτή είναι μια μάλλον συντηρητική πρόβλεψη. Σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις, το συγκεκριμένο ποσό μπορεί να φτάσει –υπό αρνητικούς όρους και προϋποθέσεις– ακόμα και στα 10 δισ. ευρώ ή και παραπάνω.
Βεβαίως, ο αντίλογος εν προκειμένω συνίσταται στο γεγονός ότι ήδη ξεκινά το ξεκαθάρισμα του ήδη προβληματικού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, συνεπώς θα πάρουν από εκεί μια ανάσα. Ωστόσο, οι διαδικασίες γι’ αυτό το ξεκαθάρισμα δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα και ο χρόνος πιέζει.
Τραπεζίτες, στους οποίους απευθύνθηκε η «Κ», για να σχολιάσουν την υποχρέωση της πρόβλεψης των «κόκκινων» δανείων στο άμεσο μέλλον, υποστήριξαν πως «όντως, το θέμα υφίσταται», ωστόσο θα είναι αντιμετωπίσιμο, κι αυτό γιατί «το κόστος θα επιμερισθεί σε τέσσερις – πέντε περιόδους», οπότε το βάρος θα είναι πιο διαχειρίσιμο. Αλλωστε, λένε, δεν υπάρχει πρόβλημα επάρκειας κεφαλαίων.
Το πρόβλημα όμως παραμένει κι αν προκύψει, κάπως πρέπει να λυθεί. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το ενδεχόμενο σύναψης νέου δανείου από τους θεσμούς είναι μια προοπτική. Ωστόσο, μπορεί και να μην είναι η μοναδική.
Το δεύτερο ανοικτό μέτωπο, είναι αυτό της ΔΕΗ. Η κυβέρνηση μπορεί να το υποβαθμίζει, ωστόσο η διοίκηση της επιχείρησης γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι είναι μια κανονική νάρκη. Αν μαζί με τις λιγνιτικές μονάδες, που θα βγουν προς πώληση από τον Σεπτέμβριο, μετά το market test που είναι προγραμματισμένο για τότε, δεν πουληθούν μαζί και υδροηλεκτρικές, τότε δεν αποκλείεται τον Δεκέμβριο η ΔΕΗ να βρεθεί προ οριστικού αδιεξόδου.
Με ό,τι κάτι τέτοιο μπορεί να συνεπάγεται για την ελληνική κοινωνία πρωτίστως και την οικονομία κατ’ επέκτασιν. Εξ ου και η πρόσφατη παρέμβαση του επικεφαλής της επιχείρησης (σ.σ.: μέσω συνέντευξής του στην «Κ», προ δύο εβδομάδων), η οποία εξέφρασε δημόσια τις ανησυχίες της. Προηγουμένως φρόντισε να ενημερώσει, όπως μαθαίνουμε, το Μέγαρο Μαξίμου και όχι μόνο.
Το τρίτο μέτωπο είναι, ενδεχομένως, το πιο γνωστό. Εχει να κάνει με το ασφαλιστικό, αλλά με μια συγκεκριμένη συνισταμένη του: αυτή των εισφορών. Το στοίχημα για την είσπραξη των (πολύ) αυξημένων εισφορών, που προβλέπονται μέσω του τέταρτου μνημονίου, είναι μεγάλο, ιδιαίτερα από τη στιγμή που έχουν διαμορφωθεί σχεδόν κατά 4% πιο ψηλά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ήδη τα έσοδα από τις εισπράξεις τους διαμορφώνονται 4% πιο χαμηλά από τον μέσο όρο. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αυτή η «ύπουλη» ψαλίδα να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο στους μήνες που έρχονται. Για την ακρίβεια, με βάση την έως τώρα εμπειρία, η προοπτική αυτή είναι σχεδόν δεδομένη.
Οι επιπτώσεις
Τα τρία παραπάνω προβλήματα, που αυτή τη στιγμή διαφεύγουν τη γενικότερη προσοχή, δεν αποκλείεται να πυροδοτήσουν τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα νωρίτερα του αναμενομένου. Αν βεβαίως δεν αντιμετωπισθούν επαρκώς και στην ώρα τους. Και σ’ αυτή την περίπτωση μάλλον θα ανατρέψουν τις βασικές πολιτικές στοχεύσεις του Ελληνα πρωθυπουργού, από τώρα έως και το φθινόπωρο του 2018, οπότε στελέχη του επιτελείου του εκτιμούν ότι κατά πάσα πιθανότητα θα στηθούν οι επόμενες κάλπες στην Ελλάδα. Ποιες είναι εν ολίγοις αυτές οι στοχεύσεις; Αποκωδικοποιώντας προθέσεις και κινήσεις του κ. Αλέξη Τσίπρα, θα μπορούσαν να οριοθετηθούν ως εξής:
1ος ΣΤΟΧΟΣ: Το αφήγημα της εξόδου της χώρας από τα μνημόνια (σ.σ.: το τρέχον λήγει το καλοκαίρι του 2018) και της επιστροφής στις αγορές κεφαλαίων. Εκτιμάται ότι στον επόμενο έναν χρόνο θα έχουν γίνει μία ή περισσότερες μικρές εκδόσεις ομολόγων. Το αφήγημα αυτό θα έχει πρόσφορο έδαφος έως λίγο πριν ξεκινήσει η εφαρμογή των σκληρών μέτρων που ψηφίσθηκαν την Πέμπτη στη Βουλή και ο βασικός αντίκτυπός τους υπολογίζεται αρχές του 2019.
2ος ΣΤΟΧΟΣ: Η συνταγματική αναθεώρηση, μέσω της οποίας –πέραν όλων των άλλων– θα «περάσει» και η απλή αναλογική, με την οποία θα γίνουν οι μεθεπόμενες εκλογές στην Ελλάδα (σ.σ.: για να διασφαλιστεί ο ρόλος-κλειδί του ΣΥΡΙΖΑ στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας).
3ος ΣΤΟΧΟΣ: Η καλλιέργεια κλίματος σκανδαλολογίας, ανά περίπτωση και βάση των γενικότερων πολιτικών συνθηκών.
Το σίγουρο είναι ότι στο διάστημα που μεσολαβεί από τώρα έως και το φθινόπωρο του 2018, οι εξελίξεις θα είναι πολλές – και όχι μόνο οικονομικές.
