Mε την εκτίμηση ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα συνεχίσουν να κινούνται σε «βαθιά νερά» μέχρι οι δύο χώρες να οδηγηθούν στις κάλπες χαράσσει τον σχεδιασμό του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Για το Μέγαρο Μαξίμου όλες οι ημερομηνίες μετά την 2α Απριλίου είναι πιθανές για τη διεξαγωγή των πρώτων εκλογών της απλής αναλογικής με «κυκλωμένες» ως πιθανότερες εκείνες της 21ης και της 28ης Μαΐου.
Στο κυβερνητικό επιτελείο έχει πλέον εδραιωθεί η εκτίμηση πως ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα επιμείνει στη στρατηγική της έντασης, χωρίς να αποκλείεται η πρόκληση ακόμη και ανοικτής κρίσης, μέχρι τις τουρκικές εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για τον προσεχή Ιούνιο. Οπως λέγεται χαρακτηριστικά, «ο Ερντογάν δεν είναι σε θέση να “γυρίσει το παιχνίδι”, θα ηττηθεί και είναι πιθανόν να επιχειρήσει να δημιουργήσει συνθήκες αναβολής των εκλογών για έξι ή δώδεκα μήνες με την ενεργοποίηση των άρθρων του τουρκικού Συντάγματος που έχουν σχετικές πρόνοιες για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή εμπλοκής σε πόλεμο» προκειμένου να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία.
Σε πρώτη φάση, στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων η Αθήνα αναμένει την «έκβαση» της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή, στην οποία έχει προσκληθεί –αλλά μέχρι προχθές δεν ήταν σαφές εάν τελικώς θα παραστεί– ο Ερντογάν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αποφασισμένος να αναδείξει στην Πράγα το νέο κρεσέντο της τουρκικής επιθετικότητας, ενώ από την Αγκυρα δεν εκπέμπεται καμία διάθεση να πέσουν οι τόνοι. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, την περασμένη Πέμπτη βρέθηκαν στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο προπαρασκευαστικής συνάντησης εκπροσώπων των μετεχουσών χωρών ενόψει της Συνόδου, η επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Ελένη Μπούρα και ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Φαρούκ Καϊμακτσί. Ομως, ο Τούρκος αξιωματούχος φέρεται να απέφυγε κάθε συζήτηση ουσίας και πολύ περισσότερο κάθε προσπάθεια διερεύνησης της πιθανότητας ενός τετ α τετ μεταξύ των κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν, περιοριζόμενος σε έναν τυπικό κοινωνικό χαιρετισμό.
Οπως προαναφέρθηκε, ανεξαρτήτως της έκβασης της «μάχης της Πράγας» στην Αθήνα επικρατεί ανησυχία ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι πιθανόν τους επόμενους μήνες να προκαλέσει μείζονα κρίση στις διμερείς σχέσεις για εσωτερικούς λόγους. Παρά τη φημολογία και τις συζητήσεις των τελευταίων ημερών, το σενάριο περί «αποκλεισμού» κάποιου ελληνικού νησιού με το πρόσχημα της στρατιωτικοποίησης κατά παράβαση των Διεθνών Συνθηκών δεν θεωρείται ισχυρό.
Αντιθέτως, ως πιθανές κινήσεις πρόκλησης μείζονος έντασης θεωρούνται:
• Η δημιουργία προσφυγικής κρίσης κατά τα πρότυπα του 2020 στον Εβρο.
• Η επανάληψη του σκηνικού των Ιμίων, με πυροδότηση κρίσης με αφορμή «κινήσεις» ιδιωτών, τις οποίες θα έχει ενορχηστρώσει η τουρκική πλευρά.
• Το πρόσχημα των ερευνών, με το «Ορούτς Ρέις» να κινείται δυτικά του 28ου μεσημβρινού ή, στα νότια της Κρήτης για λογαριασμό της Τρίπολης, μέσω της ενεργοποίησης του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Τα σενάρια κρίσης
Οπως προαναφέρθηκε, η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι η μόνη μεταβλητή που μπορεί να επηρεάσει τα δεδομένα ενόψει της επερχόμενης διπλής εκλογικής αναμέτρησης στη χώρα. Και τούτο, υπό την έννοια ότι, αναφορικά με τη δεύτερη μεγάλη κρίση, την ενεργειακή, η κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει τη δέσμη των μέτρων στήριξης που θα ισχύσουν τους επόμενους μήνες.
Πιθανότερες ημερομηνίες για να γίνουν οι πρώτες εκλογές με το σύστημα της απλής αναλογικής είναι η 21η ή η 28η Μαΐου.
Είναι προφανές πως το Μέγαρο Μαξίμου απασχόλησε το ενδεχόμενο ο Ταγίπ Ερντογάν να πυροδοτήσει μια μείζονα κρίση ενώ η Ελλάδα θα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, ή, ακόμη χειρότερα, ενώ τα ηνία θα έχει αναλάβει η υπηρεσιακή κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μεταξύ των εκλογών με απλή αναλογική και των δεύτερων, οι οποίες θα διεξαχθούν με τον εκλογικό νόμο που ψήφισε η Ν.Δ. Ομως, με δεδομένο ότι τυχόν «επιθετική κίνηση» από τουρκικής πλευράς μπορεί να εκδηλωθεί ανά πάσα στιγμή –ακόμη και εάν οι εκλογές διεξάγονταν νωρίτερα– φαίνεται ότι προκρίνεται το σενάριο ουσιαστικής εξάντλησης της τετραετίας, με τις πρώτες κάλπες να στήνονται στα τέλη Μαΐου και τις δεύτερες, αφού έχουν διεξαχθεί και οι Πανελλαδικές Εξετάσεις, στα τέλη Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου, όπως είχε συμβεί και το 2019.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως παρότι μετά τη διεξαγωγή των εκλογών με απλή αναλογική θα ακολουθήσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, αυτή θα είναι «εξπρές»: Ο πρωθυπουργός έχει διαμηνύσει πως προκρίνει τη διεξαγωγή νέων εκλογών με στόχο τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης που θα μπορεί να υλοποιήσει το πρόγραμμά της χωρίς καθυστερήσεις, συμβιβασμούς και «παζάρια». Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πλέον κάνει λόγο για την προοπτική σχηματισμού «προοδευτικής κυβέρνησης» και άρα αξιοποίησης της διερευνητικής εντολής που θα λάβει από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου μόνο εάν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτο κόμμα, κάτι που δεν διαφαίνεται, με βάση όλες τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις.
Γιατί Μάιο
Η εξάντληση της τετραετίας, πέραν του ότι θα υπογραμμίζει τη «θεσμικότητα» του πρωθυπουργού, δίδει κάποια πρόσθετα πλεονεκτήματα στη Ν.Δ.:
• Πρώτον, θα έχουν «εντυπωθεί» στο σώμα των ψηφοφόρων μέτρα όπως η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους και οι αυξήσεις στις συντάξεις.
• ∆εύτερον, η κυβέρνηση θα έχει αποδείξει εμπράκτως ότι, όπως και την περίοδο της πανδημίας, στήριξε επιχειρήσεις και νοικοκυριά τον δύσκολο χειμώνα της ενεργειακής κρίσης.
• Τρίτον, θα έχουν διαχυθεί στην αγορά σημαντικοί πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.
• Τέταρτον, θα είναι ορατές οι προοπτικές για μια ακόμη θετική χρονιά στο μέτωπο του τουρισμού.
• Πέμπτον, θα έχει ανακοινωθεί η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού που προγραμματίζεται να τεθεί σε ισχύ από την 1η Μαΐου.
Αντιθέτως, όπως αναγνωρίζουν στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου, η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας θα πρέπει να αναμένεται μετά τις εκλογές.
