Με 2+1 ανοίγματα θα πορευθεί ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τις εκλογές: επαναπροσέγγιση της μεσαίας τάξης, διεύρυνση προς τον χώρο του Κέντρου και επέκταση των χωρικών υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η οικονομική ατζέντα του κόμματος συνδυάζεται με τα εθνικά ζητήματα αρμονικά και απευθύνεται σε ένα κοινό ακροατήριο, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση τονίζει ότι με τη συγκεκριμένη πρόταση αναδεικνύει για ακόμη μια φορά τον ρόλο της ως δύναμη πατριωτικής ευθύνης.
Το στίγμα για τη στάση του Αλέξη Τσίπρα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής με την υπεύθυνη και έμπρακτη στήριξη των πάγιων ελληνικών θέσεων έδωσε ο Βαγγέλης Καλπαδάκης στη μετωπική σύγκρουση που είχε μέσα στην εβδομάδα, σε φόρουμ στις Βρυξέλλες, με τον Φαρούκ Καϊμακτσί. Ο διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, απαντώντας στα «καρφιά» του υφυπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας για την Αθήνα και τη Λευκωσία, τόνισε πως «αυτό που έχει δηλητηριάσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις είναι κατ’ αρχάς οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από την Τουρκία μετά το πραξικόπημα του 2016, καθώς οδηγούν στην παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου».
Οπως αναφέρουν από την Κουμουνδούρου, αυτή η αντιμετώπιση είναι σε εντελώς άλλο μήκος κύματος από την τακτική της Νέας Δημοκρατίας, όχι μόνο στη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και σε σχέση με τον διάλογο με την Τουρκία και την επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα το 2017. Υπενθυμίζουν επίσης πως όταν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναγγείλει την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο το 2019, η Νέα Δημοκρατία μέσω κορυφαίων στελεχών της είχε βγει στα «κάγκελα».
Η Κεντρική Επιτροπή πήρε μια απόφαση στην πρόσφατη συνεδρίασή της, έπειτα από πρόταση του Αλέξη Τσίπρα. Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε επέκταση των χωρικών της υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, αυτό προσδιορίζεται νότια και ανατολικά της Κρήτης, στο Καστελλόριζο και, γενικότερα, όπου στην Ανατολική Μεσόγειο κριθεί ότι είναι αναγκαίο από τα αρμόδια υπουργεία για την ευνοϊκότερη για τα ελληνικά συμφέροντα οριοθέτηση ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η πρόταση πήρε την τελική της μορφή έπειτα από μια σειρά συσκέψεων του Αλέξη Τσίπρα με τον Γιώργο Κατρούγκαλο και τον Βαγγέλη Καλπαδάκη. Στο ερώτημα γιατί αυτή η κίνηση πρέπει να γίνει τώρα και δεν πραγματοποιήθηκε κατά την κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ, η απάντηση βασίζεται στη δύσκολη κατάσταση που υπάρχει πλέον στην Ανατολική Μεσόγειο, στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και στις αλλεπάλληλες συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών το τελευταίο διάστημα. Η στόχευση είναι να μη δημιουργηθεί τετελεσμένο τόσο νότια της Κρήτης με την παράνομη συμφωνία Αγκυρας – Τρίπολης όσο και του Καστελλορίζου, καθώς αυτό επιχείρησε να πράξει η Τουρκία με το «Ορούτς Ρέις» το καλοκαίρι του 2020.
Η απόφαση ελήφθη έπειτα από σειρά συσκέψεων του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με τους Γ. Κατρούγκαλο και Β. Καλπαδάκη.
Στον σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία –άσκησης κυριαρχίας– πρέπει να συνδυαστεί με μια σαφή στρατηγική, στο πλαίσιο της οποίας η Ελλάδα θα καλέσει τις όμορες χώρες της στην Ανατολική Μεσόγειο σε συνομιλίες, προκειμένου να υπάρξει οριοθέτηση της ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδας, με προσφυγή στη Χάγη. Η πρώτη κίνηση πρέπει να είναι η επανέναρξη διαπραγματεύσεων με τη Λιβύη, αλλά και η συνέχιση των συνομιλιών με την Αίγυπτο για επέκταση της σημερινής ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας. Παράλληλα, η Ελλάδα οφείλει να επιδιώξει την άσκηση πίεσης από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ προς την Αγκυρα, προκειμένου να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για οριοθέτηση ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδας τόσο με την Αθήνα όσο και με τις άλλες γειτονικές χώρες, στο πλαίσιο του Δικαίου της Θάλασσας.
Η υλοποίηση της συγκεκριμένης κίνησης κατά τον ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συμβάλει σημαντικά ώστε να υπάρξει πρόοδος και σε δύο άλλους τομείς.
• Αναγκαίος όρος για να προχωρήσει η οριοθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να είναι η συμμετοχή σε αυτήν της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό, σε συνέχεια των κυπριακών εκλογών, μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική για επανέναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών.
• Οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας / ΑΟΖ θα πρέπει να συνδυαστεί με την επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών Τουρκίας και Ελλάδας που επικεντρώνονται στο Αιγαίο. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζουν την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για διασύνδεση της διαπραγμάτευσης για την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. – Τουρκίας με την υποβολή συνυποσχετικού Αθήνας – Αγκυρας στη Χάγη.
Οι διαφορετικές οπτικές που υπάρχουν στην Κουμουνδούρου για την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής εκφράστηκαν στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, χωρίς ωστόσο να αφήσουν πίσω τους πολλή «σκόνη». Η προτροπή του Ευκλείδη Τσακαλώτου να μην αντιπολιτεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ με «πατριωτικές κορώνες» τη Νέα Δημοκρατία ήταν η αφορμή η «Ομπρέλα» να ζητήσει όλο το πακέτο των εθνικών ζητημάτων να συζητηθεί σε μια ειδική συνεδρίαση, ώστε το κόμμα να εμβαθύνει. Τελικά η πρόταση για την επέκταση στα 12 ν.μ. στην Ανατολική Μεσόγειο ψηφίστηκε ομόφωνα.
