Το μήνυμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν σταθερά προσηλωμένες στη Συμφωνία των Πρεσπών και στην ενσωμάτωση της Βόρειας Μακεδονίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, εξέπεμψε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στον απόηχο των εκλογών που πραγματοποιήθηκαν στη γειτονική χώρα.
Η τοποθέτηση του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου ήλθε έπειτα από ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον, σχετικά με το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος παραβίασε τη Συμφωνία, αποκαλώντας τη χώρα «Μακεδονία» και όχι «Βόρεια Μακεδονία», όπως είναι το συνταγματικό της όνομα, κατά τη διάρκεια της τελετής για την ορκωμοσία της.
«Kαθώς σχηματίζεται νέα κυβέρνηση και επιλέγεται ένας νέος πρωθυπουργός, θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τη σημασία της τήρησης των διεθνών συμφωνιών και τα οφέλη της πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
.@StateDept the United States remains firmly committed to the Prespa Agreement and North Macedonia’s Euro-Atlantic integration. As a new government is formed and a prime minister selected, we will continue to reinforce the importance of adherence to international agreements, and…
— Lena Argiri (@lenaargiri) May 13, 2024
Αντιδράσεις
Η απόφαση της νέας προέδρου της χώρας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, κατά τη χθεσινή ορκωμοσία της, να χρησιμοποιήσει το όνομα «Μακεδονία», αντί για το συνταγματικό όνομα «Βόρεια Μακεδονία», προκάλεσε εγχώριες και διεθνείς αντιδράσεις.
Αντιδρώντας λίγη ώρα αργότερα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και του συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας, προειδοποιώντας ότι «η περαιτέρω πρόοδος στις διμερείς σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της, εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών και κυρίως από τη χρήση της συνταγματικής ονομασίας της χώρας». Οπως σημείωσε το ελληνικό ΥΠΕΞ, «η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις αντιρρήσεις που είχε εκφράσει ως αντιπολίτευση κατά την κύρωση της συμφωνίας, τη σεβάστηκε ως επικυρωθείσα διεθνή συνθήκη που υπερέχει κάθε άλλης διάταξης νόμου».
Το πρωί της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε «παράνομη και ανεπίτρεπτη» την «προκλητική επιλογή» της νέας προέδρου. «Η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα», τόνισε σε ανάρτησή του ο Ελληνας πρωθυπουργός. «Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη, εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων», πρόσθεσε.
ΥΠΕΞ Β. Μακεδονίας: «Σεβόμαστε απόλυτα τη Συμφωνία των Πρεσπών»
Την «αποφασιστικότητα» της χώρας να εκπληρώσει τις συνταγματικές προβλέψεις και τις διεθνείς υποχρεώσεις της, όσον αφορά τη Συμφωνία των Πρεσπών, εξέφρασε με ανακοίνωσή του, το μεσημέρι της Δευτέρας, το υπουργείο Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, «αδειάζοντας» επί της ουσίας την πρόεδρο της χώρας.
Μεταξύ άλλων, το ΥΠΕΞ της γειτονικής χώρας κάλεσε «ειδικά τους εκλεγμένους αξιωματούχους» να είναι σε επαγρύπνηση επισημαίνοντας ότι «η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αποτελεί στρατηγικό συμφέρον και εγγύηση για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και σταθερότητα».
Κομισιόν: «Ατυχές περιστατικό»
Για ατυχές περιστατικό έκανε λόγο, σήμερα, και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πίτερ Στάνο, ο οποίος διευκρίνισε ότι «αυτό που αναμένεται από τη Βόρεια Μακεδονία ήταν πολύ ξεκάθαρα διατυπωμένο στην τελευταία έκθεση προόδου, το περασμένο φθινόπωρο».
Ο κ. Στάνο τόνισε ότι, όπως σημειώνεται στην έκθεση, «η χώρα οφείλει να διατηρήσει καλές σχέσεις με άλλες υπό διεύρυνση χώρες και να συνεχίσει τη δέσμευσή της στο πλαίσιο περιφερειακών πρωτοβουλιών», υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχουσες διμερείς συμφωνίες χρειάζεται να εφαρμόζονται καλή τη πίστει από όλες τις πλευρές συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών στη Βόρεια Μακεδονία και την Ελλάδα αλλά και της Συνθήκης Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας με τη Βουλγαρία. Αυτό αναμένει η Ε.Ε. από τη Βόρεια Μακεδονία».
«Εχω το δικαίωμα να χρησιμοποιώ το όνομα Μακεδονία»
Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις, η νέα πρόεδρος επέμεινε, σήμερα, μέσω του γραφείου Τύπου της ότι έχει «το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία».
«Στις δημόσιες εμφανίσεις της, η Μακεδόνας πρόεδρος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, ως πράξη ατομικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές» ανέφερε σε ανακοίνωση του γραφείου της προέδρου.
Η Σιλιάνοφσκα δεσμεύθηκε ωστόσο ότι «θα τηρήσει τη χρήση της επίσημης συνταγματικής ονομασίας». «Το επίσημο κείμενο του όρκου, όπως αυτό ετοιμάστηκε από τις υπηρεσίες της Βουλής, υπογράφηκε με τη συνταγματική ονομασία της χώρας, όπως ορίζει το σύνταγμα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, τα μακεδονικά θεσμικά όργανα έχουν εκπληρώσει σχεδόν πλήρως τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών και η πρόεδρος αναμένει από όλους τους Μακεδόνες εταίρους να σεβαστούν τις διμερείς και πολυμερείς υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι της χώρας».
Χθες, παρά τις αντιδράσεις, η Σιλιάνοφσκα είχε επαναλάβει το συνταγματικό της ατόπημα απαντώντας σε συγχαρητήρια ανάρτηση της σουηδικής πρεσβείας στα Σκόπια, καθώς αναφέρθηκε στη χώρα της και πάλι χωρίς το πρώτο συνθετικό του ονόματος. Ειδικότερα, ευχαριστώντας τη σουηδική πρεσβεία στα Σκόπια για τις ευχές της για την ανάληψη των καθηκόντων της, η Σιλιάνοφσκα ανέφερε: «Ευχαριστώ για τα εγκάρδια συγχαρητήρια. Η Σουηδία και η Ε.Ε. θα έχουν όπως πάντα αφοσιωμένο σύμμαχο την προεδρία της Μακεδονίας».
