Κωνσταντινούπολη – Ανταπόκριση. Kινητικότητα φαίνεται πως επικρατεί στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, με την Aγκυρα να φέρεται να έχει καταθέσει νέο αίτημα για να αγοράσει μια μοίρα F-35 και μια μοίρα F-35 Β (ναυτικό). Το αίτημα της Τουρκίας περιλαμβάνει πρόταση αποθήκευσης των ρωσικών S-400 και τον έλεγχο της αποθήκευσης από τους ίδιους τους Αμερικανούς.
Την αποκάλυψη έκανε η εφημερίδα Cumhuriyet, που τονίζει ότι η πρεσβεία των ΗΠΑ δεν διέψευσε τις πληροφορίες, ενώ αναφέρεται και σε σενάρια που έχουν γραφτεί για πώληση των S-400 σε Ινδία ή Πακιστάν.
Η Cumhuriyet υποστηρίζει ότι «η Τουρκία θέλει να αποκτήσει υπεροχή στην αεροπορική ισχύ έναντι της Ελλάδας και εξετάζει διάφορες επιλογές για τον στόλο της πολεμικής αεροπορίας της».
Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν προτείνει στους Αμερικανούς τη φόρμουλα «εμείς θα βάζουμε τα S-400 σε κουτιά (αποθήκες) και εσείς θα τα επιθεωρείτε».
Το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα αγοράστηκε το 2019, έναντι 2,5 δισ. δολαρίων. Λίγους μήνες μετά, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αποκλείσουν την Τουρκία από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 και δεν παρέδωσαν ούτε τα πρώτα τρία F-35, τα οποία ήταν ετοιμοπαράδοτα. Η Αγκυρα είχε στόχο να προμηθευτεί 100 F-35.
Aνώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα, με τον οποίο επικοινώνησε η Cumhuriyet, δεν αρνήθηκε τους ισχυρισμούς και υπογράμμισε ότι «η μπάλα τώρα βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας. Οι προϋποθέσεις για την αγορά των F-35 από την Τουρκία είναι γνωστές», υπενθυμίζοντας τους όρους της Ουάσιγκτον για τις πωλήσεις των αεροσκαφών.
«Η Τουρκία θέλει να αποκτήσει υπεροχή στην αεροπορική ισχύ έναντι της Ελλάδας και εξετάζει διάφορες επιλογές», αναφέρει η Cumhuriyet.
Τον περασμένο Ιούλιο, το Bloomberg είχε αποκαλύψει ότι η Αγκυρα υπαναχωρεί στο ύψος της συμφωνίας για την προμήθεια 40 F-16 και του εκσυγχρονισμού επιπλέον 80 F-16, που μαζί με τα οπλικά συστήματα άγγιζε τα 23 δισ. δολάρια. Τότε είχε γραφτεί, δίχως να διαψευστεί, ότι η Τουρκία θα επιδιώξει συμφωνία αντιστάθμισης για την παραγωγή ορισμένων εξαρτημάτων σε τοπικό επίπεδο και η Αγκυρα θα μειώσει τη σύμβαση και θα επιδιώξει μια αντισταθμιστική συμφωνία, καθώς η Τουρκία επιδιώκει τώρα να αγοράσει λιγότερα κιτ εκσυγχρονισμού και πυρομαχικά λόγω των περικοπών δαπανών στη χώρα.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη συνέντευξη Τύπου στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο, είχε αναφερθεί σε διαφορές για τα F-16 και είχε τονίσει ότι «για το ζήτημα των F-16 μίλησα με τον κ. Μπάιντεν και μου είπε πως “αν συμβαίνει αυτό, εγώ θα λύσω αυτό το θέμα”. Πριν από την αναχώρησή του το υπενθύμισα αυτό το ζήτημα και μου είπε πως θα το λύσει εντός 3-4 εβδομάδων. Μεταξύ μας υπήρξαν και διάφορες παρατηρήσεις. Το ζήτημα των ανταλλακτικών είναι από αυτά που συζητάμε».
Λίγες ώρες μετά, είχε αποκαλύψει ότι «αν αυτά τα αεροσκάφη και τα ανταλλακτικά έρθουν σε εμάς, έχουμε επαρκές τεχνικό προσωπικό. Ολα τα εργοστάσιά μας μπορούν με επιτυχία να υλοποιήσουν τον εκσυγχρονισμό των F-16». O υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, τον περασμένο Φεβρουάριο, είχε δηλώσει ότι «η Ελλάδα αναμένεται να παραλάβει τα F-35 κάποια στιγμή μετά το 2030. Θα παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και το πώς θα εξελιχθεί η ισορροπία δυνάμεων».
Στις αρχές του Αυγούστου, η Τουρκία ανακοίνωσε το σχέδιο της κατασκευής ενός ολοκληρωμένου συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας, το οποίο ονομάστηκε «Ατσάλινος Θόλος». Η τουρκική αντιπολίτευση παρατήρησε πως στον «Ατσάλινο Θόλο» δεν σχεδιάζεται να ενταχθεί το σύστημα των S-400.
Πληροφορίες από την Ουάσιγκτον επιβεβαιώνουν ότι πράγματι βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες έντονο διπλωματικό παρασκήνιο από την πλευρά της Τουρκίας για την αγορά μαχητικών F-35. Η Τουρκία φέρεται να έχει παρουσιάσει στην αμερικανική πλευρά σειρά προτάσεων για τη διευθέτηση του θέματος των S-400, ένα θέμα το οποίο έως πριν από το καλοκαίρι αρνιόταν με επιμονή να επιλύσει.
Υπενθυμίζεται ότι τα δύο θέματα (F-35 και S-400) είναι συνδεδεμένα και ένα ενδεχόμενο τουρκικό αίτημα πώλησης των μαχητικών πέμπτης γενιάς δεν θα μπορούσε νομικά να προχωρήσει χωρίς την επίλυση του προβλήματος που έχει προκύψει με την προμήθεια του ρωσικού συστήματος.
