Με δεκαετή καθυστέρηση η Αεροπορία Στρατού υποδέχθηκε χθες στο αεροδρόμιο της Πάχης Μεγάρων το 17ο ελικόπτερο ΝΗ-90, το οποίο αναμένεται να ενταχθεί στη δύναμη των μεταφορικών ελικοπτέρων μετά τους απαραίτητους ελέγχους αποδοχής από τους τεχνικούς του όπλου. Το πρόγραμμα των ΝΗ-90 αποτελεί βραχνά για τις ένοπλες δυνάμεις εξαιτίας των πολυετών αναβολών στις παραδόσεις των ελικοπτέρων και της αδυναμίας εξεύρεσης λύσης για την τεχνική τους υποστήριξη.
Σχεδόν 22 χρόνια μετά την ενεργοποίηση του προγράμματος, η Αεροπορία Στρατού δεν έχει παραλάβει ακόμη όλα τα ελικόπτερα, ενώ τα περισσότερα από τα 16 που έχουν ήδη ενταχθεί κοσμούν, όντας εδώ και χρόνια καθηλωμένα, την πίστα των Μεγάρων. Μάλιστα, παρά τις επίμονες προσπάθειες που καταβάλλει τα τελευταία χρόνια το ΓΕΣ, η επίτευξη συμβιβαστικής λύσης με τους Γάλλους κατασκευαστές για την εν συνεχεία υποστήριξη του μέσου μοιάζει όλο και περισσότερο με δυσεπίλυτη εξίσωση. Στρατιωτικές πηγές, μάλιστα, μεταφέρουν στην «Κ» την έντονη ανησυχία τους για το ενδεχόμενο το νεοαφιχθέν ΝΗ-90 να πάρει σύντομα τη θέση του δίπλα στα υπόλοιπα καθηλωμένα ελικόπτερα του 2ου ΤΕΑΣ.
Η επίμαχη σύμβαση υπεγράφη το 2003 και προέβλεπε την αγορά 20 ΝΗ-90, 16 μεταφορικών και τεσσάρων ειδικών επιχειρήσεων. Παρόλο που το ελικόπτερο βρισκόταν σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού, επελέγη έναντι άλλων τύπων εξαιτίας των ιδιαίτερων πτητικών και επιχειρησιακών χαρακτηριστικών του. Το πρόγραμμα μπήκε στον «πάγο» το 2015, όταν επί υπουργίας Πάνου Καμμένου αποφασίστηκε να διακοπούν οι παραλαβές των ελικοπτέρων. Το 2017 μάλιστα, όταν ξεκίνησε η νέα διαπραγμάτευση για τη συνέχιση των παραλαβών, οι Γάλλοι, μαζί με την καταβολή της τελευταίας δόσης ζήτησαν επιπλέον κονδύλια για την αποθήκευση τριών ελικοπτέρων που είχαν ήδη κατασκευαστεί αλλά παρέμεναν στη Γαλλία.
300 ώρες
Οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις των ελικοπτέρων είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Το βασικό πρόβλημα, όπως επισημαίνουν αρμόδιες στρατιωτικές πηγές, είναι η αδυναμία υποστήριξης με αποτέλεσμα τις χαμηλές διαθεσιμότητες. Η απουσία σύμβασης Follow On Support (FOS) σημαίνει ότι κάθε ελικόπτερο που συμπληρώνει 300 ώρες πτήσης καθηλώνεται και δεν ξαναπετάει. Οπως είχε αναδείξει η «Κ» τον Οκτώβριο του 2023, η επίτευξη συμφωνίας με την κοινοπραξία ΝΗ Ιndustries αποτελεί προτεραιότητα για τη στρατιωτική και την πολιτική ηγεσία, όμως, οι δύο πλευρές βρίσκονται ακόμη μακριά από την υπογραφή της σύμβασης που υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Ακόμη και με την υπογραφή FOS, όμως, δεν είναι σίγουρο ότι τα προβλήματα θα ξεπεραστούν. Η εξασφάλιση ανταλλακτικών γίνεται όλο και πιο δύσκολη καθώς οι εταιρείες της κοινοπραξίας αναπτύσσουν άλλους τύπους ελικοπτέρων, ενώ χρήστες όπως η Νορβηγία και η Αυστραλία, παρόλο που έχουν FOS σε ισχύ, εγκαταλείπουν σταδιακά το ΝΗ-90. Στις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι για τα ελληνικά ΝΗ-90 περιλαμβάνεται και η υποστήριξη σε πιστοποιημένο ιδιωτικό συνεργείο, αν και η εξασφάλιση ανταλλακτικών παραμένει πρόβλημα.
Οι πιο αισιόδοξες φωνές, ωστόσο, εκτιμούν ότι ο γόρδιος δεσμός της υποστήριξης θα μπορούσε να λυθεί ακόμη και πριν από την έλευση του 2025 με την επίτευξη τεχνικής συμφωνίας, με τις ίδιες πηγές να τοποθετούν την παραλαβή των τριών τελευταίων ελικοπτέρων το αργότερο έως τον Μάρτιο του 2025.
