«Οταν πας να χτίσεις ένα κτίριο πρέπει να ξέρεις ποιο είναι το οικόπεδο». Με τη φράση αυτή σχολίαζε στην «Κ» ανώτερη τουρκική διπλωματική πηγή το διαφορετικό μήκος κύματος στο οποίο φαίνεται να εκπέμπουν Αθήνα και Αγκυρα, ενόψει της έναρξης των συζητήσεων για τις θαλάσσιες ζώνες, κατά τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν στις 8 Νοεμβρίου στην Αθήνα.
Η Αγκυρα εκφράζει μεν την ικανοποίησή της για τις επαφές με την Ελλάδα, όμως επισημαίνει πως δεν μπορεί η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ να είναι η μόνη διαφορά, χωρίς να συζητηθεί προηγουμένως τουλάχιστον το θέμα των χωρικών υδάτων.
Αυτός είναι και ο υπαινιγμός του Τούρκου αξιωματούχου που μίλησε στην «Κ»: «Εδώ όταν πας να χτίσεις ένα κτίριο πρέπει να ξέρεις ποιο είναι το οικόπεδο, σε ποιο σημείο βρίσκεται, ποια είναι τα όριά του, τα όρια δόμησής του, αν είναι κοντά σε ύψωμα ή κοντά σε θάλασσα», επεσήμανε χαρακτηριστικά.
«Ολιστική προσέγγιση»
Αυτό το μήνυμα, ότι οι διαφορές είναι περισσότερες και πρέπει να μπουν στο τραπέζι όλες ταυτόχρονα, επιχειρούν να στείλουν με διαδοχικές δηλώσεις ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν –o οποίος μίλησε για «oλιστική προσέγγιση στο Αιγαίο»–, όπως και ο Χακάν Φιντάν, ο οποίος δήλωσε ότι «υπάρχει ένα σύνολο προβλημάτων μεταξύ μας: θαλάσσιες περιοχές, εναέριος χώρος, υφαλοκρηπίδα, το πρόβλημα της μειονότητας, το πρόβλημα της θρησκείας εκεί, ο διορισμός του μουφτή, το πρόβλημα της εκπαίδευσης, οι θέσεις που πήραν και οι δύο χώρες στην Κύπρο, τα θέματα που σχετίζονται με τη Μεσόγειο, τα θέματα που σχετίζονται με το Αιγαίο».
«Θα είναι σαν να χτίζεις το κτίριο και μετά να επιχειρείς να γκρεμίσεις μέρος αυτού για να το κάνεις δικό σου», λένε για την πιθανότητα επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ν.μ., ύστερα από μια συμφωνία με την Τουρκία για την υφαλοκρηπίδα.
Υπήρξαν και δηλώσεις τουρκικών πηγών στο κρατικό πρακτορείο «Ανατολή», που έκαναν λόγο για «αρμόζουσα, μόνιμη και περιεκτική διευθέτηση όλων των διαφορών, συμπεριλαμβανομένων του εύρους των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου, των γεωγραφικών σχηματισμών αβέβαιης ιδιοκτησίας, του εξοπλισμού των νησιών και της γραμμής FIR, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».
Στο ερώτημα αν –ύστερα από μια συμφωνία με την Τουρκία στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας– η Ελλάδα θα μπορούσε να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα μέχρι και τα 12 μίλια, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές στην Ελλάδα, οι πηγές με τις οποίες μίλησε η «Κ» απάντησαν ότι «δεν μπορεί να συμβεί αυτό. Τότε θα είναι μια περίπτωση, που αφού τα έχεις καθορίσει όλα, χτίζεις το κτίριο και μετά επιχειρείς να γκρεμίσεις μέρος αυτού για να το κάνεις δικό σου».
Μας τόνισαν επίσης πως οι επαφές μεταξύ των δύο πλευρών «είναι απαραίτητες, αλλά όχι επαρκείς», αλλά εξήγησαν πως υπάρχουν θετικά αποτελέσματα των συχνών επαφών. Ως παράδειγμα επικαλέστηκαν το σκάφος του ελληνικού Λιμενικού, το οποίο πριν από λίγες εβδομάδες βρέθηκε εντός τουρκικών χωρικών υδάτων μπροστά στις τουρκικές ακτές. «Αν δεν υπήρχε αυτή η περίοδος ομαλοποίησης, τότε η αντιμετώπιση του γεγονότος από την τουρκική πλευρά θα ήταν εντελώς διαφορετική και πιο σκληρή», ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Στην Αγκυρα υπάρχει και μια ικανοποίηση από το αποτέλεσμα των άτυπων συνομιλιών για την Κύπρο, καθώς, όπως υποστηρίζουν, ο ΟΗΕ διαπιστώνει πως δεν υπάρχει κοινή βάση για μια ομοσπονδιακή λύση και θεωρούν πως δεν υπάρχουν συνομιλίες με βάση την ομοσπονδία. Τονίζουν όμως πως αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα δύο κράτη, αλλά μια διαφορετική συζήτηση σε διαφορετική βάση.
Με το βλέμμα στις ΗΠΑ
Δημοσιογράφοι με τους οποίους συζήτησε η «Κ» στην τουρκική πρωτεύουσα ανέφεραν την εκτίμησή τους πως η τουρκική κυβέρνηση έχει τη βούληση για επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων και κινείται προς αυτή την κατεύθυνση για να κλείσει μέτωπα.
Καθώς, όπως μας αναφέρουν, «την περίοδο αυτή βασικό μέλημα της Αγκυρας είναι η διαχείριση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, που τις θεωρούν ανταγωνιστικές και όχι ιδιαίτερα καλές και όλη η προσοχή στην τουρκική κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί στην ημερομηνία της 5ης Νοεμβρίου που θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ».
