«Δεν πρέπει να βιαζόμαστε». Αυτό είναι το μότο που κυριαρχεί στο Μέγαρο Μαξίμου για το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρώπης, αλλά και στο τρίγωνο Αθήνας – Αγκυρας – Ουάσιγκτον, στον απόηχο της θριαμβευτικής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Η αναμονή είναι απαραίτητη, όχι μόνο προκειμένου να αποσαφηνιστεί η ανθρωπογεωγραφία της νέας αμερικανικής διοίκησης. Αλλά και επειδή δεν είναι σαφές κατά πόσον η δεύτερη θητεία Τραμπ θα αποτελεί συνέχεια της πρώτης ή θα εμπεριέχει τομές και, βεβαίως, σε ποιο βαθμό ο νικητής των αμερικανικών εκλογών θα είναι συνεπής στις προεκλογικές δεσμεύσεις του, ειδικά στο σκέλος της επιβολής δασμών –και– στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Πάντως, σε σχέση με τις «ισορροπίες» της Ουάσιγκτον μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας, αρμόδιες πηγές που διαχειρίστηκαν τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις κατά την πρώτη τετραετία Τραμπ απορρίπτουν την εκτίμηση πως η πλάστιγγα θα γείρει υπέρ της Τουρκίας λόγω της πολύ καλής προσωπικής χημείας μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Ταγίπ Ερντογάν. Οπως σημειώνουν, ο Τραμπ έχει αποδείξει πως πολιτεύεται με αποκλειστικό γνώμονα τις προσωπικές του επιδιώξεις και τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον: Την περίοδο 2016-2020, όταν οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Αγκυρα τελούσαν σε δοκιμασία λόγω της φυλάκισης του πάστορα Μπράνσον, άναψε το πράσινο φως για το σχήμα «3+1», δηλαδή για την παρουσία και των ΗΠΑ στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Μάλιστα, τo ίδιο διάστημα στηρίχθηκε ενεργά και η προοπτική του αγωγού EastMed. Στη συνέχεια, όμως, όταν ο Μπράνσον απελευθερώθηκε και οι σχέσεις με την Τουρκία εξομαλύνθηκαν, η Ουάσιγκτον δεν κινήθηκε προκειμένου να «παρεμποδίσει» την υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, ενώ τήρησε στάση ουδετερότητας κατά τη διάρκεια της κρίσης του «Ορούτς Ρέις». Με τα ανωτέρω δεδομένα, αλλά και με βάση το γεγονός ότι η στρατηγική σχέση Ελλάδας – ΗΠΑ είναι δομημένη σε ιδιαίτερα στέρεο έδαφος, πραγματική πηγή ανησυχίας αποτελεί κυρίως το σενάριο ενός εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, τα «απόνερα» του οποίου μπορεί να πλήξουν και την Ελλάδα. Τους σχετικούς φόβους επιτείνει και η περίοδος πολιτικής αστάθειας στην οποία εισέρχεται το Βερολίνο. Στον αντίποδα, θετική εξέλιξη στο οικονομικό –προφανώς και όχι μόνον– πεδίο θα αποτελέσει τυχόν τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα «ναι» του ΠΑΣΟΚ
Εμπρακτη απάντηση στη ρητορική της κυβέρνησης ότι η Χαριλάου Τρικούπη κινείται ως «πράσινος ΣΥΡΙΖΑ», λέει «όχι σε όλα» και αρνείται κάθε συναίνεση, σχεδιάζει να δώσει το επόμενο διάστημα το ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ν. Ανδρουλάκης προσανατολίζεται οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου –ακόμη και για όσους κατοικούν στην Ελλάδα– όταν, όπως έχει προαναγγείλει ο Κυρ. Μητσοτάκης, προωθηθεί από την κυβέρνηση στη Βουλή. Επίσης, στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης, που θα δρομολογηθεί στις αρχές του 2025, το ΠΑΣΟΚ θα στηρίξει την αλλαγή του άρθρου 16 για τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Με δεδομένο ότι η αναθεώρηση του άρθρου 16 θα συγκεντρώσει ως εκ τούτου περισσότερες από 180 θετικές ψήφους, η επόμενη κυβέρνηση –στη Χαριλάου Τρικούπη προφανώς ελπίζουν ότι θα είναι του ΠΑΣΟΚ– θα μπορεί να το τροποποιήσει στην κατεύθυνση που θα προκρίνει, με απλή πλειοψηφία 151 ψήφων. Η επιλογή του Ν. Ανδρουλάκη να στηρίζει «επιλεκτικά» κυβερνητικές πρωτοβουλίες έχει και σαφές πολιτικό υπόβαθρο. Μετά τη διαφαινόμενη κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, που «θωρακίζει» τη Χαριλάου Τρικούπη από τα αριστερά, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να διεκδικήσει με μεγαλύτερη άνεση ψηφοφόρους του λεγόμενου «μεσαίου» χώρου, που στις τελευταίες δύο εκλογικές αναμετρήσεις, του 2019 και του 2023, είχαν σε πολύ μεγάλο βαθμό στραφεί προς τον Κυρ. Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. Και είναι γνωστό πως η συγκεκριμένη εκλογική δεξαμενή επιθυμεί να καταγράφονται συναινέσεις όπου αυτό είναι δυνατόν. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι τις τελευταίες εβδομάδες το Μέγαρο Μαξίμου επιχείρησε να πλήξει το ΠΑΣΟΚ «αθροίζοντας» τα διαδοχικά «όχι» της Χαριλάου Τρικούπη μετά την επανεκλογή Ανδρουλάκη στην ηγεσία, στα θέματα του κατώτατου μισθού, του ΑΣΕΠ, του νέου Συνηγόρου του Πολίτη, της νομοθετικής ρύθμισης για τη διαχείριση απορριμμάτων και των βελτιώσεων στον δικαστικό χάρτη.
Εξυπνοι έλεγχοι στο ράφι
Ενα από τα κρίσιμα συμπεράσματα της σαρωτικής επικράτησης του Ντόναλντ Τραμπ στην εκλογική αναμέτρηση της Τρίτης είναι πως η προσωπική οικονομική κατάσταση των ψηφοφόρων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους μπροστά στην κάλπη. Η Ελλάδα στη συγκεκριμένη παράμετρο δεν αποτελεί βεβαίως εξαίρεση: Από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών αλλά και τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών προκύπτει ότι τα ποσοστά της Ν.Δ. υποχωρούν κυρίως σε περιοχές με έντονο το «λαϊκό» στοιχείο και μεταξύ ψηφοφόρων που δεν διαθέτουν μεγάλη οικονομική ευχέρεια. Δεν είναι ως εκ τούτου τυχαίο ότι από το Μέγαρο Μαξίμου αναζητούνται διαρκώς εργαλεία για την άμεση ή έμμεση ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών. Ενα από αυτά είναι η προσπάθεια να μπει οριστικό τέλος στο καθεστώς των πλασματικών προσφορών και εκπτώσεων σε προϊόντα, κυρίως από τα σούπερ μάρκετ, που «κοστίζουν» στους καταναλωτές. Σύμφωνα με πληροφορίες, με απόφαση του Τ. Θεοδωρικάκου από το υπουργείο Ανάπτυξης έχει δρομολογηθεί ο «εμπλουτισμός» του υφιστάμενου κώδικα δεοντολογίας για την παρουσίαση των εκπτώσεων και των προσφορών. Στόχος είναι να αντιμετωπιστούν προβληματικές πρακτικές που «επιμένουν» και αφορούν πολυσυσκευασίες και «δεμένες» προσφορές, όπου η μία συσκευασία δήθεν αποτελεί «δώρο» ενώ στην πραγματικότητα προσφέρεται στην κανονική της τιμή, καθώς και περιπτώσεις «μόνιμων εκπτώσεων» που είναι ψευδείς, αφού στην πραγματικότητα το προϊόν που διατίθεται με δήθεν «έκπτωση» δεν έχει πωληθεί ποτέ, ή σχεδόν ποτέ, στην αρχική του τιμή. Μάλιστα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα όσα θα προβλέπονται στον τροποποιημένο κώδικα δεοντολογίας θα τηρούνται στην πράξη από τα καταστήματα, οι έλεγχοι δεν θα είναι μόνο περισσότεροι και αυστηρότεροι, αλλά και θα γίνονται με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων που αξιοποιούν τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και machine learning, που για πρώτη φορά είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα. Στόχος; Nα καταγράφεται η εξέλιξη των τιμών ανά προϊόν και να εντοπίζεται εάν μια προσφορά που εμφανίζεται στο ράφι είναι πραγματική. Ισως η αξιοποίηση της ΑΙ από τον Τ. Θεοδωρικάκο αποτελέσει τελικά την απάντηση στο φαινόμενο της παραπλάνησης των πελατών, που επιμένει τα τελευταία τριάντα χρόνια.