Reimagine Tourism

Μια νέα προσέγγιση στον τουρισμό για την Ελλάδα

Greece is a nation of exaggerators who easily swing from one extreme to the other. During the economic crisis, we sang the praises of tourism as the country’s main engine of growth. Now we’ve gone to the other extreme, talking only of the – real – problem of overtourism. We have shone a spotlight on the problem of illegal sunbeds and umbrellas on the country’s beaches and other encroachments on public space, but we should not go to the other extreme of condemning every hotel sun lounger. As usual, the truth lies somewhere in the middle.

Here at Kathimerini, we feel it is our duty to put the discussion on a practical and rational footing; it is a debate that we ourselves initiated some time ago. So, what do we mean when we refer to “overtourism”?

• Disproportionate construction and development in specific areas, without the benefit of serious studies into their impact on the natural and human environment and without the necessary infrastructure – ports, parking, water and sewerage systems, waste management etc.

• Oversaturation of city neighborhoods either with short-term rentals and/or a hodgepodge of businesses and establishments catering to tourists that deprive these areas of their identity and have a negative impact on residents’ quality of life.

• The problem of destination management, with cruise tourism being the biggest issue. Kathimerini fought hard for the lifting of restrictions, but not for the current madness of multiple massive liners spewing thousands of passengers onto small island destinations at the same time.

• The widespread and systematic failure to impose law and order at destinations which are turning into hotbeds of organized crime.

• Uncontrolled subsidies for rental boats, which are bringing chaos to our seas and which will lead to oversaturation and opposition from local communities.

• The huge accommodation shortages for people working in major tourism destinations, which are depriving local communities of essential services.

Greece is indeed at a tipping point. But these are all problems that can be solved if the government, local authorities and the private sector work together and adopt successful management strategies from other parts of the world. All it takes is willpower (of the kind that only the Economy Ministry has shown so far), professionalism and clear lines of jurisdiction – not to mention giving the upper hand to those professionals in tourism who are not just in it for the easy money.

It is possible and, if successful, it will enhance the Greek brand and improve the returns for those who have invested in tourism in a serious way. A lot of progress has already been made and tourism services are much more professional and cosmopolitan than they once were, but if the sector itself doesn’t also self-regulate and start demanding better infrastructure, limits on construction and law and order, then the tourism boom we’re seeing today will be short-lived.

And let’s not forget another important problem, which is that many average Greeks feel that many popular destinations have become too expensive for them. The perils of exaggeration are always looming – and this is why we need to have this conversation and set practical goals on how we’re going to protect our country’s “national industry.” 

ALEXIS PAPACHELAS
Executive editor Kathimerini

Πρόλογος

Η εθνική μας βιομηχανία χρήζει προστασίας

Είμαστε ο λαός της υπερβολής, πάμε εύκολα από το ένα άκρο στο άλλο. Αποθεώσαμε τον τουρισμό σαν βασικό μοχλό ανάπτυξης κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τώρα κινδυνεύουμε να πάμε στο άλλο άκρο, συζητώντας μόνο το –υπαρκτό– πρόβλημα του υπερτουρισμού. Αναδείξαμε το πρόβλημα της παράνομης ξαπλώστρας και της κατάληψης του δημόσιου χώρου, αλλά δεν μπορούμε να πάμε στο άλλο άκρο, στο κυνήγι κάθε ξαπλώστρας ξενοδοχείου ασχέτως του αν έχει άδεια η όχι. Ως συνήθως, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.

Εμείς εδώ στην «Κ» νιώθουμε ότι έχουμε την ευθύνη να προσπαθήσουμε να βάλουμε τον διάλογο σε μια πρακτική και λογική βάση, που θα αποφύγει τις ακρότητες και τις υπερβολές. Την έχουμε, γιατί αυτή η συζήτηση ξεκίνησε πριν από καιρό από αυτές εδώ τις στήλες.
Τι εννοούμε όταν μιλάμε για το φαινόμενο του υπερτουρισμού;

• Την υπέρμετρη δόμηση και ανάπτυξη του τουρισμού σε συγκεκριμένες περιοχές χωρίς καμία προηγούμενη σοβαρή περιβαλλοντική ή κυκλοφοριακή μελέτη. Και χωρίς πρώτα να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές, λιμάνια, πάρκινγκ, συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης των απορριμμάτων.

• Το πρόβλημα του υπερκορεσμού αστικών γειτονιών είτε από το Αirbnb είτε από έναν πολτό ομοιογενών καταστημάτων, που στερούν από αυτές τις περιοχές τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα και τις καταργούν από κανονικές γειτονιές, προσβάσιμες στους κατοίκους της πόλης για να ζήσουν εκεί.

• Το πρόβλημα της διαχείρισης προορισμών, με αποκορύφωμα την κρουαζιέρα. Η «Κ» έδωσε μάχη διαχρονικά για την απελευθέρωση του καμποτάζ, αλλά όχι για να φτάσουμε στην τρέλα της ταυτόχρονης άφιξης πολλών τεράστιων πλοίων, οι επιβάτες των οποίων κυριολεκτικά συνθλίβουν διάφορους προορισμούς.

• Την επιβολή κανόνων και του νόμου σε προορισμούς που κινδυνεύουν να γίνουν κόμβοι παγκόσμιας παρανομίας και του οργανωμένου εγκλήματος.

• Την επιβολή κανόνων ακόμη και στις θάλασσες όπου η ξέφρενη επιδότηση ενοικιαζόμενων σκαφών θα καταλήξει σε κορεσμό, με σφοδρές αντιρρήσεις του τοπικού πληθυσμού.

• Την εξεύρεση πρακτικών λύσεων για τη διαμονή του προσωπικού που εργάζεται σε μεγάλους τουριστικούς προορισμούς χωρίς να δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα για τις τοπικές κοινωνίες.

Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο. Ολα αυτά είναι προβλήματα που έχουν λύση εάν η κεντρική κυβέρνηση, οι τοπικές αρχές και ο ιδιωτικός τομέας συνεργαστούν και ανατρέξουν σε επιτυχημένα παραδείγματα διαχείρισής τους από άλλες χώρες. Αρκεί να υπάρξει ισχυρή βούληση (σαν αυτή που έχει επιδείξει μόνο το υπουργείο Οικονομικών έως τώρα), επαγγελματισμός, να ξεμπλέξουν οι αρμοδιότητες και να πάρουν το πάνω χέρι οι δυνάμεις του τουρισμού που δεν σκέπτονται μόνο την αρπαχτή.

Γίνεται, και θα ενισχύσει το brand της χώρας και στο τέλος τέλος και την αξία των περιουσιών όσων επενδύουν στον τουρισμό. Εχουν ήδη γίνει πολλά βήματα, ο ελληνικός τουρισμός είναι πολύ πιο επαγγελματικός και κοσμοπολίτικος σε σύγκριση με το παρελθόν. Αν όμως ο ίδιος ο κλάδος δεν κάνει την απαραίτητη αυτορρύθμιση και δεν απαιτήσει υποδομές, περιορισμούς στη δόμηση και επιβολή του νόμου, το σημερινό τουριστικό θαύμα δεν θα αντέξει στον χρόνο.

Ας μην ξεχνάμε, επίσης, και κάτι άλλο, ότι ο μέσος Ελληνας νιώθει πλέον ότι ένα μέρος των τουριστικών προορισμών δεν είναι πια προσιτό σε αυτόν. Οι ακρότητες ελλοχεύουν. Γι’ αυτό χρειάζεται αυτή η συζήτηση και να βάλουμε στόχους για το πώς θα προστατεύσουμε τη μεγάλη μας εθνική βιομηχανία.

Είμαστε ο λαός της υπερβολής, πάμε εύκολα από το ένα άκρο στο άλλο. Αποθεώσαμε τον τουρισμό σαν βασικό μοχλό ανάπτυξης κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τώρα κινδυνεύουμε να πάμε στο άλλο άκρο, συζητώντας μόνο το –υπαρκτό– πρόβλημα του υπερτουρισμού. Αναδείξαμε το πρόβλημα της παράνομης ξαπλώστρας και της κατάληψης του δημόσιου χώρου, αλλά δεν μπορούμε να πάμε στο άλλο άκρο, στο κυνήγι κάθε ξαπλώστρας ξενοδοχείου ασχέτως του αν έχει άδεια η όχι. Ως συνήθως, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.

Εμείς εδώ στην «Κ» νιώθουμε ότι έχουμε την ευθύνη να προσπαθήσουμε να βάλουμε τον διάλογο σε μια πρακτική και λογική βάση, που θα αποφύγει τις ακρότητες και τις υπερβολές. Την έχουμε, γιατί αυτή η συζήτηση ξεκίνησε πριν από καιρό από αυτές εδώ τις στήλες.
Τι εννοούμε όταν μιλάμε για το φαινόμενο του υπερτουρισμού;

• Την υπέρμετρη δόμηση και ανάπτυξη του τουρισμού σε συγκεκριμένες περιοχές χωρίς καμία προηγούμενη σοβαρή περιβαλλοντική ή κυκλοφοριακή μελέτη. Και χωρίς πρώτα να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές, λιμάνια, πάρκινγκ, συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης των απορριμμάτων.

• Το πρόβλημα του υπερκορεσμού αστικών γειτονιών είτε από το Αirbnb είτε από έναν πολτό ομοιογενών καταστημάτων, που στερούν από αυτές τις περιοχές τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα και τις καταργούν από κανονικές γειτονιές, προσβάσιμες στους κατοίκους της πόλης για να ζήσουν εκεί.

 

• Το πρόβλημα της διαχείρισης προορισμών, με αποκορύφωμα την κρουαζιέρα. Η «Κ» έδωσε μάχη διαχρονικά για την απελευθέρωση του καμποτάζ, αλλά όχι για να φτάσουμε στην τρέλα της ταυτόχρονης άφιξης πολλών τεράστιων πλοίων, οι επιβάτες των οποίων κυριολεκτικά συνθλίβουν διάφορους προορισμούς.

• Την επιβολή κανόνων και του νόμου σε προορισμούς που κινδυνεύουν να γίνουν κόμβοι παγκόσμιας παρανομίας και του οργανωμένου εγκλήματος.

• Την επιβολή κανόνων ακόμη και στις θάλασσες όπου η ξέφρενη επιδότηση ενοικιαζόμενων σκαφών θα καταλήξει σε κορεσμό, με σφοδρές αντιρρήσεις του τοπικού πληθυσμού.

• Την εξεύρεση πρακτικών λύσεων για τη διαμονή του προσωπικού που εργάζεται σε μεγάλους τουριστικούς προορισμούς χωρίς να δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα για τις τοπικές κοινωνίες.

Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο. Ολα αυτά είναι προβλήματα που έχουν λύση εάν η κεντρική κυβέρνηση, οι τοπικές αρχές και ο ιδιωτικός τομέας συνεργαστούν και ανατρέξουν σε επιτυχημένα παραδείγματα διαχείρισής τους από άλλες χώρες. Αρκεί να υπάρξει ισχυρή βούληση (σαν αυτή που έχει επιδείξει μόνο το υπουργείο Οικονομικών έως τώρα), επαγγελματισμός, να ξεμπλέξουν οι αρμοδιότητες και να πάρουν το πάνω χέρι οι δυνάμεις του τουρισμού που δεν σκέπτονται μόνο την αρπαχτή.

Γίνεται, και θα ενισχύσει το brand της χώρας και στο τέλος τέλος και την αξία των περιουσιών όσων επενδύουν στον τουρισμό. Εχουν ήδη γίνει πολλά βήματα, ο ελληνικός τουρισμός είναι πολύ πιο επαγγελματικός και κοσμοπολίτικος σε σύγκριση με το παρελθόν. Αν όμως ο ίδιος ο κλάδος δεν κάνει την απαραίτητη αυτορρύθμιση και δεν απαιτήσει υποδομές, περιορισμούς στη δόμηση και επιβολή του νόμου, το σημερινό τουριστικό θαύμα δεν θα αντέξει στον χρόνο.

Ας μην ξεχνάμε, επίσης, και κάτι άλλο, ότι ο μέσος Ελληνας νιώθει πλέον ότι ένα μέρος των τουριστικών προορισμών δεν είναι πια προσιτό σε αυτόν. Οι ακρότητες ελλοχεύουν. Γι’ αυτό χρειάζεται αυτή η συζήτηση και να βάλουμε στόχους για το πώς θα προστατεύσουμε τη μεγάλη μας εθνική βιομηχανία.

ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Διευθυντής, Η Καθημερινή
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Διευθυντής, Η Καθημερινή