Η 3η Δεκεμβρίου έχει ανακηρυχθεί από τον Ο.Η.Ε, ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Άτομα με Αναπηρία. Θα αναρωτηθεί κάποιος και ποια η χρησιμότητα μίας τέτοιας ανακήρυξης; Το σκεπτικό είναι πως όλες οι κοινωνίες του κόσμο, για μία έστω ημέρα, θα εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανάπηρων ανθρώπων. Να διευκρινιστεί εδώ, ότι στις σύγχρονες κοινωνίες προτιμάται ο όρος ανάπηροι άνθρωποι και όχι άνθρωποι με αναπηρία, για να διευκρινίζεται πως η ταυτότητα της αναπηρίας προσδιορίζεται από τα εμπόδια που δημιουργεί η κοινωνία στο άτομο, και δεν οφείλεται στην ασθένεια ή βλάβη του ίδιου του ατόμου. Η αναπηρία, δηλαδή, έχει ένα κοινωνικό προσδιορισμό και όχι ατομικό.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία ανέρχεται σε 80 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 12% του πληθυσμού, και σε παγκόσμιο επίπεδο το 7-10% του πληθυσμού προσδιορίζεται με κάποια μορφής αναπηρία, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια ανάπηροι άνθρωποι. Επαρκεί, λοιπόν, μόνο μία ημέρα για να εστιάσεις στο πρόβλημα; Είναι αρκετή και μόνο η σημειολογία της Παγκόσμιας Ημέρας; Η απάντηση είναι ξεκάθαρή και είναι απόλυτα αρνητική.
Οι πολιτικές για τα ανάπηρα άτομα που πρέπει να συνταχθούν και να εφαρμοστούν σε παγκόσμιο επίπεδο, οφείλουν να είναι φιλόδοξες και μακρόπνοες. Χρειάζεται να δώσουμε έμφαση στις πολιτικές που θα αποτρέψουν τις επίκτητες βλάβες, όπως την οδηγική ασφάλεια, την πιστή και αυστηρή τήρηση της εργατικής νομοθεσίας για την αποφυγή εργατικών ατυχημάτων, την προληπτική ιατρική σε όλο το φάσμα της, αλλά με έμφαση σε παθήσεις όπως ενδεικτικά ο διαβήτης.
Χρειάζεται να θεσμοθετήσουμε πολιτικές προσβασιμότητας στην εκπαιδευτική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή των ανάπηρων ατόμων, ώστε να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες και δεξιότητες τους. Κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλώνουν πως αναζητούν εργαζομένους σε κλάδους της οικονομίας τους και αδυνατούν να τους βρουν. Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια ανάπηροι Ευρωπαίοι, δυνητικά, εργαζόμενοι μένουν επαγγελματικά και κοινωνικά περιθωριοποιημένοι, γιατί ο κρατικός μηχανισμός δεν έχει μία ολοκληρωμένη πολιτική για την αναπηρία, που να ξεκινάει από την εκπαίδευση και να καταλήγει στην επαγγελματική αποκατάσταση και το δικαίωμα επιλογής στην κατοικία. Αυτός ο παραλογισμός, πρέπει να πάψει καθώς είναι απόλυτα αντιπαραγωγικός. Ακόμη και αν, το ισχύον μοντέλο θεαθεί από άποψη όχι ανθρωποκεντρική αλλά οικονομοκεντρική, δεν έχει προοπτική και μέλλον. Οδηγεί σε απόλυτο αδιέξοδο.
Χρειάζεται να θεσμοθετήσουμε πολιτικές που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και τις διαρκώς διευρυνόμενες δυνατότητες που μας δίνουν, ώστε εντάσσοντας αυτές στα διοικητικά και εκπαιδευτικά συστήματα μας, να επιτρέψουν την ταχίστη αξιόπιστη και εύκολη προσβασιμότητα όλων, ανάπηρων και μη πολιτών στις υπηρεσίες τους.
Τα ανάπηρα άτομα δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται από τα κράτη και τις κοινωνίες, ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας ή ως βαρίδια, γιατί σύμφωνα με το Κοινωνικό Μοντέλο Αναπηρίας είναι οι ίδιες που τα δημιουργούν. Πρέπει να αντιμετωπιστούν ως το αδικαιολόγητα ανεκμετάλλευτο εργατικό, πολιτισμικό και οικονομικό απόθεμα των κοινωνιών μας. Η διαφορετική λειτουργία τους, θα έχει ως συνέπεια την αναπροσαρμοστικότητα της κοινωνίας, η οποία θα λειτουργήσει αναζωογονητικά στην κοινωνία, στην οικονομία και στα πολιτικά συστήματα μας.
Εξάλλου, οι πολιτικές για τους ανάπηρους πολίτες που ανέφερα ανωτέρω, δεν είναι πολιτικές για κάποιους άλλους ξένους. Είναι πολιτικές που εφαρμοζόμενες λειτουργούν ευεργετικά για το σύνολο των μελών της κοινωνίας και οι οποίες μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους μας.
Από πολύ μικρή ηλικία, έμαθα πως η αναπηρία μου δεν περιόριζε ούτε κατελάχιστο την δυνατότητα μου να αισθάνομαι, να δημιουργώ, να σκέφτομαι, να μαθαίνω και πλέον να εργάζομαι ως Ψυχίατρος και να υπηρετώ ως Ευρωβουλευτής. Για αυτό, αποφάσισα να αγωνίζομαι και για τους άλλους αναπήρους, και για άλλες κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν εμπόδια.
Η πορεία μου αυτή δεν ήταν εύκολη. Είχα, όμως, την διαρκή στήριξη και συμπαράσταση της οικογένειας μου, και χρειάστηκε πολλές φορές να διεκδικήσω τα δικαιώματα μου. Όμως η μόρφωση, η κοινωνική και επαγγελματική ένταξη των ανάπηρων ατόμων, δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα της τύχης ή γραφτό της Μοίρας, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες. Υπάρχουν εκατομμύρια ανάπηροι συμπολίτες μας, που περιμένουν να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες και υποδομές ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες ευκαιρίες και να προσφέρουν.
* Ο κ. Στέλιος Κυμπουρόπουλος είναι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας.
