Την ανάγκη ενίσχυσης των δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με προσωπικό και όχι αποδυνάμωσής τους όπως είχε συμβεί στο πρώτο κύμα της πανδημίας με τη μετακίνηση γιατρών και νοσηλευτών στα νοσοκομεία, τονίζουν οι ειδικοί επιστήμονες του Ερευνητικού Δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) του ΑΠΘ, που επισημαίνουν ότι τα κέντρα υγείας και οι τοπικές μονάδες υγείας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά σε αυτό το δεύτερο κύμα στην παρακολούθηση ασθενών.
Στην πρώτη φάση της πανδημίας, η λειτουργία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας περιορίστηκε στην τηλεφωνική, κυρίως, επικοινωνία των επαγγελματιών υγείας με τους ασθενείς με χρόνια προβλήματα και στην πραγματοποίηση της συνταγογράφησης χρόνιων αγωγών, χωρίς τη φυσική παρουσία των ασθενών, η άυλη συνταγογράφηση χρησιμοποιήθηκε ελάχιστα και η διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων όπως και τα προγράμματα πρόληψης έμειναν πίσω. Στον αντίποδα, σε αυτή τη φάση της πανδημίας, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τουλάχιστον 160 κέντρα υγείας στη χώρα δέχονται ασθενείς με συμπτώματα και έχουν τη δυνατότητα να διενεργούν εξετάσεις.
Το Ερευνητικό Δίκτυο ΠΦΥ πραγματοποίησε έρευνα για το πρώτο επιδημικό κύμα του κορωνοϊού στην Ελλάδα, για τον βαθμό ετοιμότητας των επαγγελματιών υγείας της ΠΦΥ, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους για τη διαχείριση της πανδημίας. Σύμφωνα με αυτή, κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος, το μεγαλύτερο μέρος των επαγγελματιών υγείας (75%) χρησιμοποίησε ως πηγή ενημέρωσης τις ιστοσελίδες του υπουργείου Υγείας και του ΕΟΔΥ. Οι κύριες ανησυχίες των συμμετεχόντων αφορούσαν την επάρκεια προσωπικού (79%), τις ελλείψεις σε μέσα ατομικής προστασίας (90%), την πιθανότητα νόσησης του προσωπικού (75%), αλλά και την προστασία των μελών της οικογένειάς τους (86%). Θετική συνέπεια της πανδημίας, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες επαγγελματίες υγείας, ήταν η δημόσια αναγνώριση του σημαντικού ρόλου του συστήματος υγείας από τους πολίτες και το κράτος. Στα αρνητικά καταγράφηκαν οι ελλείψεις σε μέσα ατομικής προστασίας, ειδικά στην αρχή, η αδυναμία πραγματοποίησης τεστ COVID-19 στην ΠΦΥ, οι ελλείψεις προσωπικού στην ΠΦΥ και οι μετακινήσεις προσωπικού στα νοσοκομεία.
Αντίστοιχα ήταν και τα συμπεράσματα που διατυπώθηκαν σε πρόσφατη ημερίδα του Ερευνητικού Δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Οπως ανέφερε στην «Κ», ο επίκουρος καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας – Ιατρικής Εκπαίδευσης του τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, Εμμανουήλ Σμυρνάκης, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας δεν χρησιμοποιήθηκε όσο θα έπρεπε στην πρώτη φάση της πανδημίας τη στιγμή κατά την οποία και βιβλιογραφικά και ερευνητικά έχει διατυπωθεί πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της για την παρακολούθηση των ασθενών με χρόνιες παθήσεις, αλλά και του 80% των ασθενών με COVID-19 που δεν θα χρειαστούν νοσηλεία.
«Εάν αποδυναμωθεί η ΠΦΥ με μετακινήσεις γιατρών από τα κέντρα υγείας και τις ΤΟΜΥ, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσουμε ασθενείς που θα μείνουν σπίτι τους», σημείωσε ο κ. Σμυρνάκης, τονίζοντας ότι οι δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας θα πρέπει να ενισχυθούν και όχι να αποδυναμωθούν. Ενα άλλο πρόβλημα που διατυπώθηκε από τους επαγγελματίες της ΠΦΥ είναι και η σημαντική έλλειψη προσωπικού καθαριότητας, ειδικά σε μία περίοδο οπότε απαιτείται σχολαστικός καθαρισμός των χώρων που εξετάζονται ύποπτα για COVID-19 περιστατικά.
