Η προοπτική να μη γίνουν και φέτος οι προαγωγικές εξετάσεις στα γυμνάσια και στα λύκεια της χώρας κερδίζει έδαφος, όσο η δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνεχίζει να λειτουργεί εξ αποστάσεως. Αυτό θα συμπαρασύρει και την εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων, από την οποία έχει σχεδιαστεί να επιλεγούν θέματα των προαγωγικών εξετάσεων της Α΄ Λυκείου. Ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας για την ολοκλήρωση της χρονιάς, τον οποίο παρουσιάζει η «Κ», περιλαμβάνει και περικοπή της ύλης σε όλες τις τάξεις –πλην εκείνης των Πανελλαδικών Εξετάσεων, που έχει ανακοινωθεί–, με στόχο να δοθεί χρόνος διδασκαλίας σε βασικά κεφάλαια.
Ειδικότερα, δεδομένο είναι πως δεν θα πραγματοποιηθούν μαθήματα κατά τη διάρκεια των δεκαπενθήμερων διακοπών του Πάσχα. Ετσι, καθώς η εξ αποστάσεως λειτουργία των σχολείων έχει παραταθεί έως τις 8 Μαρτίου χωρίς να αποκλείεται νέα παράταση έως τις 15/3, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξει παράταση των μαθημάτων των δημοτικών σχολείων έως το τέλος Ιουνίου. Και αυτό, και για ψυχολογικούς λόγους καθώς τα μικρότερα παιδιά έχουν χάσει τελείως έως τώρα την επαφή με τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους.
Ως προς τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, «όσο η τηλεκπαίδευση συνεχίζεται, τόσο κερδίζει έδαφος η ματαίωση των προαγωγικών, ενδοσχολικών εξετάσεων», ανέφερε στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου. Αυτό θα συμπαρασύρει την τράπεζα θεμάτων από την οποία έχει προγραμματιστεί να επιλεγούν τα μισά θέματα στις ενδοσχολικές εξετάσεις των μαθητών της Α΄ Λυκείου. Προοπτική στην οποία αντιδρά η ΟΛΜΕ, η οποία ζητεί όχι μόνο την αναβολή, αλλά και τη ματαίωση της τράπεζας θεμάτων.
Οπως τόνισε, μιλώντας στην «Κ», η υφυπουργός Παιδείας, αρμόδια για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Ζέττα Μακρή, «πολλές προτάσεις εξετάζονται, με προσοχή, από το υπουργείο για την πληρέστερη κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών που, εξαιτίας της πανδημίας, δημιουργήθηκαν. Με δεδομένη και καταγεγραμμένη την κάλυψη της ύλης, αλλά και την εξίσου αναγκαία επιστροφή της μαθητικής κοινότητας στο “φυσικό” σχολικό της περιβάλλον, ενδέχεται να υπάρξει παράταση του σχολικού έτους, για προφανείς λόγους. Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις έχουν προγραμματιστεί κανονικά και η ύλη έχει ήδη μειωθεί σε ένα σημαντικό ποσοστό, καθώς ανταποκριθήκαμε έγκαιρα στην αναστάτωση που έχει προκληθεί στους υποψηφίους από την υγειονομική κρίση».
Για το θέμα γράφουν:
Ουσιαστικότερη και διαρκέστερη μάθηση
Της ΛΑΜΠΡΙΝΗΣ ΚΟΥΦΑΚΗ*
Δεν ξέρω αν μπορώ να χαρακτηρίσω τη σχολική χρονιά χαμένη. Η εκπαιδευτική διαδικασία εν μέσω πανδημίας δεν μπορεί να εκτιμηθεί με τους συμβατικούς όρους. Παρόλο όμως που η εμπειρία διαφέρει ανά βαθμίδα, ανά περιοχή και ανά σχολείο, υπάρχουν κάποιοι κοινοί παρονομαστές: ψυχική και σωματική κόπωση, διατάραξη των μαθησιακών συνηθειών, ελλιπής αφομοίωση. Αυτό που αναδύθηκε περίτρανα από την εμπειρία της εξ αποστάσεως διδασκαλίας είναι η ασφυκτική συσσώρευση της ύλης που δεν επιτρέπει τη δημιουργική της διαχείριση προς όφελος των μαθητών ούτε σε φυσιολογικές συνθήκες, πόσο μάλλον σε αυτό το έκτακτο καθεστώς. Δεν υπάρχει «χώρος» να επιμείνεις, να προσαρμόσεις, να ενισχύσεις, δεν χωράει η περιέργεια ή η δυσκολία των παιδιών, εκτελούμε τον προκαθορισμένο σχεδιασμό που δεν αναγνωρίζει ιδιαίτερες συνθήκες. Και όπως πάντα, το βάρος πέφτει στην τυπική υποχρέωση (ύλη, διαγωνίσματα, βαθμολογία) και όχι στον μαθητή. Ούτε βέβαια στον διδάσκοντα, που μαθαίνει μόνος του να κολυμπά πεταλούδα μέσα στο ναυάγιο.Ενα πρώτο μέτρο επιβάλλεται να είναι η κατάργηση των εξετάσεων σε όλες τις τάξεις. Δεν νοείται αντί να υπηρετούμε τις ακαδημαϊκές και συναισθηματικές ανάγκες των μαθητών μας να υπηρετούμε τις εξετάσεις (για την ώρα δεν έχει ανακοινωθεί ούτε καν η αναβολή της τράπεζας θεμάτων…). Είναι σημαντικό να το κατανοήσουν τόσο η ηγεσία του υπουργείου, όσο και οι γονείς που αγωνιούν για την πρόοδο των παιδιών τους: μόνο ονομαστική αξία έχει η εμμονή στην ποσότητα της ύλης έναντι της κατανόησης και της συναισθηματικής υγείας. Δεύτερον, επείγουσα και ουσιαστική ενίσχυση των εκπαιδευτικών στην τηλεκπαίδευση. Τρίτον, προγραμματισμός για κάλυψη των κενών της τρέχουσας χρονιάς την επόμενη: με ένα διάστημα κάποιων εβδομάδων ή και του πρώτου διμήνου, και συνακόλουθο εξορθολογισμό της ύλης.Ας αντιληφθούμε επιτέλους ότι η καλλιέργεια δεξιοτήτων οδηγεί σε ουσιαστικότερη και διαρκέστερη μάθηση. Ως επί το πλείστον προσπαθούμε να λειτουργήσουμε συμβατικά σε μη συμβατικές συνθήκες. Είναι ίσως μια καλή ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας.
* Η κ. Λαμπρινή Κουφάκη είναι φιλόλογος στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια, στη Θεσσαλονίκη.
Εμφαση στην ουσία, όχι στην ποσότητα
Εμφαση στην ουσία, όχι στην ποσότηταΤης ΜΑΡΘΑΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ*
Στις ανακοινώσεις του υπουργείου τονίζεται πως η τηλεκπαίδευση λειτουργεί εξαιρετικά, καθώς «η ύλη προχωράει κανονικά». Οταν όμως ολόκληρο το σύστημα περιστρέφεται γύρω από την παράδοση μιας απαιτητικής και υπερβολικής ύλης, κάτι που επικυρώνεται και από την άκαιρη επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων στην Α΄ Λυκείου με ταυτόχρονη αύξηση(!) της εξεταστέας, ο κίνδυνος, τόσο στη διά ζώσης όσο και στην τηλεκπαίδευση, είναι ο ίδιος: η ύλη να προχωράει μεν, μόνη της δε.Σε μεγάλο βαθμό, αυτό ακριβώς έγινε στην τηλεκπαίδευση, η φύση της οποίας γιγάντωσε γνωστά προβλήματα της διά ζώσης. Μετωπική διδασκαλία, ασθματικοί ρυθμοί, ελάχιστη δυνατότητα εξατομικευμένης παρέμβασης συνδυάστηκαν με τις επιπλέον δυσκολίες της τηλεκπαίδευσης (προβληματικές συνδέσεις, διάσπαση προσοχής, ανύπαρκτη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για κατάλληλες για το μέσο μεθόδους διδασκαλίας), αφήνοντας στο «πίσω θρανίο» την πλειοψηφία των (αόρατων και άφωνων) μαθητών. Επιπλέον, σε αντίθεση με χώρες όπου υιοθετήθηκε ένα μεικτό μοντέλο σύγχρονης/ασύγχρονης εκπαίδευσης, με περιορισμένες τις ώρες της σύγχρονης (WeBex) ώστε να συμπληρώνεται από την ασύγχρονη (εργασίες), εδώ επιλέχθηκε η αυτούσια μεταφορά του πλήρους σχολικού προγράμματος στο WeBex, με τους εκπαιδευτικούς ωστόσο να υιοθετούν αναγκαστικά και την ασύγχρονη: οι ώρες μπροστά στις οθόνες, ο φόρτος εργασίας και η κούραση για μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς (δημοτικό) εκτοξεύτηκαν, χωρίς τα ανάλογα μαθησιακά αποτελέσματα.Μπορεί όλο αυτό να αναστραφεί με μια επιμήκυνση της χρονιάς; Δύσκολο να καλυφθούν έτσι τα κενά των ήδη εξουθενωμένων μαθητών που δικαίως διαμαρτύρονται σε αυτήν την προοπτική. Ωστόσο, αφού επιστρέψουμε έστω και με εκ περιτροπής διδασκαλία, μπορούμε να εξασφαλίσουμε ωφέλιμο χρόνο στη διά ζώσης, εάν δεν διεξαχθούν οι ενδοσχολικές εξετάσεις. Προαπαιτούμενο είναι να εξορθολογιστεί η ύλη· ας δώσουμε, έστω τώρα, έμφαση στην ουσία και όχι στην ποσότητα. Για το επόμενο σχολικό έτος, το ΙΕΠ μπορεί, αφού εντοπίσει για κάθε μάθημα/τάξη τους βασικούς στόχους που θα έπρεπε να έχουν κατακτηθεί, να στείλει εγκαίρως διαγνωστικά τεστ και οδηγίες/υλικό για στοχευμένη διδασκαλία κατά το πρώτο διάστημα. Η ύλη της επόμενης χρονιάς πρέπει επίσης να μειωθεί αναλογικά, όπως έπρεπε να έχει γίνει φέτος, και ο διδάσκων να την προσαρμόσει κατά την κρίση του στις ανάγκες των παιδιών, αφού έχει καθοριστεί το τι πρέπει να διδαχθεί κατά προτεραιότητα. Τέλος, θα έπρεπε να έχει ήδη προβλεφθεί υποστηρικτική διδασκαλία για τα παιδιά που έμειναν πολύ πίσω. Τι απέγινε αλήθεια η «ενισχυτική»;
* Η κ. Μάρθα Πασχαλίδου είναι φιλόλογος στο 1o ΓΕΛ Ευόσμου.
Η χαμένη ή μη χρονιά είναι θέμα τύχης
Της ΕΛΕΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗ*
Η φετινή χρονιά, μέχρι στιγμής, δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περισσότερο χαμένη από άλλες χρονιές. Είναι σίγουρα μια δύσκολη χρονιά, όμως οι εκπαιδευτικοί που έκαναν τη δουλειά τους στο σχολείο συνεχίζουν και στην τηλεκπαίδευση, καταβάλλοντας αναμφισβήτητα μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να διατηρήσουν τη συγκέντρωση των παιδιών. Αυτό που εξακολουθεί να ταλαιπωρεί το δημόσιο σχολείο είναι οι χρόνιες παθογένειες του συστήματος, οι οποίες εμφανίζονται όποια μορφή διδασκαλίας και αν ακολουθείται. Η χαμένη ή μη χρονιά είναι θέμα τύχης. Αν σταθεί τυχερό το παιδί σου και έχει καλούς καθηγητές, ακόμα και στην εξ αποστάσεως διδασκαλία η χρονιά δεν χάνεται.Ως γονέας λοιπόν θα επιθυμούσα να είναι όλοι οι εκπαιδευτικοί στη θέση τους από την πρώτη μέρα του σχολικού έτους, καταρτισμένοι, με έτοιμο πρόγραμμα και στόχους, αξιολογημένοι τόσο οι ίδιοι όσο και οι διευθυντές τους, και φυσικά να αμείβονται όλοι τους καλύτερα. Θα πρότεινα στο υπουργείο και στη διοίκηση της Παιδείας να εργαστούν στοχεύοντας στην εξάλειψη χρόνιων δυσλειτουργιών, αλλά και να εφαρμόσουν τις εξαγγελίες που πραγματοποιούν. Οι διδακτικές ώρες στο δημόσιο σχολείο χάνονται με ευκολία για λόγους όπως, π.χ., κενά εκπαιδευτικών, συνελεύσεις σε ώρες σχολείου, καταλήψεις μαθητών, άδειες εκπαιδευτικών και ενώ το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι οι ώρες θα αναπληρωθούν, η αναπλήρωση επιχειρείται μόνο στα φροντιστήρια και στα ιδιαίτερα. Φέτος, στο Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο το ένα τρίτο των μαθητών, από αρχές Νοεμβρίου, δεν διδάσκεται καθόλου το μάθημα της πληροφορικής. Είναι άπαντες ενήμεροι για το πρόβλημα, αλλά κανείς δεν δίνει λύση. Στο ίδιο σχολείο, δύο καθηγητές, με την εισήγηση και κάλυψη της ΟΛΜΕ και ενώ έχουν διδάξει όλη τη χρονιά τα μαθήματά τους, αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την εγκύκλιο του υπουργείου αναφορικά με τη βαθμολόγηση των μαθητών, στερώντας από τους μαθητές το δικαίωμα στην πρόοδο. Το πρόβλημα δεν είναι η φετινή εξ αποστάσεως εκπαίδευση, το πρόβλημα είναι τι συμβαίνει μέσα στα σχολεία εδώ και χρόνια.
* Η κ. Ελένη Ιωαννίδη είναι μητέρα μαθητή στο Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο.
