Αποτέλεσμα κεντρικού σχεδιασμού ήταν τα σοβαρά επεισόδια που διαδραματίστηκαν το βράδυ της περασμένης Τρίτης στη Νέα Σμύρνη. Αυτό τουλάχιστον εκτιμούν στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και αξιωματικοί των υπηρεσιών ασφαλείας με βάση στοιχεία και πληροφορίες που φέρονται να έχουν περιέλθει σε γνώση τους. Θεωρούν συγκεκριμένα ότι η πρωτοφανής στα χρονικά σύμπραξη των χούλιγκαν από διαφορετικές ομάδες του λεκανοπεδίου και η ηχηρή ανταπόκρισή τους στο κάλεσμα για συμμετοχή στη συγκέντρωση κατά της αστυνομικής βίας ήρθε ως αποτέλεσμα συζητήσεων και επαφών με αναρχικούς που πρωτοστατούν στις δράσεις αλληλεγγύης στον απεργό πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα.
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη εκδοχή, τη στρατηγική της έντασης με στόχο τη σύγκρουση με την αστυνομία και την κυβέρνηση φέρονται να επιδίωκαν τους τελευταίους μήνες μέλη αναρχικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην Αττική. Η απεργία πείνας του καταδικασμένου για συμμετοχή στη «17 Νοέμβρη» Κουφοντίνα λειτούργησε ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την επανασυσπείρωση του αντιεξουσιαστικού χώρου, που λόγω της πανδημίας αλλά και των εσωτερικών διαφωνιών είχε αποδυναμωθεί. Τον συντονισμό των δράσεων υποστήριξης του Δ. Κουφοντίνα ανέλαβε συνέλευση αλληλεγγύης, τα μέλη της οποίας δίνουν καθημερινά το «παρών» σε χώρο των φοιτητικών εστιών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το πρώτο διάστημα, γύρω της συσπειρώθηκαν λίγες δεκάδες αναρχικοί, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου φέρεται, σύμφωνα με την Αστυνομία, να συγκεντρώνει 200-300 άτομα. Κάποιες επιθέσεις κατά αστυνομικών στην περιοχή του Ζωγράφου έχουν συσχετιστεί μάλιστα από τις διωκτικές αρχές με την παρουσία στη συνέλευση νεαρών, ριζοσπαστικοποιημένων αναρχικών.
Οπως εκτιμούν τα στελέχη των υπηρεσιών ασφαλείας, ο ξυλοδαρμός του 29χρονου από αστυνομικό της ΔΙ.ΑΣ. το μεσημέρι της Κυριακής στην πλατεία της Νέας Σμύρνης και οι αντιδράσεις που προκάλεσε το περιστατικό υπήρξε αφορμή για την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης. Το περιστατικό άλλωστε εκτυλίχθηκε στο σημείο όπου είχαν συνάντηση τα μέλη ανοικτής συνέλευσης κατοίκων της περιοχής, ενώ ο 29χρονος που δέχθηκε τα χτυπήματα του αστυνομικού έχει συμμετάσχει σε δράσεις υποστήριξης του Κουφοντίνα. Τα εικοσιτετράωρα που ακολούθησαν υπήρξαν, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές ενημέρωσης, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με στόχο η συγκέντρωση ενάντια στην κρατική καταστολή που εξαγγέλθηκε για το απόγευμα της Τρίτης στην πλατεία της Νέας Σμύρνης να είναι όχι μόνο μαζική, αλλά και ιδιαίτερα δυναμική. Πώς θα εξασφαλιζόταν αυτό; Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., άτομα από τον αναρχικό χώρο που διατηρούν επαφές με μέλη οργανωμένων οπαδών απηύθυναν κάλεσμα για τη συμμετοχή των χούλιγκαν στην κινητοποίηση.
Οι «απείθαρχοι των γηπέδων», όπως τους αποκαλούν σε προκηρύξεις τους οι αναρχικοί, που βρίσκονται σε πολύμηνη απραξία λόγω της πανδημίας, άφησαν στην άκρη τις οπαδικές διαφορές τους και συνασπίστηκαν με στόχο τη σύγκρουσή τους με την αστυνομία. «Να στείλουμε στα σκουπίδια το δόγμα “νόμος και τάξη” και να δώσουμε τις κατάλληλες απαντήσεις σε αυτούς που ασελγούν πάνω σε αυτό που ονομάζουμε ζωή» αναφέρεται σε κείμενο που αναρτήθηκε στο Αthens Indymedia παραμονές της συγκέντρωσης. «Σε αυτό το αύριο θα τους καλέσουμε όλους μαζί μας, θα καλέσουμε και όσους νομίζατε ότι θα είναι απέναντί μας, τους άλλους οπαδούς», ανέφερε κάλεσμα οργανωμένων οπαδών.
Στη συγκέντρωση στη Νέα Σμύρνη έδωσαν το «παρών» πάνω από 5.000 άτομα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Αστυνομίας. Ανάμεσά τους, αντιπροσωπείες κομμάτων, μέλη συλλόγων, που ήθελαν πράγματι να διαμαρτυρηθούν για τα αυξανόμενα, όπως κατήγγειλαν, περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας και την κυβερνητική πολιτική στο θέμα του Κουφοντίνα, των δημόσιων συναθροίσεων, των πανεπιστημίων κ.ά. Τον τόνο πάντως έδωσε μια ομάδα περίπου 500 νεαρών, που πρωταγωνίστησε στις επιθέσεις κατά των αστυνομικών, με αποκορύφωμα τον άγριο ξυλοδαρμό του αστυνομικού της ομάδας «Δράση». Ανάμεσα σε αυτούς ήταν κυρίως χούλιγκαν τουλάχιστον τεσσάρων ομάδων του λεκανοπεδίου αλλά και ομάδες αναρχικών. Οσα είδαν το φως της δημοσιότητας τα 24ωρα μετά τα επεισόδια επιβεβαιώνουν εν μέρει τουλάχιστον τις αστυνομικές εκτιμήσεις.
Για συμμετοχή στην άγρια επίθεση και στο λιντσάρισμα του αστυνομικού κατηγορήθηκαν (μέχρι τις ώρες που γραφόταν το κείμενο) τέσσερις νεαροί. Οι τρεις περιγράφονται ως οργανωμένοι οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων, ενώ ο τέταρτος είναι μέλος αναρχικής ομάδας και είχε συλληφθεί για τον βανδαλισμό των γραφείων του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Το τηλέφωνο του τελευταίου παρακολουθείτο από την Αντιτρομοκρατική υπηρεσία. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων φέρεται να επικοινώνησε τηλεφωνικά με φίλο και συγκατηγορούμενό του, οργανωμένο οπαδό μεγάλης ποδοσφαιρικής ομάδας. Στον τελευταίο αποδίδεται η φράση «τον σκοτώσαμε, πάμε να φύγουμε» αναφορικά με τον ξυλοδαρμό του αστυνομικού.
Αποκαλυπτικό όσων συνέβησαν στη Νέα Σμύρνη και των διεργασιών που προηγήθηκαν ήταν ένα απολογιστικό κείμενο που αναρτήθηκε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της ίδιας ημέρας στην ιστοσελίδα Athens Indymedia. «Το πλήθος ήταν όσο πιο ετερόκλητο γινόταν. Από δεξιοί κοψοχέρηδες που συνειδητοποίησαν όψιμα τι ψήφισαν μέχρι γηπεδικοί όλων των ομάδων που αποφάσισαν για μια μέρα να ενωθούν ενάντια στον κοινό εχθρό. Και φυσικά, μαζική ήταν η παρουσία αριστερών και ακόμη περισσότερο των αντιεξουσιαστών, αναρχικών και αυτόνομων, των οποίων τα συνθήματα έδιναν τον κύριο τόνο. Τα συνθήματα γενικά είχαν τεράστια ποικιλία, από γηπεδικά που βρίζουν τους μπάτσους μέχρι για τον Δημήτρη Κουφοντίνα, αντανακλώντας την ποικιλομορφία και το ετερόκλητο του οργισμένου πλήθους».
Διακριτικά και κάμερες με βήμα σημειωτόν
Τον Δεκέμβριο του 2019, υπό την πίεση καταγγελιών για περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας, ο αρμόδιος υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είχε ανακοινώσει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του ελέγχου και της διαφάνειας. Μια από αυτές ήταν η χρήση καμερών από τους αστυνομικούς πρώτης γραμμής. Οι πρώτες 20 κάμερες παρελήφθησαν τον Οκτώβριο και παραδόθηκαν στα ΜΑΤ. Τέθηκαν δε για πρώτη φορά σε λειτουργία την 6η Δεκεμβρίου 2020, στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Αντίθετα, το μέτρο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση των Ομάδων Πρόληψης Καταστολής Εγκληματικότητας (ΟΠΚΕ) και των δικυκλιστών της ομάδας «Δράση». Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι κάμερες σώματος που προμηθεύτηκε η Αστυνομία για τις δύο ομάδες παραμένουν ανενεργές, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη μελέτης που αφορά τον αντίκτυπο της λειτουργίας τους στα προσωπικά δεδομένα πολιτών. Αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. διευκρίνισε στην «Κ» ότι η σύνταξη του τεχνικού κειμένου, που θα αποσαφηνίζει ποιος και υπό ποιες προϋποθέσεις έχει πρόσβαση στο υλικό από τις κάμερες, εκκρεμεί. Διευκρίνισε ότι η ολοκλήρωση της μελέτης από το Ενιαίο Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) θα πραγματοποιηθεί «το αμέσως επόμενο διάστημα».
Ταυτόχρονα με τη χρήση καμερών, υπουργείο και αρχηγείο είχαν ανακοινώσει την απόφασή τους να μπουν διακριτικά στα κράνη των ΜΑΤ. Επικαλέστηκαν τη διεθνή πρακτική και σχετική διαταγή που είχε εκδοθεί ήδη από το 2010. Μέχρι σήμερα, η εφαρμογή της απόφασης παραμένει σε εκκρεμότητα καθώς, μεταξύ άλλων, υπάρχουν φωνές ότι η υλοποίησή της συνιστά στοχοποίηση των αστυνομικών. Η τρίτη πρωτοβουλία, αυτή της αναβάθμισης του Συνηγόρου του Πολίτη σε Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, θεσμοθετήθηκε με νόμο τον Φεβρουάριο του 2020. Μάλιστα, με αφορμή τα γεγονότα στην πλατεία Νέας Σμύρνης, ο επικεφαλής της ανεξάρτητης αρχής, Ανδρέας Ποττάκης, δήλωσε ότι οι καταγγελίες που έχει δεχθεί ο Συνήγορος για περιστατικά αστυνομικής βίας έχουν αυξηθεί κατά 75%.
