Eντονη ανησυχία έχουν προκαλέσει στην τοπική κοινωνία σε Χίο και Λέσβο οι αποφάσεις του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής όσον αφορά τη χρηματοδότηση των νέων δομών στα νησιά αλλά και των υπηρεσιών σίτισης, δεδομένου ότι δεν συνάδουν με τη μείωση των μεταναστευτικών ροών και τις δεσμεύσεις για τον περιορισμό του αριθμού των διαμενόντων στα νησιά αλλά και στους καταυλισμούς για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο σε όλη τη χώρα. Παράλληλα, η νέα προγραμματική περίοδος 2021-2027 προβλέπει σημαντικά μειωμένα κονδύλια για τη μετανάστευση για την Ελλάδα. Οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τώρα προβλέπουν για την Ελλάδα 1,3 δισ. ευρώ (στην προηγούμενη προγραμματική, η συνολική χρηματοδότηση έφτασε τα 3,4 δισ. ευρώ). Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι τα σχετικά αιτήματα χρηματοδότησης που κατατέθηκαν από τα υπουργεία προς έγκριση για διάφορες δράσεις έχουν φτάσει τα 7 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ».
Καθώς πλέον η διαχείριση του μεταναστευτικού – προσφυγικού έχει περάσει πλήρως στα χέρια της κυβέρνησης όσον αφορά τόσο τις αποφάσεις που λαμβάνονται όσο και τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούνται τα ευρωπαϊκά (κατά κύριο λόγο) κονδύλια, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προετοιμάζει μια σειρά έργων.
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 270 εκατ. ευρώ θα απαιτηθούν για τη δημιουργία των νέων ΚΥΤ στα νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος). Η επέκταση της χωρητικότητας του ΠΡΟΚΕΚΑ στο Φυλάκιο Εβρου κοστολογείται στα 30 εκατ. ευρώ. Το έργο «Ενίσχυση της εθνικής ικανότητας μέσω της προμήθειας συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας για υπηρεσίες του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου» έχει προϋπολογισμό 28 εκατ. ευρώ. Επίσης, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου προκήρυξε τον διαγωνισμό για έξι συμφωνίες-πλαίσιο που αφορούν τη σίτιση των φιλοξενούμενων αιτούντων στα νησιά αλλά και στην ενδοχώρα την επόμενη πενταετία, συνολικού ύψους 823 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία που ανακοίνωσε το αρμόδιο υπουργείο αυτή την εβδομάδα φανερώνουν πολύ μεγάλη μείωση των μεταναστευτικών ροών αλλά και ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των φιλοξενούμενων αιτούντων άσυλο στις δομές. «Λιγότεροι από 60.000 αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες ζουν πλέον στην Ελλάδα, ενώ στα νησιά διαμένουν 13.495 άνθρωποι, από 40.300 που διέμεναν τον Μάρτιο του 2020», σύμφωνα με τις ανακοινώσεις. Στη Λέσβο διαμένουν προσωρινά περίπου 8.000 αιτούντες (από 21.000 που ήταν οι διαμένοντες τον Μάρτιο του 2020), στην Κω 360 (από 3.500), στη Σάμο 3.150 (από 7.500 πριν από ένα χρόνο), στη Χίο 1.600 (από 6.000) και στη Λέρο αυτή τη στιγμή ζουν 385 αιτούντες άσυλο και μετανάστες, όταν τον Μάρτιο του 2020 ήταν 2.300. Παράλληλα, το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2021 έφθασαν στα νησιά του Αιγαίου και στον Εβρο 1.597 άτομα.
Οι κάτοικοι των νησιών κυρίως, αλλά και άλλων περιοχών της Ελλάδας που φιλοξενούν αιτούντες άσυλο, εκφράζουν μεγάλη δυσπιστία όσον αφορά τις δηλώσεις για μικρές δομές στα νησιά και αντίστοιχα μικρό αριθμό διαμενόντων αιτούντων άσυλο. «Αν κατά μέσον όρο φθάνουν στα νησιά που υποδέχονται τις ροές λιγότερα από 500 άτομα τον μήνα συνολικά, ποιος είναι ο λόγος να δημιουργηθούν νέες τεράστιες δομές;» αναρωτιούνται οι νησιώτες σε Χίο και Λέσβο. Χαρακτηριστικά, την προηγούμενη Δευτέρα το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου υπέγραψε απόφαση για τη μίσθωση έκτασης 212 στρεμμάτων στη θέση «Παχύ» του δημοτικού διαμερίσματος Συκιάδας του Δήμου Ομηρούπολης στη Χίο, με στόχο τη δημιουργία του νέου ΚΥΤ, εφόσον σχεδιάζεται να εγκαταλειφθεί η ΒΙΑΛ. Ομως οι Χιώτες εκτιμούν ότι στην περιοχή όχι μόνο θα δημιουργηθεί δομή παρά τις αντιρρήσεις της τοπικής κοινωνίας, αλλά και ότι αυτή θα είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι «ομολογεί» το υπουργείο. «Σε διαφορετική περίπτωση δεν χρειαζόταν η μίσθωση τόσο μεγάλης έκτασης», τονίζει μέλος της Παγχιακής Επιτροπής Αγώνα.
Αντίστοιχα, και η προκήρυξη για τις συμφωνίες-πλαίσιο για τη σίτιση έχουν προκαλέσει πολλά ερωτήματα, εφόσον προβλέπεται εκτιμώμενος αριθμός σιτιζομένων για τη Βόρεια Ελλάδα 12.000, για τη Νότια Ελλάδα 12.000, αλλά για τη Λέσβο 6.000, για τη Χίο 3.000, για τη Σάμο 3.000 και για τα λοιπά νησιά 5.000. Η συνολική εκτιμώμενη αξία ανά έτος –η πρόβλεψη είναι για 4 έτη– φτάνει τα 100 εκατομμύρια, όμως υπάρχει και η δυνατότητα αύξησης του ποσού από την αναθέτουσα αρχή κατά 100%.
Πάντως, από την πλευρά του υπουργείου Μετανάστευσης διευκρινίζεται ότι με τις συμφωνίες-πλαίσιο πραγματοποιείται η αναγκαία προετοιμασία, αν και εφόσον προκύψουν οι ανάγκες το επόμενο χρονικό διάστημα. «Η συνολική αξία έκαστης συμφωνίας-πλαίσιο δεν αποτελεί δέσμευση οποιουδήποτε ποσού. Αποτελεί το μέγιστο ύψος που μπορούν να φθάσουν οι εκτελεστικές συμβάσεις υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου. Επίσης, η εκτέλεση και πληρωμή των συμβάσεων-πλαίσιο γίνεται στη βάση των εκτελεστικών συμβάσεων και υλοποιείται απολογιστικά βάσει του πραγματικού ποσού που εντέλει αναλώθηκε και όχι βάσει του ονομαστικού ποσού των συμβάσεων-πλαίσιο ή των εκτελεστικών συμβάσεων», τονίζεται.
