Τριακόσιοι πενήντα τηλεμετρικοί σταθμοί έχουν τοποθετηθεί από το 2015 και τούδε σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις όλης της Ελλάδας, προσφέροντας χείρα βοηθείας στους καλλιεργητές. Οι σταθμοί αποτελούν σκέλος του συστήματος ευφυούς γεωργίας gaia sense, που έχει αναπτύξει η Gaia Επιχειρείν. Φιλοδοξία του καινοτόμου συστήματος είναι η αύξηση της αγροτικής παραγωγής με μείωση της χρήσης νερού, ενέργειας, λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων. Μια δύσκολη εξίσωση, που συνάδει, ωστόσο, με τις ανάγκες εν μέσω κλιματικής αλλαγής και το πνεύμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ε.Ε.
«Οι εν λόγω σταθμοί αποτελούν ένα σύστημα απομακρυσμένης συλλογής δεδομένων ακριβείας για την καλλιέργεια», εξηγεί ο Φώτης Χατζηπαπαδόπουλος, επικεφαλής υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας στη Neuropublic, παρουσιάζοντας έναν εξ αυτών που βρίσκεται στο πολυαγρόκτημα «Γη μας» στον Μαραθώνα, σε μια έκταση που σε λίγες μέρες θα φυτευθούν σπόροι κολοκυθιού και τον χειμώνα μπρόκολου. «Οι σταθμοί συλλέγουν μέσω εξειδικευμένων αισθητήρων δεδομένα για την ατμόσφαιρα, το έδαφος και το φύλλωμα κάθε καλλιέργειας και εντάσσονται σε ένα παγκόσμιο δίκτυο μέτρησης περιβαλλοντικών παραμέτρων (σε Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Πορτογαλία, Πολωνία, Ουκρανία)» προσθέτει από την πλευρά του ο Στέργιος Δήμου-Σακελλαρίου, επικεφαλής του τμήματος Internet of Things της ίδιας εταιρείας. Πρόκειται για μια εύκολη, γρήγορη και ενεργειακά αυτόνομη –χάρη στο ενσωματωμένο φωτοβολταϊκό– εγκατάσταση, που έχει τη δυνατότητα τοπικής καταγραφής δεδομένων για διάστημα πάνω από έναν χρόνο, όπως και ασύρματης αποστολής δεδομένων ανά δέκα λεπτά σε διαδικτυακή πλατφόρμα. «Ενας σταθμός καλύπτει τις ανάγκες μιας έκτασης 500 έως 10.000 στρεμμάτων – αν πρόκειται για πεδιάδα», διευκρινίζει ο κ. Χατζηπαπαδόπουλος. «Οι σταθμοί διαθέτουν και αντικλεπτικό, όμως σε όλο αυτό το διάστημα δεν έχει σημειωθεί καμία κλοπή», σχολιάζει ο ίδιος. «Oι απώλειες που έχουν σημειωθεί οφείλονται σε φυσικές καταστροφές, όπως οι πλημμύρες του Ιανού και στα… τρωκτικά, που αρέσκονται να καταστρέφουν καλώδια».
Το σύστημα gaia sense, που συνεχώς εξελίσσεται, επεκτείνεται στην εξατομικευμένη συμβουλευτική μέσω γεωπόνων, αλλά και εφαρμογής για κινητά. Οι κατά τόπους γεωπόνοι μπορούν αξιοποιώντας επιστημονικά μοντέλα και εδαφολογικές αναλύσεις από το κάθε χωράφι να δώσουν συμβουλευτική για την άρδευση, τη λίπανση και τη φυτοπροστασία. «Στην ελαιοπαραγωγή, για παράδειγμα, οι παραγωγοί εφαρμόζουν λίπανση με λιγότερες μονάδες αζώτου και περισσότερες μονάδες καλίου και φωσφόρου, απ’ ό,τι τους συμβουλεύουμε», σχολιάζει ο Κώστας Μίχος, γεωπόνος και υπεύθυνος διαχείρισης έργων στη Neuropublic. «Aυτό τους επιβαρύνει οικονομικά με 2,5 ευρώ ανά στρέμμα». Μεταξύ των στόχων που θέτει η στρατηγική της Ε.Ε. «από το αγρόκτημα στο πιάτο» είναι η μείωση κατά 50% των χημικών φυτοφαρμάκων, 20% των λιπασμάτων και 50% των αντιβιοτικών.
Ταυτόχρονα, η εφαρμογή στο κινητό δύναται να προειδοποιεί σε πραγματικό χρόνο τον καλλιεργητή για επερχόμενες φυσικές καταστροφές, ενώ μπορεί να τον συμβουλεύσει ακόμα και για το ποια ενδείκνυται να είναι η επόμενη καλλιέργεια. «Η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία αποτελεί τη νέα οριζόντια αναπτυξιακή πολιτική της Ε.Ε., η οποία διαπερνά όλες τις κοινοτικές πολιτικές, έχοντας ως γνώμονα τη βιωσιμότητα στις τρεις της διαστάσεις: την οικονομία, το περιβάλλον/κλίμα, την κοινωνία», υπενθυμίζει η Ελλη Τσιφόρου, γενική διευθύντρια της Gaia Επιχειρείν. «Οι κατεξοχήν πρωταγωνιστές του πράσινου μετασχηματισμού της ευρωπαϊκής κοινωνίας και οικονομίας είναι οι γεωργοί, καθώς το 77% της ευρωπαϊκής επικράτειας χαρακτηρίζεται ως αγροτική γη».
Το παραπάνω σύστημα ευφυούς γεωργίας είναι αποτέλεσμα μιας αγαστής συνεργασίας. Το 2014 δημιουργήθηκε ένα επιχειρηματικό σχήμα, στο οποίο ένωσαν τις δυνάμεις τους ο πρωτογενής τομέας, μέσω 71 αγροτικών συνεταιρισμών, ο τραπεζικός κλάδος, μέσω της θυγατρικής του ομίλου της Τραπέζης Πειραιώς, Εξέλιξη Α.Ε., και η εταιρεία Neuropublic. Η σύμπραξη Gaia Επιχειρείν έθεσε ως στόχο να δώσει σάρκα και οστά σε ένα όραμα – την αξιοποίηση της γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας στην ανάπτυξη βιώσιμης και ανταγωνιστικής γεωργίας. «Καλλιεργώντας βιολογικά έχουμε ήδη περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα», λέει με ικανοποίηση ο Θανάσης Δεδούσης, γενικός διευθυντής στο πολυαγρόκτημα «Γη μας». «Αξιοποιώντας τις υπηρεσίες της gaia sense ξέρουμε πότε η ριζόσφαιρα έχει περισσότερη ανάγκη σε νερό και ποτίζουμε τη σωστή στιγμή και την κατάλληλη ποσότητα, ανάλογα με τον τύπο της καλλιέργειας».
