Μεγαλώνοντας στις Σπέτσες, σε έναν τόπο που η Ιστορία όχι μόνο είναι ζωντανή, αλλά παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με την καθημερινότητα, η Ελένη Κουμπή, νεαρή δημιουργός, αποτυπώνει τις επιρροές της στο ύφασμα. Το επετειακό έτος που διανύουμε, 200 χρόνια μετά την Παλιγγενεσία, της προσφέρει την ιδανική αφορμή: το 1821 αποτελεί έτος-ορόσημο όχι μόνο για τον ηρωισμό. Αλλά επειδή καθετί που ανήκει στην εποχή αυτή εκφράζει την ελληνική ψυχή, όλα όσα συνθέτουν τον ελληνικό πολιτισμό.
Με σπουδές Μουσικολογίας στο ΕΚΠΑ και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου, κόρη θεολόγου και μαθηματικού-ιερέα –αμφότεροι με συγγραφική δράση και ερευνητικό έργο επάνω στη λαογραφία–, η Ελένη στρέφεται τελικά στη μόδα. «Πήγα στην Αθήνα, έμαθα σχέδιο. Είχα πάντα στο μυαλό μου να ασχοληθώ με την παραδοσιακή ελληνική φορεσιά, καθώς αποτελεί βασικό στοιχείο της κουλτούρας του λαού μας και έκφραση της αισθητικής του. Οι αξίες που αποτυπώνονται σε αυτήν είναι διαχρονικές, αν και ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν επιτρέπει τη χρήση της σε καθημερινή βάση», θα πει η ίδια. «Στο νησί που μεγάλωσα όλοι έχουμε μια επαφή με την Ιστορία, με την Επανάσταση. Η Μπουμπουλίνα, ο πυρπολητής Μπαρμπάτσης και η Αρμάτα είναι θέματα οικεία. Θέλησα να δημιουργήσω μια συλλογή από οκτώ κομμάτια, ολομέταξα, μια σύγχρονη εκδοχή της γυναικείας φορεσιάς από διάφορες περιοχές της Ελλάδας».
Τα βασικά χαρακτηριστικά ενδυμασίας διατηρούνται, ωστόσο τονίζονται, μεγεθύνονται, ώστε να αποκτήσουν τελικά τη «θεατρικότητα», όπως απαιτείται στα ρούχα υψηλής ραπτικής. Από τις Σπέτσες εντυπωσιάζει η πλούσια φούστα με τις οριζόντιες και κάθετες πιέτες. Το γεμενί, το χαρακτηριστικό σταμπωτό μαντίλι της φορεσιάς από το Πυργί της Χίου, θα κεντηθεί με χρυσοκλωστή και μαργαριτάρια παριστάνοντας ένα μαστιχόδεντρο, ενώ η παραδοσιακή «πριστίδα» ή «ασπρούδα», η φούστα δηλαδή με τις πιέτες στο πίσω μέρος, παίρνει τη σημερινή της μορφή σε μεταξωτή οργάντζα. Η πολυχρωμία της ενδυμασίας από την Ολυμπο της Καρπάθου εγκαταλείπεται, διατηρείται όμως η γραμμή του «σακοφούστανου», που αποκτά αυστηρά γεωμετρική μορφή. Το σκοπελίτικο νυφικό με έντονες επιρροές από το Βυζάντιο παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο με τις πολλαπλές, μικρές πτυχώσεις. Η επιβλητικότητα της σαρακατσάνικης φορεσιάς, ασπρόμαυρης κατά κανόνα, μεταφέρεται στο σήμερα με τα πολύ φαρδιά μανίκια να «σπάνε» σε τρία επίπεδα και την πολύπτυχη φούστα να «φωτίζεται» από χρυσά ή ασημένια σιρίτια. Τα έντονα μανίκια ξεχωρίζουν και στην ενδυμασία των Ιωαννίνων, μόνο που αυτήν τη φορά φτάνουν έως το πάτωμα. Οσο για το «πιρπιρί», το αμάνικο πανωφόρι της φορεσιάς, αντί για το παραδοσιακό βελούδο, ράβεται σε ανάλαφρο μεταξωτό. Τέλος, από την αθηναϊκή φορεσιά η δημιουργός κρατάει το «καβάδι» ή «αντερί», επίσης με βυζαντινές και ανατολίτικες επιρροές. Είδος γιλέκου, ολοκέντητου με πολύχρωμα λουλούδια και σιρίτια στα τελειώματα.
Πλην των ρούχων, όμως, η Ελένη Κουμπή προχώρησε και στη δημιουργία μιας σειράς από μεταξωτά μαντίλια. «Πέντε σχέδια, τα δύο εμπνευσμένα από τις Σπέτσες, τα άλλα τρία επετειακά, με θέμα την Επανάσταση», εξηγεί. «Από την ιδιαίτερη πατρίδα της, μια μπλε κορδέλα, όπου απεικονίζονται όλες οι φάσεις δημιουργίας ενός πλοίου, ξεκινώντας από την καρίνα. Αλλά και το ελληνικό καλοκαίρι στο νησί, με το αμαξάκι και τη μυθική γοργόνα.
Εμπνευσμένο από το 1821 και τον αγώνα των Ελλήνων το πρώτο επετειακό μαντίλι, στα χρώματα της σημαίας των Σπετσών, περιλαμβάνει εννέα πρόσωπα γνωστών ηρώων: Χατζηγιάννης Μέξης, Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Μιαούλης, Μπουμπουλίνα, Μακρυγιάννης, Μαντώ Μαυρογένους, Κανάρης, Αθανάσιος Διάκος. Το επόμενο, σχέδια από την ελληνική ναυτική ιστορία και την Επανάσταση, ενώ το τελευταίο αναπαριστά τον κατά θάλασσα αγώνα των Σπετσιωτών. Απεικονίζει ένα πολεμικό μπρίκι μαζί με τα βασικά σύμβολα της επαναστατικής σημαίας: την άγκυρα – σύμβολο της ναυτοσύνης, το φίδι – σύμβολο της σύνεσης, και το περιστέρι – σύμβολο της αθωότητας, πλαισιωμένα από κανόνια, γοργόνες και ακρόπρωρα. Από πάνω ο δαυλός των πυρπολητών και το κιάλι των ναυμάχων πίσω από τις μπάλες των κανονιών ολοκληρώνουν τη σύνθεση.
Η συλλογή της Ελένης Κουμπή, η οποία εδράζεται στην ελληνική παράδοση, έρχεται να αναδείξει τη διαχρονία, εκσυγχρονίζοντας τα αξιόλογα στοιχεία της. «Είναι ένας κρίκος που συνδέει τη γυναίκα του χθες με τη γυναίκα του σήμερα. Εμπεριέχει όμως κι άλλα μηνύματα: μας παροτρύνει να στραφούμε σε έναν τρόπο ζωής πιο οικολογικό, με περισσότερο σεβασμό στη φύση, στα υλικά. Με λιγότερη κατανάλωση», καταλήγει.
