Εντελώς διαφορετικά είναι, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, το πλαίσιο και οι συνθήκες που αφορούν τη διαβίωση των ασυνόδευτων ανηλίκων τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα με βάση το σχέδιο που εκπονήθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή από την Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Στο μεταξύ, από τον Απρίλιο του 2021 έχει τεθεί σε εφαρμογή και λειτουργεί σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ο εθνικός μηχανισμός για τον εντοπισμό και την προστασία ασυνόδευτων παιδιών σε επισφαλείς συνθήκες, με στόχο να μην παραμένουν στον δρόμο ανήλικοι αλλά και να μη φιλοξενούνται ούτε για μικρό χρονικό διάστημα σε αστυνομικά τμήματα. Ταυτόχρονα οργανώνεται το οριστικό κλείσιμο των safe zones που λειτουργούν για τη διαμονή των ασυνόδευτων ανηλίκων εντός των κέντρων φιλοξενίας. Εως το τέλος του χρόνου τα 222 παιδιά, τα οποία αυτήν τη στιγμή βρίσκονται εντός των κέντρων φιλοξενίας, θα μεταφερθούν είτε σε ξενώνες φιλοξενίας ανηλίκων οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί, είτε σε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης εφόσον πρόκειται για παιδιά άνω των 16 ετών, σύμφωνα με την Ειρήνη Αγαπηδάκη, ειδική γραμματέα Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων.
Ο εκτιμώμενος αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα είναι πλέον 2.134. Από τα παιδιά που παραμένουν στη χώρα, 64 βρίσκονται στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, 20 ζουν σε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας, 1.467 βρίσκονται σε δομές φιλοξενίας οι οποίες έχουν διαμορφωθεί για ανηλίκους, 261 σε δομές υποστηριζόμενης διαβίωσης και 100 έχουν μεταφερθεί σε ειδικές δομές – κέντρα μετεγκατάστασης που έχουν δημιουργηθεί έτσι ώστε να προετοιμαστούν για τη μεταφορά τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Από τον Απρίλιο του 2020 έχουν μετεγκατασταθεί 1.006 ασυνόδευτοι ανήλικοι παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας. Σχεδιάζεται ακόμα 549 παιδιά να μετεγκατασταθούν το επόμενο χρονικό διάστημα στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος, το οποίο υποστηρίζεται από την Κομισιόν. Το 80% των ασυνόδευτων που έχουν μέχρι στιγμής μετεγκατασταθεί είναι ηλικίας από 15 έως 17 ετών, το 17% από 11 έως 14 χρόνων, το 1% από 6 έως 10 ετών, το 1% από 0 έως 5 χρόνων και το 1% άνω των 18 ετών. Το 92% είναι αγόρια, το 8% κορίτσια. Η μεγάλη πλειονότητα των παιδιών κατάγονται από το Αφγανιστάν και ακολουθούν Συρία, Πακιστάν, Κονγκό και Αίγυπτος. Οι χώρες υποδοχής είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Φινλανδία, η Πορτογαλία και η Ολλανδία, αλλά και το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ιρλανδία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Ιταλία και η Ελβετία.
Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό την υφυπουργό Σοφία Βούλτεψη συζητήθηκε το νέο πρόγραμμα Helios Junior, το οποίο αφορά την υποστήριξη παιδιών που έφτασαν στη χώρα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι, έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες και έχουν ενηλικιωθεί έως και την ηλικία των 21 ετών. Εκτός από επιδότηση κατοικίας περιλαμβάνει επαγγελματικό προσανατολισμό και σύνδεση με τις τοπικές ανάγκες σε συνεργασία με τους δήμους. Ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ επισκέφθηκε χθες το υπνωτήριο ανηλίκων της οργάνωσης «ΜΕΤΑδραση», το οποίο έχει δημιουργηθεί σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων προκειμένου να μη μένουν ανήλικοι στον δρόμο. Προς το παρόν στο υπνωτήριο φιλοξενούνται ασυνόδευτοι ανήλικοι οι οποίοι εντοπίζονται.
