Σημαντικό πλήγμα στα οικονομικά των συγκοινωνιακών φορέων επέφερε η πανδημία, με τις επιπτώσεις του πρώτου κύματος να αποτυπώνονται με τα μελανότερα χρώματα στα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών) του 2020, που δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα η «Κ».
Το πρώτο κύμα του κορωνοϊού που οδήγησε σε σκληρά μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων, τον χειμώνα του 2020 περιόρισε την επιβατική κίνηση των λεωφορείων, τρόλεϊ, μετρό και τραμ κατά 90%. Για τη «μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία των συγκοινωνιών παγκοσμίως» κάνει λόγο ο ΟΑΣΑ στα αποτελέσματα της εταιρείας, όπου επισημαίνει ότι οι πρώτοι μήνες του 2020 (σ.σ. περιλαμβάνουν και μήνες πριν από την επιβολή των περιορισμών στις μετακινήσεις των πολιτών) οδήγησαν σε πτώση στην επιβατική κίνηση κατά 60,71% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Αποτέλεσμα ήταν τα έσοδα του ομίλου να καταγράφονται μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ την περυσινή χρονιά. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι μόνο τα έσοδα από τις πωλήσεις εισιτηρίων μειώθηκαν κατά 56,7 εκατ. ευρώ και «έκλεισαν» στα 48,342 εκατ. ευρώ από 105 εκατ. ευρώ το 2019.
Μικρότερη, αλλά σημαντική, είναι η πτώση των εσόδων από τις κάρτες απεριορίστων διαδρομών, οι οποίες συνεισέφεραν στον ΟΑΣΑ μόλις 37,146 εκατ. ευρώ έναντι 59,763 εκατ. ευρώ το 2019 (μείωση 22,617 εκατ. ευρώ). Ωστόσο υπάρχει ένα ενθαρρυντικό δεδομένο ως προς τα έσοδα του οργανισμού από την παροχή συγκοινωνιακού έργου, το οποίο ακούει στο όνομα «οφειλές υπουργείων προς τον ΟΑΣΑ». Πρόκειται για ένα χρονίζον πρόβλημα του ΟΑΣΑ, ο οποίος υποχρεώνεται στην παροχή μειωμένων εισιτηρίων σε ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού (άνεργοι, ΑμεΑ, φοιτητές, πολύτεκνοι κ.ά.). Το κόστος της έκπτωσης το επωμίζεται βάσει της σχετικής νομοθεσίας το κάθε υπουργείο του οποίου αρμοδιότητα είναι οι δικαιούχοι (π.χ. φοιτητές και μαθητές – υπουργείο Παιδείας, άνεργοι – υπουργείο Εργασίας κ.ο.κ.). Για πολλά χρόνια, ο ΟΑΣΑ δεν εισέπραττε από τα υπουργεία το αντίτιμο της έκπτωσης που πρόσφερε, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται οφειλές δεκάδων ακόμα και εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Με νόμο ωστόσο που ψηφίστηκε το 2020 αποσαφηνίστηκε το τοπίο, διασφαλίζοντας την καταβολή των αναλογούντων κονδυλίων από τα διάφορα υπουργεία. Στα οικονομικά αποτελέσματα του 2020 καταγράφεται αύξηση 35,218 εκατ. ευρώ στις εισπράξεις από τα υπουργεία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 54,87 εκατ. ευρώ έναντι 19,6 εκατ. ευρώ το 2019.
Ετσι, τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοοικονομικών επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBIDTA) του ΟΑΣΑ (όμιλος) έκλεισαν στα 3,122 εκατ. ευρώ έναντι 25,375 εκατ. ευρώ το 2019, καταγράφοντας μείωση 87,69%. Σημαντική μείωση (23,57%) καταγράφηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, στον κύκλο εργασιών, ο οποίος διαμορφώθηκε στα 146,2 εκατ. ευρώ έναντι 191,3 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος.
Η χρήση του 2020 παρουσιάζει ζημίες ύψους 31,8 εκατ. ευρώ που οδήγησε σε καθυστέρηση πληρωμής πιστωτών, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις υπερβαίνουν το κυκλοφορούν ενεργητικό τη στιγμή που τα ίδια κεφάλαια του ΟΑΣΑ έχουν καταστεί κατώτερα από το μισό του μετοχικού κεφαλαίου.
Στην περίπτωση που επρόκειτο για οποιαδήποτε άλλη εταιρεία πέραν φορέα γενικής κυβέρνησης, η εταιρεία θα οδηγούνταν σε λουκέτο. Ο κρατικός προϋπολογισμός ανέλαβε, ως οφείλει, σημαντικό μέρος των εξόδων του οργανισμού προσφέροντας επιχορήγηση ύψους 220,747 εκατ. ευρώ έναντι 192 εκατ. ευρώ το 2019. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τακτική επιχορήγηση προβλεπόταν στα 96 εκατ. ευρώ, ενώ συνολικά 84 εκατ. ευρώ αφορούσαν έξοδα που σχετίζονται με την πανδημία (διαφυγόντα έσοδα λόγω μείωσης κίνησης και άλλες δαπάνες).
