Ανοίξτε νέες θέσεις σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, δημιουργήστε ανάπτυξη και φιλικό πλαίσιο για νέους χωρίς γραφειοκρατία, βελτιώστε τις δυνατότητες σύνδεσης με την ελληνική ερευνητική – πανεπιστημιακή κοινότητα. Αυτά είναι ορισμένα από όσα ζητούν οι Ελληνες κάτοχοι διδακτορικών τίτλων που ζουν στο εξωτερικό για να επιστρέψουν στην πατρίδα. Πρόκειται για ανθρώπους στην παραγωγική ηλικία, με υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα, που επέλεξαν να μεταναστεύσουν. Οι περισσότεροι εργάζονται σε κάποιο πανεπιστήμιο ή ερευνητικό κέντρο – δηλαδή σε επαγγελματικό πεδίο απολύτως συναφές με το επίπεδο σπουδών και το εξειδικευμένο έργο που οφείλουν να κάνουν οι κάτοχοι διδακτορικού. Είναι ενδεικτικό ότι οι περισσότεροι από όσους έχουν μείνει στην Ελλάδα δηλώνουν επαγγελματίες, ενώ λιγότεροι δουλεύουν σε ΑΕΙ.
Οι Ελληνες διδάκτορες κατέχουν κατά κανόνα περισσότερους από έναν τίτλους σπουδών, εμφανίζουν πολύ υψηλό ποσοστό απασχόλησης (97,5%), ενώ ο ένας στους τρεις (31,3%) διαθέτει εργασιακή εμπειρία στο εξωτερικό. Το 14,8% εξακολουθεί να εργάζεται στο εξωτερικό, διατηρώντας ισχυρούς δεσμούς με την Ελλάδα, ενώ το 46,3% εξ αυτών σκοπεύει να επιστρέψει στη χώρα τα επόμενα χρόνια.
• Τα πτυχία τους είναι κυρίως στις επιστήμες Υγείας, στις Φυσικές Επιστήμες, στα Μαθηματικά και στη Στατιστική. Σε σημαντικό ποσοστό απέκτησαν τα πτυχία τους στο εξωτερικό: 8% πήραν το πρώτο πτυχίο στο εξωτερικό, 22,4% το μεταπτυχιακό, 2,8% το διδακτορικό και 26,3% το μεταδιδακτορικό.
• Το 95,7% των διδακτόρων εργάζεται κυρίως στον δημόσιο τομέα (66%) και σε μικρότερο ποσοστό στον ιδιωτικό (33,8%). Εξ αυτών, σε πανεπιστήμια 32,4% ή ερευνητικά κέντρα 7,4% και το 21,4% σε επιχειρήσεις.
• Το 31,3% εργάστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα στο εξωτερικό (μάλιστα το 14,8% εξακολουθεί να ζει και να εργάζεται σήμερα στο εξωτερικό). Το 68,7% των διδακτόρων δεν έφυγε ποτέ από την Ελλάδα και το 82,2% εξ αυτών δεν έχει πρόθεση μετακίνησης στο εξωτερικό.
• Από όσους ζουν στην Ελλάδα (και δεν εργάστηκαν ποτέ εκτός Ελλάδας), 42,9% εργάζονται ως επαγγελματίες, 27,6% ως διδακτικό προσωπικό ΑΕΙ, 15% ως ανώτερα στελέχη, 7,6% ως υπάλληλοι και 5,7% ως ερευνητές.
• Από όσους ζουν στο εξωτερικό, 40,3% εργάζονται ως διδακτικό προσωπικό ΑΕΙ, 32,2% ως επαγγελματίες, 15% ως ερευνητές, 9,5% ως ανώτερα στελέχη και 2,6% ως υπάλληλοι.
•Από τους διδάκτορες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό, οι περισσότεροι (72,8%) έφυγαν από την Ελλάδα μετά το 2011 για επαγγελματική ανέλιξη, καλύτερες εργασιακές συνθήκες, καλύτερες απολαβές και εργασία στο αντικείμενό τους.
• Οι Ελληνες κάτοχοι διδακτορικού ζουν – έζησαν σε πάνω από 50 χώρες, κυρίως Βρετανία, ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία (το 30,8% σε περισσότερες από μία χώρες), καθώς και σε περισσότερες από 500 πόλεις.
• Το 67,5% αυτών που ζει – έζησε στο εξωτερικό έχει εργαστεί – εργάζεται σε μία από τις 10 πιο καινοτόμες χώρες του κόσμου και το 75,2% σε πόλεις που θεωρούνται παγκόσμιες μητροπόλεις.
Εναρξη χρηματοδότησης ΑΕΙ με νέο σύστημα
Αρχίζει από το 2022 η εφαρμογή του νέου συστήματος κατανομής της χρηματοδότησης των ΑΕΙ, με βάση αντικειμενικά και ποιοτικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί από το υπουργείο Παιδείας. Χθες υπεγράφη η σχετική υπουργική απόφαση και έτσι για πρώτη φορά θα προσμετρηθεί στη χρηματοδότηση των ΑΕΙ η αξιολόγησή τους, σε ποιοτικούς δείκτες στους τομείς που τα ίδια επιλέγουν. Ειδικότερα, με βάση την υπουργική απόφαση, η τακτική χρηματοδότηση θα κατανέμεται ως εξής:
• Το 80% βάσει οκτώ αντικειμενικών κριτηρίων με στόχο την κάλυψη των πραγματικών αναγκών κάθε ιδρύματος, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαιτερότητές του, όπως ο αριθμός τμημάτων/μονοτμηματικών σχολών του ΑΕΙ προς το σύνολο των τμημάτων/μονοτμηματικών σχολών όλων των ΑΕΙ, ο συνολικός αριθμός ενεργών προπτυχιακών φοιτητών, η διάρκεια των προγραμμάτων α΄ κύκλου σπουδών, οι λειτουργικές δαπάνες (φύλαξη, καθαριότητα, ηλεκτροδότηση, ύδρευση, θέρμανση) κ.ά.
• Το 20% της τακτικής χρηματοδότησης θα κατανέμεται με ποιοτικά κριτήρια και δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων των ΑΕΙ σε πέντε επιμέρους ενότητες, εκ των οποίων κάθε ΑΕΙ θα αξιολογείται σε τρεις – η πρώτη υποχρεωτική. Συγκεκριμένα, η υποχρεωτική ενότητα έχει τίτλο «Συνεχής βελτίωση των βασικών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων του ΑΕΙ». Αξιολογεί κυρίως κριτήρια που αφορούν ακαδημαϊκά ζητήματα του ιδρύματος, όπως ο ρυθμός αποφοίτησης των εγγεγραμμένων φοιτητών, ο αριθμός των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών, ο αριθμός των μεταπτυχιακών φοιτητών και των διδακτορικών διατριβών που εκπονούνται ανά μέλος ΔΕΠ, ο αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων του συνόλου των μελών ΔΕΠ, η θέση του ΑΕΙ και των τμημάτων στις διεθνείς αξιολογήσεις και άλλα στοιχεία που σχετίζονται με τα προγράμματα σπουδών και το ακαδημαϊκό προσωπικό του ιδρύματος. Παράλληλα, τα ΑΕΙ πρέπει να επιλέξουν δύο επιπλέον από τις τέσσερις ενότητες: 1. Αριστεία στην έρευνα και επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού. 2. Διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας και αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης. 3. Διεθνοποίηση. 4. Ποιότητα πανεπιστημιακού περιβάλλοντος.
Μετά την υποβολή από κάθε ΑΕΙ των στοιχείων που θα αφορούν τις τρεις ενότητες, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) θα αξιολογεί τα στοιχεία αυτά και θα προβαίνει σε υπολογισμό της χρηματοδότησης κάθε ιδρύματος, σύμφωνα με τη μεθοδολογία υπολογισμού κάθε επιμέρους κριτηρίου που έχει οριστεί στην υπουργική απόφαση. Βεβαίως, το υπ. Παιδείας στη χθεσινή ανακοίνωσή του παρέλειψε να διευκρινίσει τι θα γίνεται στην περίπτωση που κάποιο ΑΕΙ δεν καταφέρει να αριστεύσει ώστε να πάρει όλο το 20% της χρηματοδότησης. Σύμφωνα με τις αρχικές ανακοινώσεις του υπ. Παιδείας, το ποσό που θα μείνει αδιάθετο σε ένα ΑΕΙ, θα διατεθεί στα υπόλοιπα. Ωστόσο, μένει να φανεί εάν κάποιο πανεπιστήμιο μείνει τελικά πίσω στη χρηματοδότηση.
