Hταν αρχές Οκτωβρίου, όταν η Σοφία Κουβελάκη, γενική διευθύντρια του «Home project», της οργάνωσης που στηρίζει ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, συνδέθηκε διαδικτυακά με το Κολλέγιο Αθηνών. Εκείνο το μεσημέρι ήταν προγραμματισμένο να μιλήσει στα παιδιά της A΄ Γυμνασίου, και για την ίδια ήταν μια πολύ σημαντική, πολύ ξεχωριστή παρουσίαση. Oχι γιατί ήταν το δικό της σχολείο, αλλά γιατί ήδη από τον Σεπτέμβριο τρία από τα «παιδιά της» που φιλοξενούνται στους ξενώνες, ένα κορίτσι από το Πακιστάν και δύο αγόρια από το Αφγανιστάν, φοιτούσαν σε αυτή την τάξη. Πρόκειται για ένα εγχείρημα με αρκετές προκλήσεις, που για να πραγματοποιηθεί πέρασαν πάνω από δύο χρόνια.
Εκείνο το μεσημέρι, οι μαθητές ήταν ήδη στα θρανία τους και περίμεναν να την ακούσουν στο πλαίσιο του μαθήματος της Κοινωνικής Zωής. Η Σοφία ξεκίνησε να τους μιλάει για τα παιδιά που φιλοξενούν στους 14 ξενώνες. Παιδιά συνομήλικά τους, των οποίων οι οικογένειες διώκονται στην πατρίδα τους και ξεκινούν ένα δύσκολο ταξίδι ολομόναχα. Τα οποία πολλές φορές βιώνουν καταστάσεις που δεν τις έχει ζήσει ούτε ο πιο γενναίος ενήλικος. «Ξέρετε, ανάμεσά σας υπάρχουν τρία από αυτά τα γενναία παιδιά», τους είπε. Εμαθε αργότερα πως τα παιδιά αυτά έλεγαν στους συμμαθητές τους με περηφάνια ότι μιλάει για εκείνα. Ανακουφισμένη, ένιωθε πλέον και η ίδια αυτό που της μετέφεραν καθημερινά από το Κολλέγιο και τους ξενώνες: πως η προσαρμογή τους πήγαινε καλά.
Το ξεκίνημα
Η πρώτη επαφή με το σχολείο είχε γίνει το 2018. Με τον τότε πρόεδρο Ρίτσαρντ Τζάκσον είχαν δημιουργήσει το πρόγραμμα «School project», στο οποίο 25 παιδιά από τους ξενώνες και 45 μαθητές από το Κολλέγιο ως μέντορες συναντιούνταν κάθε Σάββατο και με τη βοήθεια καθηγητών παρακολουθούσαν μια σειρά μαθημάτων. Κάποια στιγμή, το 2019, ο κ. Τζάκσον συζήτησε με την κ. Κουβελάκη το ενδεχόμενο ορισμένα από αυτά τα παιδιά να φοιτήσουν στο σχολείο.
Η κ. Κουβελάκη απευθύνθηκε στον Αμερικανό Εντ Σαπίρο, έναν από τους δωρητές του «Home project». Εκείνος αμέσως προθυμοποιήθηκε να στηρίξει οικονομικά όχι μόνο την προετοιμασία των παιδιών για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Κολλέγιο αλλά και τα δίδακτρά τους. Παράλληλα, από τους ξενώνες ξεχώρισαν πέντε παιδιά που επρόκειτο να μείνουν στην Ελλάδα, ήταν σε κατάλληλη ηλικία (για να εισαχθούν στην Α΄ Γυμνασίου), και το κυριότερο: αγαπούσαν το σχολείο και τα πήγαιναν καλά σε αυτό. Τα παιδιά προετοιμάστηκαν για τις εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά δεν κατάφεραν να περάσουν.
Στο «Home project» θεώρησαν πως η ευκαιρία αυτή είχε χαθεί, αλλά λίγους μήνες αργότερα επικοινώνησαν ξανά μαζί τους από το σχολείο. Ο καθηγητής Κώστας Συνολάκης, που μόλις είχε αναλάβει πρόεδρος, είχε ενημερωθεί από τον προκάτοχό του για την προσπάθεια και ήταν αποφασισμένος να προχωρήσει. «Γιατί αυτό ακριβώς είναι το Κολλέγιο», εξηγεί στην «Κ». «Η βασική μας αρχή και ο στόχος είναι το σχολείο να αντιπροσωπεύει όλη την κοινωνία την Ελλάδας. Αυτό γινόταν ανέκαθεν με το πρόγραμμα υποτροφιών, που έδινε σε παιδιά οικογενειών με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες τη βοήθεια για να φοιτήσουν στο Κολλέγιο. Ετσι και τώρα νιώθαμε πως είχε έρθει η στιγμή να κάνουμε το άνοιγμα σε αυτά τα ασυνόδευτα παιδιά, που τα τελευταία χρόνια ζουν στη χώρα μας», τονίζει.
Ο κ. Συνολάκης εξασφάλισε από έναν δωρητή μια υποτροφία γι’ αυτό το συγκεκριμένο εγχείρημα και από το σχολείο ανέλαβαν την προετοιμασία τριών παιδιών του «Ηome project». Στους ξενώνες δεν μπορούσαν να πιστέψουν το πόσο στοχοπροσηλωμένα ήταν. Το αποτέλεσμα; Δίνοντας εξετάσεις πέρασαν και οι τρεις. Η κ. Κουβελάκη, μη θέλοντας να επιλέξει ένα από τα παιδιά που θα είχε την ευκαιρία να πάει στο κορυφαίο σχολείο με την υποτροφία που είχε ήδη εξασφαλιστεί, απευθύνθηκε σε φίλους του «Ηome project». Την ίδια κιόλας ημέρα, δύο απόφοιτοι του σχολείου, που επιθυμούν να παραμείνουν ανώνυμοι, προσφέρθηκαν να καλύψουν τα δίδακτρα των δύο παιδιών.
«Oπως μας βοηθάτε εσείς σήμερα, έτσι θα βοηθήσουμε και εμείς άλλους στο μέλλον. Ετσι γυρίζει η Γη».
Το επόμενο πρωί κάλεσαν τα τρία παιδιά για να τους πουν τα καλά νέα. Εκείνα για ώρα τους κοιτούσαν σαστισμένα. Το κορίτσι βούρκωσε και το ένα αγόρι ήταν σκεπτικό. «Oπως μας βοηθάτε εσείς σήμερα, έτσι θα βοηθήσουμε και εμείς άλλους στο μέλλον. Ετσι γυρίζει η Γη», τους είπε φεύγοντας. Οι «μεγάλοι» κοιτάζονταν συγκινημένοι.
Ολοι γνώριζαν, βέβαια, πως το εγχείρημα θα είχε δυσκολίες. Χρειάζονταν συντονισμός και μεγάλη προσπάθεια όχι μόνο από τα παιδιά –τα οποία μέχρι να έρθουν στην Ελλάδα πριν από λίγα χρόνια δεν είχαν πάει καν σχολείο– αλλά και από την ομάδα που συστάθηκε ειδικά για να τα υποστηρίξει, με μέλη από το «Ηome project» και το Κολλέγιο, με συνεχή επικοινωνία για οποιοδήποτε θέμα προέκυπτε. «Είναι σημαντικό αυτά τα παιδιά να πετύχουν, για τα ίδια αλλά και για το σχολείο. Στόχος μας, να είναι σημαιοφόροι αυτού του προγράμματος που ευελπιστούμε να έχει συνέχεια», εξηγεί ο κ. Συνολάκης.
Τις πρώτες ημέρες, τα παιδιά δεν έλεγαν πολλά για την εμπειρία τους. Από το «Ηome project» βέβαια καταλάβαιναν πως ήταν ενθουσιασμένα. Κάποια στιγμή τους τηλεφώνησαν από τον ξενώνα ζητώντας επιπλέον κολλεγιακές στολές (στο σχολείο φορούν στολή), γιατί δεν προλάβαιναν να τις… πλύνουν. Τα παιδιά δεν τις έβγαζαν ούτε τα Σαββατοκύριακα. Οσο περνούσαν οι εβδομάδες και μπαίνοντας στο απογευματινό πρόγραμμα του Κολλεγίου για την ενισχυτική διδασκαλία, τα παιδιά έκαναν άλματα προόδου. Κάλυπταν τα κενά τους, το ένα αγόρι ανακάλυψε πως του αρέσουν τα Αρχαία, το άλλο τα Μαθηματικά.
Ποδόσφαιρο και στίβος
Πραγματική πρόοδο, όμως, έβλεπαν και στο κοινωνικό σκέλος. Το κορίτσι, που πάντα ονειρευόταν να παίξει ποδόσφαιρο, είναι πλέον στην ομάδα ποδοσφαίρου του Κολλεγίου και έχει κάνει φίλες με τις οποίες βρίσκεται και εκτός σχολείου. Τα αγόρια, ενώ στην αρχή ήταν πιο συνεσταλμένα και στα διαλείμματα έπαιζαν περισσότερο μεταξύ τους, πλέον έχουν ενταχθεί στις ομάδες στίβου και ποδοσφαίρου και έχουν κάνει παρέες εκεί. Είναι και οι τρεις περήφανοι που βρίσκονται σε αυτό το σχολείο και αποφασισμένοι να τα πάνε καλά.
Στους ξενώνες, βέβαια, έπρεπε να διαχειριστούν και μια καινούργια ισορροπία: «Είναι σημαντικό να μη νιώσει κανένα από τα παιδιά πως ξεχωρίζουμε αυτά τα τρία. Και την ίδια στιγμή να μη νιώσουν τα συγκεκριμένα παιδιά μειονεκτικά στο σχολείο», εξηγούν. Αυτό το αντιμετώπιζαν όταν προέκυπτε η ανάγκη να τα βοηθήσουν στα διαβάσματά τους, τη στιγμή που βοήθεια χρειάζονταν και τα άλλα παιδιά του ξενώνα, ή όταν έπρεπε να προμηθευτούν έναν σχετικά ακριβό εξοπλισμό για τη συμμετοχή τους στις αθλητικές ομάδες. Και αυτό τη στιγμή που κάποια παιδιά τα οποία έχουν έρθει πρόσφατα στους ξενώνες δεν έχουν καταφέρει καν να εγγραφούν στο δημόσιο σχολείο λόγω γραφειοκρατίας.
«Τα τρία αυτά παιδιά όμως είναι προσγειωμένα, αντιλαμβάνονται την ευκαιρία που τους έχει δοθεί και έχουν γίνει πραγματικά πρότυπα για τους υπολοίπους στους ξενώνες», εξηγούν από το «Ηome project». Βοηθούν τα άλλα παιδιά στα μαθήματά τους, ενώ ήδη ακόμα τρία παιδιά προετοιμάζονται για να δώσουν του χρόνου εξετάσεις στο Κολλέγιο.
«Να προοδεύσουν στη χώρα μας»
Ο κ. Κώστας Συνολάκης υπογραμμίζει πως τα τρία αυτά παιδιά αποτελούν θετικό πρότυπο και στο Κολλέγιο. Οπως είναι φυσικό, έχουν αρχίσει και μοιράζονται ιστορίες από τη ζωή τους και αυτό αποτελεί ανεκτίμητο μάθημα ζωής και για τους συμμαθητές τους. «Μαθαίνουν για τη συνύπαρξη και την αλληλεγγύη, τη θρησκευτική και φυλετική διαφορετικότητα στην πράξη», τονίζει. Απόφοιτος και εκείνος, ξέρει πως αυτή είναι η ψυχή του Κολλεγίου. Το να είναι ανοικτό σε μια κοινωνία που διαρκώς αλλάζει. «Δίνοντας την ευκαιρία σε αυτά τα τρία παιδιά και αργότερα και σε άλλα, ευελπιστούμε το Κολλέγιο να δείξει τον δρόμο. Πως πρέπει να τα αγκαλιάσουμε, να τα ενσωματώσουμε και να τα αφομοιώσουμε στην ελληνική κοινωνία. Και εμείς, ως σχολείο, θα είμαστε πάρα πολύ περήφανοι όταν τα καμαρώσουμε να προοδεύουν στη χώρα μας», καταλήγει.
