Ο παγκόσμιος δείκτης των θανάτων της πανδημίας υπολογίζεται από τη διαίρεση του αριθμού των θανάτων διά του αριθμού των κρουσμάτων, δίνοντας τη θνητότητα στο 1,50%. Δηλαδή το 1,50% των κρουσμάτων έχει χάσει τη ζωή του μέχρι σήμερα. Στη χώρα μας αυτός ο δείκτης είναι 1,21%. Δηλαδή περίπου 20% μικρότερος από τον παγκόσμιο δείκτη θανάτων. Την 1η Φεβρουαρίου 2022, ο κινητός μέσος όρος των 7 ημερών δείχνει 107 θανάτους ανά ημέρα, που αντιστοιχεί στον μεγαλύτερο αριθμό από την αρχή της πανδημίας.
Μελέτες
Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι οι εμβολιασμένοι έχουν την παρακάτω προστασία:
1. Στη μόλυνση: Οι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις έχουν 25% προστασία από τον κίνδυνο να μολυνθούν και όσοι έχουν λάβει την 3η δόση έχουν 50% προστασία.
2. Στην εισαγωγή στο νοσοκομείο για νοσηλεία: Οι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις έχουν 57% προστασία από τον κίνδυνο να εισαχθούν για νοσηλεία στο νοσοκομείο και όσοι έχουν λάβει την 3η δόση έχουν 90% προστασία.
3. Στις απώλειες ζωών: Οι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις έχουν 60% προστασία από τον κίνδυνο να καταλήξουν και εκείνοι με την 3η δόση έχουν 95% προστασία από τον κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους.
Ουσιαστικά, η 3η δόση προστατεύει κατά 50% από τη μόλυνση, 90% από τη νοσηλεία σε νοσοκομείο και 95% από τον θάνατο.
Πιθανότητες
Υπάρχει ακόμη μεγάλη «δεξαμενή» απροστάτευτων ατόμων, που μπορεί να δίνει θανάτους για αρκετό καιρό.
Σύμφωνα με τελευταία έρευνα, στη Γαλλία η πιθανότητα κάποιος 70 ετών θετικός στον ιό με το στέλεχος «Δέλτα», ανεμβολίαστος, να εισαχθεί στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) είναι περίπου 8%. Ανεμβολίαστος με το στέλεχος «Ομικρον» έχει 2% πιθανότητα να εισαχθεί στη ΜΕΘ. Εμβολιασμένος με 2 δόσεις, με «Ομικρον» έχει πιθανότητα 1% για ΜΕΘ. Με την 3η δόση, με «Ομικρον» η πιθανότητα μειώνεται στο 0,25%. Δηλαδή 8 φορές μικρότερη πιθανότητα να εισαχθεί στη ΜΕΘ από τον ανεμβολίαστο.
Ο πίνακας δείχνει ότι η πιθανότητα ανεμβολίαστος να εισέλθει στη ΜΕΘ είναι 4 φορές μεγαλύτερη εάν έχει προσβληθεί με τη «Δέλτα». Ή, αλλιώς, η πιθανότητα ένας ανεμβολίαστος να εισέλθει στη ΜΕΘ με «Ομικρον» είναι 4 φορές μικρότερη.
Στη χώρα μας η «Ομικρον» εμφανίστηκε πριν η «Δέλτα» μειωθεί σημαντικά. Σήμερα έχει υποχωρήσει 60% από το υψηλό της 4ης Ιανουαρίου 2022. Οι θάνατοι όμως εξακολουθούν να αυξάνονται εδώ και έναν μήνα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αρκετά μεγάλος ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων «Δέλτα» που δίνουν καθημερινά υψηλό αριθμό θανάτων.
Στη χώρα μας είναι εμβολιασμένο με 2 δόσεις περίπου το 68% του πληθυσμού (με μία δόση το 72,5%). Το υπόλοιπο 32% του πληθυσμού κατά το μεγαλύτερο μέρος είναι απροστάτευτο. Από το 68%, το 8% έχει εμβολιαστεί εντός του τελευταίου τριμήνου. Το υπόλοιπο 60% έχει ήδη κλείσει τρίμηνο από τότε που εμβολιάστηκε με τη δεύτερη δόση. Με 3η δόση μέχρι σήμερα έχει εμβολιαστεί μόνο το 45%. Δηλαδή το υπόλοιπο 15% (60-45) είχε χαμηλή έως πολύ χαμηλή προστασία.
Το 32%+15% δίνει ένα ποσοστό 47% σχεδόν απροστάτευτο, το οποίο δεν έχει λάβει την αναμνηστική δόση, που προστατεύει κατά 95% από τον κίνδυνο θανάτου. Αρα υπάρχει μια μεγάλη «δεξαμενή» απροστάτευτων ατόμων που μπορεί να δίνει θανάτους για αρκετό καιρό ακόμα.
Κατευθύνσεις
Οι προσπάθειες της κοινωνίας θα πρέπει να εστιαστούν σε δύο κατευθύνσεις. Η μια κατεύθυνση είναι η τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας για την αποφυγή της μόλυνσης (ορθή χρήση της μάσκας, τήρηση αποστάσεων, αποφυγή συνωστισμών, εξαερισμός χώρων, κ.λπ.). Και η άλλη κατεύθυνση είναι η συνέχιση των εμβολιασμών, με προτεραιότητα στον άμεσο εμβολιασμό με την αναμνηστική δόση του 15% του πληθυσμού. Και παράλληλα, την επέκταση των εμβολιασμών στο ανεμβολίαστο 32%, με άμεση προτεραιότητα εκείνων που είναι ηλικίας άνω των 60 ετών, οι οποίοι ξεπερνούν τις 300.000.
Παράλληλα, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να μεριμνήσει και να επιβλέψει τη διανομή εμβολίων προς τις φτωχές χώρες, καθόσον σήμερα έχουν παραχθεί πάνω από 10 δισ. δόσεις, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι τα ασθενή διοικητικά συστήματα των φτωχών χωρών θα τα διαθέσουν σε όλους τους πολίτες τους. Ο εμβολιασμός όσο το δυνατόν μεγαλύτερου πληθυσμού παγκοσμίως θα μειώσει την εμφάνιση νέων σοβαρότερων μεταλλάξεων. Χρειάζονται μεσοχρόνιες και μακροχρόνιες στρατηγικές για να νικηθεί η πανδημία, αλλιώς θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια. Συμπερασματικά, η άμυνά μας εξακολουθεί να είναι ο τάχιστος εμβολιασμός όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών.
* Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.
