Η Ελλάδα είναι έτοιμη να υποδεχθεί πρόσφυγες από την Ουκρανία, καθώς υπάρχουν θέσεις στις δομές φιλοξενίας που έχουν δημιουργηθεί. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, στο συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., την Πέμπτη, καταγράφηκαν οι πρώτες ρωγμές στην ευρωπαϊκή ομοψυχία. Η Ουγγαρία και οι άλλες χώρες του Βίζεγκραντ εξέφρασαν αντιρρήσεις στην πρόταση της Κομισιόν να δοθεί προσωρινή ελεύθερη είσοδος σε όλους τους Ουκρανούς που επιθυμούν να εισέλθουν στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι έχουν υποδεχθεί ήδη εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους από την Ουκρανία, η Πολωνία και η Ουγγαρία δεν φάνηκαν πρόθυμες να επιτρέψουν «ελεύθερη είσοδο». Πάντως, τελικά, έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις και εκτεταμένες συζητήσεις σχετικά με τη χρηματοδότηση των κρατών που θα υποδεχθούν τους πρόσφυγες, το συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών αποφάσισε να δώσει άμεσα επικουρική προστασία σε όσους φτάσουν από την Ουκρανία στην Ευρώπη και στέγη και σίτιση σε όσους το ζητήσουν.
Πηγές του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ανέφεραν στην «Κ» ότι «είναι πολύ νωρίς για να μπορούμε να γνωρίζουμε πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση και ποιες ανάγκες θα δημιουργηθούν».
Χρηματοδότηση κρατών
Υπό διαπραγμάτευση παραμένει το θέμα της χρηματοδότησης των κρατών που θα φιλοξενήσουν τους εκτοπισμένους πολίτες από την Ουκρανία. Σύμφωνα με την Κομισιόν, το εγχείρημα θα χρηματοδοτηθεί από το AMIF (Asylum, Migration and Integration Fund), το ευρωπαϊκό ταμείο για τη μετανάστευση και το άσυλο. Για τις χώρες όμως στις οποίες –προς το παρόν– έχουν καταφύγει όσοι εγκαταλείπουν τις τελευταίες ημέρες την Ουκρανία κυνηγημένοι από τον πόλεμο, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, δεν έχουν προβλεφθεί κονδύλια, εφόσον μόλις και πριν από λίγες ημέρες κρατούσαν τα σύνορά τους ερμητικά κλειστά στις υφιστάμενες προσφυγικές ροές.
Υπολογίζεται ότι πάνω από 2.000 πολίτες από την Ουκρανία έχουν περάσει τα ελληνικά σύνορα την τελευταία εβδομάδα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι προς το παρόν φιλοξενούνται σε σπίτια ομοεθνών τους, οι οποίοι βρίσκονται ήδη στη χώρα μας, εφόσον δεν έχουν κατατεθεί αιτήματα φιλοξενίας. Αδεια παραμονής στην Ελλάδα έχουν 25.000 πολίτες από την Ουκρανία, κυρίως γυναίκες οι οποίες εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί, ενώ υπολογίζεται ότι υπάρχει και ένας μικρός αριθμός γυναικών από την Ουκρανία που δεν έχουν επίσημα χαρτιά άδειας παραμονής, αλλά εργάζονται στην Ελλάδα.
Μετά την κατάργηση της βίζας (Απρίλιος 2017), οι πολίτες από την Ουκρανία μπορούν να εισέρχονται στην Ευρώπη με το διαβατήριό τους και να παραμένουν νομίμως για διάστημα 90 ημερών. Επειτα από αυτό το χρονικό διάστημα τυπικά θα πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Υπολογίζεται ότι πάνω από 2.000 πολίτες από την Ουκρανία έχουν περάσει τα ελληνικά σύνορα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι προς το παρόν φιλοξενούνται σε σπίτια.
Αυτόματη προστασία
Η πρόταση της Κομισιόν αναφερόταν στην έγκριση αυτόματης επικουρικής προστασίας για τους Ουκρανούς που φθάνουν στην Ευρώπη –άρα και στην Ελλάδα– με την ενεργοποίηση για τουλάχιστον έναν χρόνο, ώστε να μπορούν να παραμείνουν νομίμως και πέραν του διαστήματος των τριών μηνών. Πρόκειται για την εφαρμογή από την πλευρά της Ελλάδας του προεδρικού διατάγματος 80/2006 (σε εφαρμογή κοινοτικής οδηγίας) για την «Παροχή προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών». Στη συνέχεια, έπειτα από έναν χρόνο, οι πολίτες αυτοί, εφόσον οι συνθήκες επιβάλλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα, μπορούν να καταθέσουν αίτημα ασύλου.
Σε αυτό το πλαίσιο οι Ουκρανοί πολίτες μπορούν να εισέρχονται κανονικά στην Ελλάδα με το διαβατήριό τους, το οποίο όμως θα πρέπει να είναι «καινούργιο», να διαθέτει δηλαδή βιομετρικά στοιχεία. Οσοι Ουκρανοί πολίτες δεν φέρουν ταξιδιωτικά έγγραφα μπορούν να εισέλθουν στην Ελλάδα μόνο από το Τμήμα Διαβατηριακού Ελέγχου Προμαχώνα. Εκεί θα χορηγείται σχετικό έγγραφο σε συνεργασία με το προσωπικό της ουκρανικής πρεσβείας στην Ελλάδα.
Δομές φιλοξενίας
Το ελληνικό υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει προβλέψει να υπάρχουν θέσεις στη δομή φιλοξενίας στον Δήμο Σιντικής Σερρών, ώστε να μπορούν να φιλοξενηθούν προσωρινά για 2-3 ημέρες οι άνθρωποι που δεν έχουν διαβατήριο, οπότε και θα πρέπει να περιμένουν τα χαρτιά τους από την πρεσβεία. Αντίστοιχα, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, υπάρχουν θέσεις και σε άλλες δομές στην ηπειρωτική χώρα, «ώστε οι άνθρωποι αυτοί να μπορούν να φιλοξενηθούν σε καλές συνθήκες».
Αρνητικό, πάντως, εμφανίστηκε το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σε αίτημα των δημάρχων να χρησιμοποιηθούν τα διαμερίσματα που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα «Εστία» (φιλοξενία αιτούντων άσυλο) για τη φιλοξενία οικογενειών από την Ουκρανία.
Σε σχετική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Πέμπτη, στελέχη του υπουργείου τόνισαν ότι το πρόγραμμα ολοκληρώνεται στο τέλος του έτους, οπότε και σταματάει η σχετική χρηματοδότηση. «Με αυτή την έννοια πρέπει να βρεθεί τρόπος να αποχωρήσουν από τα διαμερίσματα οι 12.000 άνθρωποι που διαμένουν σε αυτά και όχι να φιλοξενηθούν και άλλοι», σημείωναν χαρακτηριστικά. Πάντως, στα διαμερίσματα του προγράμματος «Εστία» υπάρχουν κενές 5.000 θέσεις.
Διάθεση καταλυμάτων από δήμους
Οσον αφορά τη διαθεσιμότητα καταλυμάτων, όλο και περισσότεροι δήμοι δηλώνουν έτοιμοι να φιλοξενήσουν πρόσφυγες από την Ουκρανία, ανοίγοντας κτίρια και κατασκηνώσεις. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, δεν έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν προσωπικό για τη λειτουργία αυτών των χώρων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις απαιτούνται και επισκευές. Από την πλευρά του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου διευκρινίζεται ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια, ενώ ταυτόχρονα αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν σχετικά αιτήματα. «Αρχικά οι άνθρωποι μετακινούνται στις χώρες με τις οποίες συνορεύουν προκειμένου να βρουν ασφάλεια αλλά και να μπορούν άμεσα να επιστρέψουν», επισημαίνεται. Σύμφωνα με ανακοινώσεις της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, στα σύνορα της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και –αν και πολύ λιγότερο– της Σλοβακίας συρρέουν χιλιάδες Ουκρανοί, κυρίως γυναίκες με παιδιά. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται μεγάλες ουρές και να υπάρχει αναμονή πολλών ωρών.
Live: Πόλεμος στην Ουκρανία – Όλες οι εξελίξεις από τη 12η ημέρα της ρωσικής εισβολής
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
