H πινακίδα γράφει «Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελεώνα – Θήβας». Μόλις οι σιδερένιες πύλες της πρώτης εισόδου κλείνουν, το στομάχι σφίγγεται. Οι ανθισμένες αμυγδαλιές που υπάρχουν στον περιβάλλοντα χώρο και στέλνουν το μήνυμα της άνοιξης μοιάζουν σαν να θέλουν να ελαφρύνουν την ατμόσφαιρα. Δεύτερη πύλη, εξονυχιστικός έλεγχος. «Στη δικιά μας φυλακή δεν υπάρχουν ναρκωτικά», τονίζουν οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι.
Οι τοίχοι που οδηγούν προς τον προαύλιο χώρο και την «πτέρυγα με τις μωρομάνες» είναι διακοσμημένοι με ωραία γκράφιτι – ενθύμιο από τη «Λησταρχίνα» της συμμορίας «Ροζ Πάνθηρες», που ανακάλυψε το ταλέντο της στη ζωγραφική στη φυλακή. Σήμερα, όπως λένε με παράπονο στην «Κ», δεν υπάρχει δάσκαλος στα εικαστικά.
Η επίσκεψη στις φυλακές της Θήβας, των μοναδικών γυναικείων φυλακών στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε με αφορμή δράση της επιτροπής «Πιερ ντε Κουμπερτέν» της Ομοσπονδίας Μοντέρνου Πεντάθλου, με την υποστήριξη της Ενωσης Συμμετασχόντων σε Ολυμπιακούς Αγώνες και της Εθνικής Ολυμπιακής Ακαδημίας, για την Ημέρα της Γυναίκας. Ολυμπιονίκες και παγκοσμιονίκες επισκέφθηκαν τις φυλακές, μίλησαν για τα οφέλη του αθλητισμού, έπαιξαν με τις κρατούμενες βόλεϊ, μπάσκετ και τένις, μοίρασαν συμβολικά δώρα και φύτεψαν μια ελιά στο προαύλιο των φυλακών ως ένα συμβολικό μήνυμα ειρήνης.
Ο μέσος όρος κρατουμένων στις φυλακές της Θήβας είναι 400 γυναίκες. Ενα μεγάλο ποσοστό από τις έγκλειστες είχε αποφυλακιστεί, αλλά συνέχισε την παραβατικότητα και συνελήφθη ξανά. Μέσα στο κατάστημα υπάρχει σχολείο, με τριθέσιο δημοτικό και γυμνάσιο δεύτερης ευκαιρίας, καθώς και λύκειο. Τα μαθήματα παρακολουθούν 100 γυναίκες, ενώ υπάρχουν και έξι φοιτήτριες. Σε διπλανό χώρο βρίσκονται οι αγροτικές φυλακές με ένα μικρό πτηνοτροφείο, όπου οι έγκλειστες μπορούν να «συμπληρώσουν μεροκάματα» για γρηγορότερη αποφυλάκιση. «Μεροκάματα», όμως, συμπληρώνουν και στο σχολείο, αλλά και στις υπόλοιπες δουλειές του καταστήματος (καθαριότητα, κουζίνα κ.λπ.).
«Εχουμε επτά πτέρυγες: το αγροτικό τμήμα, το –όπως το λέμε– παράρτημα που είναι το τμήμα με τις μωρομάνες και τις ανήλικες και άλλες πέντε, οι οποίες αποτελούν την κυρίως φυλακή με κρατούμενες που εκτίουν διάφορες ποινές, ακόμα και υπόδικες. Περιμένουμε προσωπικό να έρθει να μας ενισχύσει διότι υπάλληλοί μας είτε έχουν βγει σε σύνταξη είτε πήραν μετάθεση. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Επίσης έχουμε ζητήσει στο ψυχιατρείο του Κορυδαλλού να δημιουργηθεί ένα τμήμα για γυναίκες, όπως και στο νοσοκομείο. Η Πολιτεία μάς έχει υποσχεθεί ότι θα σταθεί δίπλα μας και θα μεριμνήσει», δήλωσε στην «Κ» ο διευθυντής Γιώργος Μακρής.
«Ευχαριστώ τους Ελληνες και τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που βοηθάνε τη χώρα μας σε αυτή τη δύσκολη στιγμή», λέει η Ουκρανή Βερόνικα.
Στα πρώτα λεπτά της συνάντησης με τις κρατούμενες υπάρχει επιφυλακτικότητα και αμηχανία. Με συνδετικό κρίκο τον αθλητισμό, τα σίδερα και τα σύρματα γρήγορα ξεχνιούνται και μια μεγάλη παρέα σχηματίζεται στον προαύλιο χώρο. Πολλές από τις γυναίκες που έπαιξαν βόλεϊ με τις πρωταθλήτριές μας έχουν γίνει βασική είδηση σε ΜΜΕ. Κάποιες άλλες όχι. Ανάμεσά τους είναι η 36χρονη Βερόνικα από την Ουκρανία. Κατάγεται από το Ντονέτσκ και, με δάκρυα στα μάτια, μιλάει για τον πόλεμο: «Οταν ξεκίνησε ο πόλεμος κόντευα να τρελαθώ. Δεν μπορούσα να βρω τον πατέρα μου για οκτώ ημέρες. Πονούσα σε όλο το σώμα μου και δεν ήθελα να σηκωθώ από το κρεβάτι. Τι αξία έχει η γη μπροστά στον θάνατο τόσων ανθρώπων; Μετριέται μία ζωή με χρήματα; Είναι παράλογα αυτά που γίνονται. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους Ελληνες αλλά και τους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που βοηθάνε τη χώρα μας σε αυτή τη δύσκολη στιγμή», τονίζει.
Δίπλα από τη Βερόνικα βρίσκεται η Μάσια. Διαφορετικές εικόνες και συναισθήματα. Η Μάσια είναι από τη Βραζιλία. Στο Ρίο έπαιζε βόλεϊ και ήταν δασκάλα χορού. Ταξίδεψε στην Ελλάδα μεταφέροντας ναρκωτικά. Συνελήφθη, καταδικάστηκε και μεταφέρθηκε στη Θήβα. Οι εικόνες που γνωρίζει από τη χώρα μας είναι μόνο όσες έχει δει από τα σιδερόφρακτα παράθυρα των αυτοκινήτων μεταφοράς κρατουμένων. «Δεν την ξέρω την Ελλάδα και θέλω να τη γνωρίσω. Είμαι πέντε χρόνια εδώ και έχω μετανιώσει γι’ αυτό που έκανα. Στη Βραζιλία έχω ένα κοριτσάκι και δεν το είδα να μεγαλώνει. Είναι δύσκολο να ζεις σε μια φυλακή γιατί δεν είσαι ελεύθερος. Εδώ εργάζομαι στην καθαριότητα και όλοι είναι πολύ καλοί και τους αγαπάω. Δεν αντιμετωπίζω κανένα πρόβλημα, αλλά μου λείπει η ελευθερία και ο χορός. Πηγαίνω στο σχολείο και θα μείνω για πάντα στην Ελλάδα. Μέσα από μία φίλη μου γνώρισα και έναν άντρα με τον οποίο αρραβωνιάστηκα. Σε λίγες μέρες θα αποφυλακιστώ. Ανυπομονώ να ζήσω όσα δεν έχω ζήσει», μας λέει σε άπταιστα ελληνικά και τα μάτια της λάμπουν από χαρά.
Οι κρατούμενες στην πτέρυγα με τις μωρομάνες δεν έχουν επαφή με τις υπόλοιπες. Πίσω από τα σιδερόφρακτα παράθυρα, παιδικά προσωπάκια χαρίζουν χαμόγελα. Στον προαύλιο χώρο υπάρχει μία παιδική χαρά. Οι έγκλειστες μητέρες μπορούν να έχουν τα παιδιά τους μέχρι την ηλικία των τριών ετών. Στη συνέχεια, τα μικρά πηγαίνουν είτε σε συγγενείς είτε σε κάποιο ίδρυμα.
Το μενού της ημέρας περιελάμβανε κοτόπουλο με ρύζι, φρούτο κ.λπ. Κάθε μέρα το φαγητό είναι διαφορετικό. Στο εστιατόριο εργάζονται κρατούμενες για τα «μεροκάματα». Πολλά από τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην κουζίνα προέρχονται από το αγροτικό τμήμα της φυλακής. Σε όλους τους χώρους επικρατεί καθαριότητα και τάξη.
Ο ήχος από το τρίξιμο της πύλης μας επαναφέρει στην πραγματικότητα. Ο κόσμος της φυλακής μένει πίσω και μας υποδέχεται η φύση, που προαναγγέλλει την άνοιξη. Η φράση των εγκλείστων, «με τον αθλητισμό και το παιχνίδι μας φτιάξατε τη μέρα», μας συνοδεύει στην επιστροφή για την Αθήνα.
