Με τα αίτια θανάτου του Τζακ Φέντον στο ιδιωτικό ελικοδρόμιο των Σπάτων να είναι υπό διερεύνηση, το βασικό ερώτημα που θέτουν παράγοντες των αερομεταφορών είναι πώς ο ιδιαίτερα οξύς θόρυβος και οι κραδασμοί δεν απέτρεψαν τον 22χρονο Βρετανό να προσεγγίσει τον έλικα της ουράς του ελικοπτέρου (του ουραίου στροφείου). Το Bell 407 SX-HEJ της Superior Air είχε μόλις προσγειωθεί στο ιδιωτικό ελικοδρόμιο της Παιανίας, έχοντας επιστρέψει από τη Μύκονο, με το εν λειτουργία ουραίο στροφείο του να προκαλεί ακαριαίο θάνατο στον Βρετανό τουρίστα που είχε αποβιβαστεί από το αεροσκάφος.
Πάντως, οι ιδιωτικές πτήσεις συνοδεύονται με ιδιαίτερα υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας. «Οι αερομεταφορείς, που βρίσκονται υπό την αυστηρή εποπτεία της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ), σε ετήσια βάση, υπόκεινται σε 19 ελέγχους –περισσότερους από έναν ανά μήνα– με αντικείμενο το επίπεδο κατάρτισης των πληρωμάτων, συντήρησης των αεροσκαφών και την οικονομική ευρωστία των εταιρειών», σημειώνει ο Γρηγόρης Ευθυμίου που δραστηριοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες στον κλάδο των αερομεταφορών. Βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας (άρθρο 12 Π.Δ. 19/2009) πτήσεις προς / από χώρο, εκτός των περίπου 70 ανά την Ελλάδα, αδειοδοτημένων ελικοδρομίων ή αεροδρομίων (τα περισσότερα από τα οποία είναι δημοτικά), όπως τα πεδία προσγείωσης, πραγματοποιούνται με ευθύνη του κυβερνήτη και του εκμεταλλευόμενου το ελικόπτερο κι εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του ιδιοκτήτη του χώρου. Ως πεδίο προσγείωσης, σύμφωνα με τη νομοθεσία, ορίζεται μια περιοχή προσγείωσης ή απογείωσης ελικοπτέρων που χρησιμοποιείται προσωρινά ή εκτάκτως για την εξυπηρέτηση μη τακτικών πτήσεων. Στην Ελλάδα, ως επί το πλείστον, οι ιδιωτικές πτήσεις πραγματοποιούνται απρόσκοπτα από ή προς πεδία προσγείωσης, για την καταλληλότητα των οποίων έχουν την πλήρη ευθύνη οι χειριστές.
Λόγω και της έντονης νησιωτικότητας της χώρας και της ελκυστικότητάς της ως τουριστικού προορισμού, η ζήτηση για ιδιωτικές πτήσεις είναι διαχρονικά μεγάλη, ενώ έχει ενισχυθεί, όπως συνέβη παγκοσμίως, λόγω και της πανδημίας. Τα ιδιωτικά jets και ελικόπτερα έχουν τον ρόλο του αεροταξί για άτομα υψηλής εισοδηματικής κατηγορίας που αναζητούν ευελιξία και αυξημένη υγειονομική ασφάλεια. Στους βασικούς «παίκτες», που προσφέρουν υπηρεσίες ναυλωμένων πτήσεων και επιχειρούν κυρίως με ελικόπτερα, ανήκει η Superior Air η οποία διαθέτει και τον μεγαλύτερο στόλο με 11 ελικόπτερα. Οπως και οι εταιρείες ifly, Belavia, Airpower, Helistar, NorthWings και Jetway, των οποίων ο στόλος αποτελείται συνολικά από περισσότερα από 15 ελικόπτερα και περιορισμένο αριθμό αεροπλάνων. Επίσης, στις εταιρείες που εκτελούν charter πτήσεις αμιγώς με αεροπλάνα και συνδέουν την Ελλάδα με άλλες χώρες του εξωτερικού, ανήκουν η Epsilon Aviation που διαθέτει τρία Learjet, η KapaJet με στόλο δύο Cessna Citation και η Life Line που έχει δύο ελικοφόρα αεροπλάνα και δύο Cessna Citation.
Είναι διαχρονικά μεγάλη, λόγω της έντονης νησιωτικότητας της χώρας και της ελκυστικότητάς της ως τουριστικού προορισμού.
Πόσο κοστίζουν
Οι ιδιωτικές πτήσεις έχουν πολλαπλάσιο κόστος σε σύγκριση με την παραδοσιακή πρώτη θέση των αεροπορικών εταιρειών. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερα άτομα υψηλής οικονομικής επιφάνειας, όπως επιχειρηματίες, προτιμούν για τις μετακινήσεις τους –είτε εντός Ελλάδας είτε προς κοντινούς ευρωπαϊκούς προορισμούς– να ναυλώνουν ιδιωτικά τζετ και ελικόπτερα. Για παράδειγμα, το κόστος της πτήσης Αθήνα – Μύκονος μετ’ επιστροφής διαμορφώνεται σε περίπου 7.600 ευρώ, ενώ η μετάβαση με ιδιωτικό τζετ, για παράδειγμα, στο Λονδίνο κοστίζει από 20.000 έως 50.000 ευρώ, σε συνάρτηση με το είδος και το μέγεθος του αεροπλάνου. Σε σχέση με πέρυσι, λόγω της ενεργειακής κρίσης και κατ’ επέκταση της αύξησης των τιμών των αεροπορικών καυσίμων (Jet A-1), το κόστος των ναυλωμένων πτήσεων έχει αυξηθεί σε ποσοστό άνω του 30%. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η ζήτηση για ναυλωμένες πτήσεις εντός Ελλάδας ή από και προς τη χώρα έχει ενισχυθεί ιδιαίτερα από τις αρχές του μήνα και ενδέχεται να υπερβεί τα επίπεδα του 2019.
Η ενισχυμένη ζήτηση για ιδιωτικές πτήσεις από και προς την Ελλάδα σχετίζεται και με την αγορά κατοικίας από εύπορους ξένους, όπως Αραβες, Ρώσους και Αμερικανούς, στην Αθηναϊκή Ριβιέρα ή σε κάποιο από τα μεγάλα τουριστικά θέρετρα ανά την επικράτεια. Πρόκειται για μια δραστηριότητα, όπως σημειώνουν παράγοντες των αερομεταφορών, που υπηρετεί τον στόχο για την προσέλκυση στην Ελλάδα ενός μεγαλύτερου αριθμού τουριστών υψηλής εισοδηματικής κατηγορίας.
Υπολογίζεται ακόμη ότι, παγκοσμίως, τους μήνες που διαδέχθηκαν την εκδήλωση της COVID-19 οι αγορές ιδιωτικών αεροσκαφών αυξήθηκαν έως και 40%, σύμφωνα με την πλατφόρμα Respada, που έχει αντικείμενο την πραγματοποίηση συμφωνιών από εταιρείες ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (family offices). Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Η υποχώρηση του κύματος της πανδημίας έχει τροφοδοτήσει και την αύξηση των πωλητηρίων ιδιωτικών αεροσκαφών, επειδή σε πολλές περιπτώσεις οι κάτοχοί τους δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν το αυξημένο κόστος συντήρησης.
