Η ανάγκη λήψης μέτρων σε περιόδους πανδημιών καθορίζεται από τα χαρακτηριστικά και την ευαλωτότητα του πληθυσμού που αφορούν το κοινωνικοοικονομικό προφίλ, όπως και το επίπεδο της διασποράς της νόσου στην κοινότητα.
Στο ερώτημα, επομένως, εάν χρειάζονται μέτρα για τα σχολεία, θα πρέπει να προσδιοριστεί ο πληθυσμός, ο οποίος βεβαίως δεν αποτελείται μόνο από μαθητές, αλλά και από ενήλικους εργαζομένους. Κομβικής σημασίας είναι το επίπεδο εμβολιασμού μαθητών και εργαζομένων. Με βάση τα στοιχεία που είναι δυνατόν να αντληθούν για τη χώρα μας σήμερα, το ποσοστό των παιδιών και εφήβων που έχουν κάνει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου είναι εξαιρετικά χαμηλό, 26%, ενώ το ποσοστό των παιδιών και εφήβων που έχουν ολοκληρώσει και τη δεύτερη δόση εμβολιασμού είναι 0,2% (σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ελλάδα είναι 15η και προτελευταία, αντιστοίχως). Συχνά, τα μέτρα που εφαρμόζουν χώρες με υψηλό δείκτη εμβολιασμού αποτελούν δείκτη για τα μέτρα που λαμβάνονται στην Ελλάδα. Ωστόσο, το επίπεδο της διασποράς στην Ελλάδα, με βάση δείκτες που προτείνει ο αμερικανικός οργανισμός CDC, είναι υψηλό. Ενδεικτικά, θεωρείται υψηλή η διασπορά όταν οι εισαγωγές σε απλές κλίνες ξεπερνούν τις 10 ανά εβδομάδα και 100.000 κατοίκους. Στην Ελλάδα ο δείκτης αυτός ξεπερνά το 20.
Οι βασικοί κοινωνικοοικονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη μεταδοτικότητα είναι η πιθανότητα συνωστισμού και η δυνατότητα φυσικού αερισμού των χώρων. Στα περισσότερα σχολεία η αποφυγή συνωστισμού είναι ανέφικτη λόγω του αριθμού μαθητών ανά τμήμα και του μικρού μεγέθους των αιθουσών. Ο φυσικός αερισμός είναι πολύ συχνά ανέφικτος και θα είναι πιθανώς αδύνατον να εφαρμοστεί λόγω και της επερχόμενης ενεργειακής κρίσης. Με βάση όλα τα παραπάνω, θεωρώ ότι η χρήση της μάσκας με παράλληλη προσπάθεια εφαρμογής self test στις περιόδους υψηλής διασποράς είναι εντελώς απαραίτητη.
* Η κ. Αθηνά Λινού είναι επίτιμη καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ.
