Είναι ακόμη μία απαιτητική ημέρα πίσω από τη συρόμενη μεταλλική πόρτα του χειρουργικού τομέα στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Ενα νεογνό 1.800 γραμμαρίων πρέπει να αποσωληνωθεί και οι αναισθησιολόγοι θα κληθούν να το πράξουν με ασφάλεια. Σε άλλο παιδί στην καρδιοχειρουργική θα χρειαστεί να τοποθετηθεί νέος φλεβοκαθετήρας και ζητείται πάλι η δική τους συνδρομή. Αλλωστε, οι δύσκολες φλεβοκεντήσεις είναι μία από τις αποστολές που συχνά αναλαμβάνουν όσοι ανήκουν σε αυτή την απαραίτητη και δυσεύρετη ειδικότητα.
«Μπορεί ο κόσμος να νομίζει ότι “κοιμίζουμε”, εξαφανιζόμαστε και κάποια στιγμή επιστρέφουμε για να ξυπνήσει ο ασθενής. Η δουλειά μας, όμως, δεν είναι αυτή», λέει στην «Κ» η αναισθησιολόγος Λητώ Φλούδα. Εξηγεί ότι η παρουσία τους είναι διαρκής κατά την επέμβαση, καθώς προσέχουν ώστε τα παιδιά να είναι αιμοδυναμικά και αναπνευστικά σταθερά, ενώ παρακολουθούν την πορεία τους και μετεγχειρητικά. Λέει ότι πάντοτε οι αναισθησιολόγοι μπαίνουν στο χειρουργείο ανά δυάδες, για να συμπληρώνει ο ένας το βλέμμα του άλλου. «Είναι διαφορετικό να έχεις στο κρεβάτι έναν ενήλικο απ’ ό,τι ένα νεογνό σχεδόν δύο κιλά, μια χουφτίτσα», τονίζει.
Διαρκής εγρήγορση
Η φούρια των πρωινών περιστατικών μόλις έχει κοπάσει όταν συναντάμε ορισμένα από τα μέλη της ομάδας των αναισθησιολόγων στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Φορούν πράσινες και μπλε στολές και πολύχρωμα χειρουργικά σκουφάκια. Είναι σε εγρήγορση, ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει κάτι έκτακτο. Τις τελευταίες εβδομάδες η ειδικότητά τους βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Η λίστα αναμονής των περίπου 2.900 παιδιών για τακτικά χειρουργεία και το διαχρονικό ζήτημα της υποστελέχωσης απασχόλησαν την επικαιρότητα. Ποιες είναι οι απαιτήσεις της δουλειάς τους και το φορτίο που τελικά επωμίζονται;
Η Ειρήνη Γαζελοπούλου, διευθύντρια του τμήματος, εργάζεται στο «Αγία Σοφία» από το 1995, όταν ακόμη στο νοσοκομείο υπήρχαν 23 αναισθησιολόγοι. Κατά την περίοδο των μνημονίων οι οργανικές θέσεις μειώθηκαν στις 17. Πλέον καλύπτονται οι εννέα εξ αυτών (ακόμη ένα μέλος της ομάδας λείπει με αναρρωτική άδεια). Τα κενά οφείλονται κατά βάση σε συνταξιοδοτήσεις οι οποίες δεν αντισταθμίστηκαν στο παρελθόν με νέες αφίξεις προσωπικού, ενώ το ζήτημα της έλλειψης αναισθησιολόγων απασχολεί γενικότερα το δημόσιο σύστημα υγείας. Οι υψηλότερες απολαβές στον ιδιωτικό τομέα ή στο εξωτερικό έχουν ωθήσει πολλούς γιατρούς αυτής της ειδικότητας στην αναζήτησή άλλων ευκαιριών.
«Είναι ένας φαύλος κύκλος, όσο μειώνονται οι αναισθησιολόγοι μειώνονται και οι αριθμοί των χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία και μεγαλώνει η πίεση, ενώ ανοίγουν περισσότερα χειρουργεία στα ιδιωτικά», αναφέρει η αναισθησιολόγος Ελεάνα Γαρίνη. «Είμαστε όμως ένα τμήμα, μία γροθιά, ενωμένοι», λέει παρά τις τωρινές συνθήκες η κ. Γαζελοπούλου. «Εχουμε πολύ καλές σχέσεις μεταξύ μας, αυτό μας έχει σώσει», συμπληρώνει η συνάδελφός της Βαρβάρα Ασλανίδου.
Ο διοικητής του «Αγία Σοφία» Εμμανουήλ Παπασάββας αναφέρει ότι όλα τα επείγοντα και βαριά περιστατικά αντιμετωπίζονται άμεσα. Πρόσφατα μετακινήθηκαν στο νοσοκομείο δύο αναισθησιολόγοι από τον «Ευαγγελισμό» και το «Ασκληπιείο Βούλας» που είχαν προηγούμενη εμπειρία σε νοσοκομεία παίδων και μπορούσαν άμεσα να συνδράμουν. Παράλληλα έχουν προκηρυχθεί από το υπουργείο Υγείας τρεις νέες θέσεις για το «Αγία Σοφία» και επικαιροποιείται η λίστα αναμονής για τα τακτικά, μη επείγοντα χειρουργεία.
Η φόρτιση
Η ειδικότητά τους βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας λόγω της λίστας αναμονής των περίπου 2.900 παιδιών για τακτικά χειρουργεία.
Ο ρόλος των αναισθησιολόγων δεν εξαντλείται σε μηχανικές ιατρικές πράξεις. Συχνά πρέπει να προετοιμάσουν τα παιδιά, να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους ώστε να κάμψουν το άγχος του αποχωρισμού από τους γονείς. «Βλέπεις ένα παιδί που κλαίει, ουρλιάζει. Θα του εξηγήσεις, θα παίξεις και θα το ηρεμήσεις, θα φτιάξεις ένα παραμύθι και θα προσπαθήσεις να διώξεις όλους τους φόβους του», λέει η κ. Φλούδα. Αναισθησία μπορεί να χρειαστεί και για τη διεξαγωγή διαγνωστικών εξετάσεων, όπως στον μαγνητικό τομογράφο όπου ο ανήλικος ασθενής θα πρέπει να παραμείνει ακίνητος για ώρα.
Ορισμένα παιδιά παρακολουθούνται από τους αναισθησιολόγους του «Αγία Σοφία» για χρόνια. Κυρίως πρόκειται για τα ογκολογικά περιστατικά. Μοιάζει σαν να μεγαλώνουν μαζί τους και τα μέλη της ομάδας μαθαίνουν όπως λένε «τα χούγια τους», τι τους αρέσει και τι όχι, και ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος για να τα προσεγγίσουν.
Η κ. Ασλανίδου συμπληρώνει 26 χρόνια στο «Αγία Σοφία» και τονίζει ότι η ειδικότητά της είναι συναισθηματικά φορτισμένη. Επισημαίνει ότι στην αρρώστια ενός παιδιού ολόκληρη η οικογένεια, οι γονείς και τα αδέλφια πάσχουν, ότι επηρεάζεται ένας ευρύτερος κύκλος προσώπων.
Τα μέλη του τμήματος καλούνται να αντιμετωπίσουν αφενός αυτή την ψυχολογική πίεση και αφετέρου τη σωματική κούραση, τα πόδια και τη μέση που πονάνε από την πολύωρη ορθοστασία. «Υπάρχει γενικά στους αναισθησιολόγους το φαινόμενο της κόπωσης», λέει μια γιατρός. «Οταν φεύγεις, από το στρες που κουβαλάς δεν έχεις κουράγιο να κάνεις τίποτε άλλο μετά», προσθέτει συνάδελφός της.
Ακόμη και το καλοκαίρι που πήραν άδειες, όσοι από το τμήμα έμεναν πίσω έπρεπε να δείχνουν αυταπάρνηση για να καλύψουν τον φόρτο εργασίας, μέχρι να έρθει η δική τους σειρά για να λείψουν. Οπως παρατηρούν, όμως, αυτή η πίεση δεν επηρεάζει το πώς θα ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Η κόπωση έχει αντίκτυπο στην εξωνοσοκομειακή ζωή τους. Ακόμη και η αποστολή ενός email, η σύνταξη της λίστας με τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, ασχολίες απλές μπορεί να φαντάζουν βουνό, να παίρνουν μετάθεση για άλλη ημέρα λες και έχουν στραγγίξει τα αποθέματα της ενέργειάς τους.
«Στο τέλος της ημέρας λέω “δεν αντέχω άλλο”. Την επομένη όμως είμαι ξανά έτοιμη. Η παρουσία των παιδιών το προκαλεί αυτό. Προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε και δεν σκεφτόμαστε τον εαυτό μας», λέει η κ. Γαζελοπούλου.
Ηθική ανταμοιβή
Ολη αυτή η προσπάθεια, πάντως, συνοδεύεται και από αίσθημα ηθικής ικανοποίησης. Οι αναισθησιολόγοι του «Αγία Σοφία» μας δείχνουν δύο ζωγραφιές με αφιερώσεις παιδιών. Μιλούν για ένα αγοράκι που είχε ακρωτηριαστεί και επέστρεψε μαζί με τον πατέρα του μετά τη νοσηλεία για να τους δείξει το προσθετικό του μέλος. Θυμούνται την ιστορία ενός κοριτσιού οκτώ ετών το οποίο είχε γιγαντομαστία και μετά την εγχείρηση τους έστελνε ευχαριστήριες κάρτες.
Ανακαλούν και ακόμη ένα περιστατικό, μια ογκολογική ασθενή η οποία είχε μείνει τυφλή από την πάθηση και πάντοτε έφτανε στο νοσοκομείο «πολύ όμορφα ντυμένη». Οταν πέρασαν δύο μήνες και δεν εμφανίστηκε ξανά, την αναζήτησαν. Εμαθαν ότι είχε ολοκληρώσει τη θεραπεία της και έλαβαν ευχές από την οικογένειά της. «Υπάρχει ηθική και ψυχική ανταμοιβή που είναι ένα μεγάλο στήριγμα», λέει η κ. Γαρίνη. «Αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή χωρίς να είμαστε αναλώσιμοι, δεν πέφτουμε».
Μερικές ιστορίες παιδιών θα τους ακολουθούν για πάντα. Η κ. Γαρίνη φοράει ένα κρεμαστό το οποίο της είχε δωρίσει η μητέρα ενός παιδιού που πέθανε. «Δεν το βγάζω από πάνω μου», λέει. «Οταν ήρθε η μητέρα μάς είπε ότι ήταν χαρούμενη που βλέπει το νοσοκομείο, γιατί ήξερε ότι στο τέλος της ζωής του παιδιού, που ήταν πολύ καιρό εδώ, έξι μήνες, το είχαμε φροντίσει».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
