«Κολλημένη» στην καρέκλα παραμένει η πλειονότητα των Ελλήνων. Σχεδόν οκτώ στους δέκα δεν γυμνάζονται, ούτε αθλούνται, ενώ το 53% δηλώνει ότι ούτε καν έχει κάποια μέτρια σωματική δραστηριότητα, όπως είναι το να κάνει ποδήλατο, να είναι σε ομάδα χορού ή να ασχολείται με την κηπουρική. Και σχεδόν δύο στους δέκα Ελληνες περνούν τουλάχιστον 8,5 ώρες ημερησίως καθιστοί. Η πανδημία της COVID-19 δεν φαίνεται να είχε ιδιαίτερο αντίκτυπο στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας των Ελλήνων και γενικά των Ευρωπαίων πολιτών, με το 35% όσων γυμνάζονται να αναφέρουν ότι μείωσαν τη σωματική τους δραστηριότητα και το 14% ότι τη σταμάτησαν.
Αυτά είναι ορισμένα από τα συμπεράσματα πρόσφατης έρευνας του Ευρωβαρόμετρου για τη συχνότητα άσκησης ή συμμετοχής σε αθλήματα των πολιτών στην Ε.Ε., οι υπεύθυνοι της οποίας τονίζουν ότι «παρά την όλο και πιο έντονη σημασία που δίνεται πλέον στην προαγωγή της σωματικής δραστηριότητας στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., τα ποσοστά της απουσίας άσκησης και της καθιστικής ζωής μεταξύ των Ευρωπαίων αλλά και των Ελλήνων πολιτών παραμένουν ανησυχητικά υψηλά». Στην έρευνα συμμετείχαν από τη χώρα μας 1.014 άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, τα οποία κλήθηκαν να απαντήσουν με τη μέθοδο των συνεντεύξεων την περασμένη άνοιξη.
Το «ντέρμπι» του Νότου
Ειδικότερα, στην ερώτηση «πόσο συχνά γυμνάζεστε ή κάνετε κάποιο άθλημα», το 68% των Ελλήνων δήλωσε ποτέ και το 9% σπάνια. Τακτικά γυμνάζεται το 4% των Ελλήνων (6%) και όχι τόσο τακτικά το 19%. Ποτέ ή σπάνια γυμνάζονται το 45% και το 17% των πολιτών των χωρών της Ε.Ε. Χειρότερη επίδοση από τους Ελληνες έχουν μόνο οι Πορτογάλοι που δηλώνουν σε ποσοστό 73% ότι δεν αθλούνται ποτέ. Αντίθετα, το 71% των Φινλανδών, το 63% των κατοίκων του Λουξεμβούργου και το 60% των Ολλανδών ασκούνται τακτικά.
Αποκαρδιωτικά τα συμπεράσματα πρόσφατης έρευνας σχετικά με τη συχνότητα άσκησης ή συμμετοχής των Ευρωπαίων πολιτών σε αθλήματα.
Τη δεύτερη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη έχουν οι Ελληνες (πάλι μετά τους Πορτογάλους) και όσον αφορά τη μέτρια σωματική δραστηριότητα (ποδήλατο, χορός, κηπουρική κ.ά.), με το 53% να δηλώνει ότι δεν έχει ποτέ τέτοιου είδους δραστηριότητες και το 16% σπάνια (31% και 19% είναι τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ε.Ε.). Σε ό,τι αφορά το περπάτημα, τουλάχιστον δέκα λεπτά συνεχές περπάτημα τέσσερις ή και περισσότερες φορές την τελευταία εβδομάδα πριν από την έρευνα είχε το 54% των Ελλήνων (έναντι 61% που είναι ο μέσος όρος των κατοίκων χωρών-μελών της Ε.Ε.). Τρεις στους δέκα περπάτησαν δέκα λεπτά συνεχόμενα μία έως τρεις φορές την τελευταία εβδομάδα πριν από τη διενέργεια της έρευνας, ενώ το 16% δεν χρειάστηκε ή δεν ένιωσε την ανάγκη να το κάνει. Το 18% των Ελλήνων περνάει την ημέρα του περισσότερες από 8,5 ώρες σε μια καρέκλα, το 37% κάθεται 5,5 έως 8,5 ώρες, το 39% από 2,5 ώρες έως 5,5 ώρες, και μόλις το 5%, που είναι και το μικρότερο ποσοστό στην Ε.Ε., χρονικό διάστημα μικρότερο από 2,5 ώρες. Οπως και οι υπόλοιποι πολίτες της Ε.Ε., οι μισοί πολίτες στη χώρα μας που γυμνάζονται ή κάνουν κάποια σωματική άσκηση επιλέγουν το πάρκο ή κάποιον άλλον εξωτερικό χώρο (51% και 47% στην Ε.Ε.). Το 44% ανέφερε επίσης ότι χρησιμοποιεί τη διαδρομή μεταξύ σπιτιού και δουλειάς, σχολής ή και εμπορικών καταστημάτων για να ασκηθεί –πιθανότατα με ποδήλατο ή περπάτημα (24% στην Ε.Ε.)–, το 40% γυμνάζεται στο σπίτι (37% στην Ε.Ε.) και το 25% σε γυμναστήριο (13% στην Ε.Ε.). Η βελτίωση της φυσικής κατάστασης, η βελτίωση της υγείας και η χαλάρωση είναι οι τρεις κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι πολίτες επιλέγουν να γυμναστούν. Αντίθετα, όσοι δεν αθλούνται επικαλούνται κυρίως έλλειψη χρόνου, απουσία κινήτρων και αναπηρία ή ασθένεια.
Πρόφαση η COVID-19
Σε αντίθεση με τη γενική εντύπωση ότι οι Ελληνες το έριξαν στη γυμναστική εν μέσω πανδημίας, το αποτύπωμα της COVID-19 σε ό,τι αφορά την άθληση και τη σωματική δραστηριότητα των πολιτών δεν είναι σημαντικό.
Συγκριτικά με την προηγούμενη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για τη σωματική δραστηριότητα που διενεργήθηκε το 2017 φαίνεται ότι το ποσοστό όσων γυμνάζονται πλέον τακτικά και όσων επιδίδονται σε κάποια σωματική δραστηριότητα τακτικά αυξήθηκε μόλις κατά 2%. Οσον αφορά αυτούς που ήδη είχαν κάποια σωματική δραστηριότητα (συμπεριλαμβανομένων και όσων αθλούνται) και πριν από την πανδημία, το 35% δήλωσε ότι παρά την COVID-19 συνεχίζει με την ίδια συχνότητα, το 35% ότι τη μείωσε, το 14% ότι τη διέκοψε και το 13% ότι αύξησε τη συχνότητα. Το 8% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τη συχνότητα της σωματικής δραστηριότητας μετά την πανδημία.
Συστηματική άσκηση
Δέκα χιλιάδες βήματα την ημέρα είναι η «συνταγή» για τη διατήρηση ή και τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Οπως αναφέρουν σε πρόσφατο άρθρο τους οι καθηγητές του ΕΚΠΑ Γρηγόρης Μπογδάνης (Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού), Λίνα Πάσχου (Ενδοκρινολογίας), Χαρίλαος Τσολάκης (Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού), Παναγιώτης Χαλβατσιώτης (Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη), Ευανθία Κασσή (Βιοχημείας-Ενδοκρινολογίας) και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), η φυσική δραστηριότητα αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα υγείας και στα οφέλη της περιλαμβάνονται από τον ελαττωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως μαστού, προστάτη και παχέος εντέρου, έως την πρόληψη της παχυσαρκίας, τον μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης, τα χαμηλότερα επίπεδα άγχους και την καλύτερη ποιότητα ύπνου. Μόνο σε ό,τι αφορά την πρόληψη του καρκίνου, τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα από τις ΗΠΑ υποδεικνύουν ότι η συχνή σωματική δραστηριότητα και οι σωστές διατροφικές συνήθειες μπορούν να αποτρέψουν το 40% όλων των κακοηθειών. Οι καθηγητές, πάντως, τονίζουν ότι η άσκηση πρέπει να είναι τακτική, συστηματική και όχι περιστασιακή, ώστε να εξασφαλιστούν οι μοναδικές ευεργετικές επιδράσεις που έχει σχεδόν σε όλους τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος και να διασφαλιστεί η φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.
