Την ίδια στιγμή που οι αποκαλύψεις για κακοποίηση ανηλίκων συνεχίζονται καθημερινά, η κυβέρνηση έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το εθνικό σχέδιο για την προστασία των παιδιών, το οποίο περιλαμβάνει 11 άξονες με στόχο να αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες που έχουν αναδειχθεί.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προχθές στη Βουλή κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του εθνικού σχεδίου έκανε λόγο για μηδενική ανοχή στη σεξουαλική βία κατά των παιδιών. Τόνισε μάλιστα ότι το θέμα αποτελεί εθνική προτεραιότητα.
Ωστόσο τα τελευταία γεγονότα, τα οποία καθημερινά πλέον βλέπουν το φως της δημοσιότητας, αναδεικνύουν την αδυναμία της πολιτείας να διαχειριστεί με επάρκεια και σεβασμό προς τα παιδιά τα περιστατικά όταν αυτά αποκαλύπτονται. Οσον αφορά στη δυνατότητα πρόληψης προκύπτει ότι δεν λειτουργεί κανένας ουσιώδης μηχανισμός. Το 12χρονο παιδί από τον Κολωνό έχει αναγκαστεί να διηγηθεί ξανά και ξανά τα όσα έζησε, καταθέτοντας επί ώρες στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών. Σε μια άλλη υπόθεση, στα Πετράλωνα, πέντε χρόνια μετά την πρώτη καταγγελία για σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού 7 ετών από τον ίδιο τον πατέρα του και άλλους συγγενείς του και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπόθεσης ώστε να καταλήξει στο δικαστήριο. Πριν από λίγο καιρό, πιθανότατα σε μια κίνηση απελπισίας, το παιδί που σήμερα είναι 17 ετών και η 22χρονη αδελφή του κατέθεσαν μήνυση και εναντίον της μητέρας τους για συγκάλυψη. Εκτός των άλλων, εντοπίστηκε υλικό παιδικής πορνογραφίας στο κομπιούτερ πολυβραβευμένου συγγραφέα παιδικών βιβλίων, ο οποίος για πολλά χρόνια ερχόταν σε άμεση επαφή με μικρά παιδιά λόγω της ιδιότητάς του. Ισως το πλέον τρομαχτικό είναι ότι όλα αυτά αποτελούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου, αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία ερευνών, 2 στα 100 περιστατικά κακοποίησης φτάνουν να καταγγελθούν στις Αρχές, ενώ 9 στους 10 δράστες προέρχονται από το οικογενειακό περιβάλλον των παιδιών, καθιστώντας από δύσκολη έως αδύνατη την καταγγελία.
Κρυμμένο μυστικό
Ο παιδοψυχίατρος – ψυχαναλυτής Αθανάσιος Αλεξανδρίδης λέει στην «Κ» ότι στη διεθνή κοινότητα των ψυχιάτρων όταν αναφέρονται στην ενδοοικογενειακή σεξουαλική κακοποίηση λένε, «the best kept secret (το καλύτερα κρυμμένο μυστικό). Πολλές φορές θέλει πολλά χρόνια για να αποκαλυφθεί γιατί και αυτοί που το ξέρουν ντρέπονται και θεωρούν ότι θα το λύσουν μεταξύ τους», εξηγεί.
Το να φτάσει να αποκαλυφθεί ένα θέμα ενδοοικογενειακής κακοποίησης είναι πολύ δύσκολο. Και μετά; Πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται τα παιδιά-θύματα; «Η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα πολύ βαρύ αδίκημα, κακούργημα. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε να υπάρξουν πολλές διαδικασίες», τονίζει ο κ. Αλεξανδρίδης. «Οταν όμως οι διαδικασίες αυτές γίνονται από ανθρώπους που δεν είναι εξειδικευμένοι, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν βλάβη. Οι πολλαπλές καταθέσεις πολλαπλασιάζουν το τραύμα και ενισχύουν τους φόβους». Ο κ. Αλεξανδρίδης προτείνει τη δημιουργία μεικτών ομάδων ειδικών που θα πραγματοποιούν τις διαδικασίες σύντομα και από κοινού. «Εδώ και 30 χρόνια έχει αναπτυχθεί σχετικός κλάδος victimology (περί των θυμάτων) για ψυχολόγους ιατροδικαστές και δικαστές και υπάρχουν όλες οι πληροφορίες και τα πρωτόκολλα», αναφέρει σχετικά. Ο ειδικός ψυχικής υγείας άλλωστε θα πρέπει να είναι παρών και να συνοδεύει το παιδί σε όλες τις δια-δικασίες, ενώ στο δικαστήριο θα είναι καλύτερα το παιδί να εκπροσωπείται από αυτόν. «Ετσι τα παιδιά δεν θα βρίσκονται στη δικαστική αίθουσα και δεν θα υποστούν βία από την πλευρά των συνηγόρων υπεράσπισης όπως συμβαίνει συχνά», σημειώνει. Επίσης, είναι κατηγορηματικός όσον αφορά τη δημοσιότητα των περιστατικών. «Ακόμα και αν δεν αναφερθεί το όνομά του, το παιδί φωτογραφίζεται, τουλάχιστον στη γειτονιά. Οπότε προστίθενται επιπλέον αρνητικά φορτία. Σε άλλες χώρες μετακινούν την οικογένεια σε άλλη περιοχή, γιατί η κοινωνική κατακραυγή είναι τεράστια».
Οσον αφορά στην υπόθεση στα Πετράλωνα που αποκαλύφθηκε τις τελευταίες ημέρες, πόσο πιθανό είναι ένα παιδί να «εφεύρει» μια ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης; Ο κ. Αλεξανδρίδης απαντά ότι ναι, είναι πιθανό. «Ωστόσο δεν είναι δύσκολο για έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας εξειδικευμένο σε θέματα παιδικής κακοποίησης να εντοπίσει ότι πρόκειται για μύθευμα. Το πλέον χαρακτηριστικό είναι ότι όταν πρόκειται για επινόηση, τα παιδιά προσθέτουν και αλλάζουν συνέχεια στοιχεία στη διήγηση. Οταν τους έχει συμβεί, είναι τόσο έντονο το βίωμα που λένε τα ίδια πράγματα συνέχεια σαν μαγνητόφωνο».
