H περίοδος των εορτών είναι για εκατομμύρια ανθρώπους συνώνυμη με το στρες. Σε έρευνα της Αμερικανικής Εταιρείας Ψυχιατρικής, που διεξήχθη σε 2.000 ενηλίκους, το 41% των ερωτηθέντων ανέφερε παροδική αύξηση του άγχους στις γιορτές. Το 31% των ερωτηθέντων αναμένει, μάλιστα, ότι φέτος θα νιώσει περισσότερο άγχος συγκριτικά με πέρυσι.
Οι λόγοι που κάνουν την εποχή τόσο αγχωτική είναι πολλοί: κοινωνικές υποχρεώσεις, επιλογή του ιδανικού δώρου, ταξίδια, οικονομικές δυσκολίες κ.ο.κ. Yπάρχουν κάποιοι τρόποι που θα μας επιτρέψουν να περάσουμε πιο ευχάριστα και γαλήνια τις ημέρες των εορτών.
Οι πολλές δουλειές φέρνουν πονοκέφαλο
Προτεραιότητα για μια εορταστική περίοδο χωρίς άγχος έχει, σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Νέντρα Γκλόβερ Ταουγουάμπ, η δημιουργία ενός λεπτομερούς προγράμματος όσων έχουμε να κάνουμε αυτές τις ημέρες: Αρχικά, πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι πιο σημαντικό και πόσο χρόνο και ενέργεια θέλουμε να δαπανήσουμε σε κάθε δουλειά. Πρέπει, επίσης, να μάθουμε να λέμε όχι, προσθέτει η Ινγκερ Μπερνέτ Ζιγκλέρ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής στην ιατρική σχολή Φάινμπεργκ του Πανεπιστημίου NorthWestern. Δεν είναι ανάγκη να εξηγήσουμε γιατί αρνούμαστε. «Το όχι είναι μία ολοκληρωμένη πρόταση. Μπορείτε, επίσης, να τη διανθίσετε, προτείνοντας ένα διαφορετικό χρονοδιάγραμμα ή να δώσετε κάποια εναλλακτική λύση. «Οχι, δεν μπορώ να κάνω αυτό, αλλά ευχαρίστως να κάνω το άλλο», καταλήγει η καθηγήτρια.
Οι οικογενειακές προστριβές
Ενα άλλο χαρακτηριστικό της εορταστικής περιόδου είναι οι οικογενειακές προστριβές. Ο Καρλ Πίλιμερ, κοινωνιολόγος και καθηγητής Ανθρώπινης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, επισημαίνει ότι πρέπει πάντα να έχουμε στη σκέψη μας ότι οι οικογενειακές συναθροίσεις δεν είναι ο κατάλληλος τόπος για να λύσουμε τις διαφορές μας. Μην ξεκινήσετε σοβαρές, προσωπικές συζητήσεις στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Αποφύγετε τις πολιτικές συζητήσεις. Δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξετε τα μυαλά και τις τοποθετήσεις των γύρω σας, γι’ αυτό μην το προσπαθήσετε. Ακόμη και αν βρεθείτε αντιμέτωποι με μια έντονη πρόκληση, που θα καταλήξει σε σύγκρουση, επιλέξτε την αδράνεια. Μην απαντάτε αμέσως, αλλά αφουγκραστείτε τα δικά σας συναισθήματα, όπως και των γύρω σας. Φανταστείτε ότι είστε ένας αμέτοχος παρατηρητής και μην παρασυρθείτε από τη δίνη. Κρατήστε, επίσης, φυσικές αποστάσεις. Μείνετε σε ξενοδοχείο ή σε κάποιον άσχετο φίλο ή απλώς συντομεύστε την επίσκεψή σας στο πατρικό σας. Οταν νιώθετε το αίμα να σας ανεβαίνει στο κεφάλι, βγείτε και κάντε μια βόλτα αποφεύγοντας τη σύγκρουση.
Aδεια, αλλά χωρίς χαλάρωση
Η χαλάρωση από την ένταση της καθημερινότητας είναι δύσκολη για τους εργαζομένους που θα εξασφαλίσουν λίγες ημέρες άδειας μέσα στις γιορτές. Η Αντζελα Νιλ Μπαρνέτ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο πολιτειακό πανεπιστήμιο Κεντ, επισημαίνει ότι η αποσύνδεση από τα εργασιακά είναι δύσκολη αλλά δεν είναι αδύνατη. Συγκεντρωθείτε στη στιγμή, όπως π.χ. στην ταινία που παρακολουθείτε ή στο τύλιγμα των δώρων, αντί να διαβάζετε τα μέιλ σας. Οταν κάτι σχετικό με τη δουλειά καταλαμβάνει τη σκέψη σας, σημειώστε το και ξεχάστε το. Θα το μελετήσετε αργότερα.
Τα παιδιά γίνονται «τέρατα»
Σε έρευνα που διεξήχθη σε 2.000 ενηλίκους, το 41% των ερωτηθέντων ανέφερε παροδική αύξηση του στρες στις γιορτές.
Tην εορταστική περίοδο τα παιδιά μετατρέπονται σε «τέρατα». Δεν φταίνε εκείνα, επισημαίνει η κοινωνική λειτουργός Κάρλα Νάουμπουργκ, συγγραφέας του βιβλίου «Δεν είσαι κακός γονέας. Πώς να συμπονέσετε τον εαυτό σας». Τις γιορτές, καθυστερούν να πέσουν στο κρεβάτι, τρώνε ό,τι θέλουν και περνούν την ημέρα τους μπροστά σε μία οθόνη. Για κάποιους γονείς αυτό το χάος λειτουργεί. Ομως, αν νιώθετε ότι το παιδί σας το έχει παρακάνει και αυτό σας προκαλεί στρες, πρέπει να θέσετε όρια. Μπορείτε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα, κάτι που βοηθάει και τα παιδιά, καθώς νιώθουν ασφάλεια όταν η καθημερινότητά τους είναι καλύτερα δομημένη. Ακόμη όμως και εκείνα που έχουν πρόγραμμα και όρια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα. Προτού ετοιμαστείτε να πάτε σε κάποια οικογενειακή πρόσκληση, για κάθε ενδεχόμενο προετοιμαστείτε σχετικά με το πώς θα διαχειριστείτε την κατάσταση εάν ξεπεράσει τα όρια.
«Διαζύγιο» από το κινητό
Οι περισσότεροι, ιδιαίτερα την περίοδο των γιορτών, θέλουμε να μειώσουμε τη χρήση του κινητού, ώστε να περάσουμε ποιοτικό χρόνο με τους δικούς μας. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι μεταξύ γαλοπούλας και γλυκού δεν θα προσπαθήσουμε να δούμε στα γρήγορα τι έχουν ανεβάσει στο Instagram. Οποιοι δεν θέλουν να εγκαταλείψουν τη συσκευή τους, υπάρχουν κάποιες λύσεις που θα βοηθήσουν. Απενεργοποιήστε τις μη απαραίτητες ειδοποιήσεις, προτείνει ο ψυχολόγος Λάρι Ρόζεν, συγγραφέας του βιβλίου «Ο διασπασμένος νους: Αρχέγονοι εγκέφαλοι σε έναν κόσμο υψηλής τεχνολογίας». Αν, πάλι, θεωρείτε ότι αυτό είναι ανέφικτο, κάντε μικρά διαλείμματα από το κινητό. Βάλτε τη συσκευή στην άκρη και ρυθμίστε ένα χρονόμετρο στα 15 λεπτά. Μπορείτε να ελέγξετε το κινητό μετά την πάροδο του χρόνου που καθορίσατε.
Oι γονείς είναι βέβαιο ότι θέλουν περισσότερο από όλους να αποσπάσουν το κινητό από τα χέρια των παιδιών τους. Οσοι θέλουν να το επιτύχουν πρέπει να τους προσφέρουν ως αντάλλαγμα άλλες επιλογές, όπως δραστηριότητες που θα τα κάνει να ξεκολλήσουν το βλέμμα από την οθόνη.
Ολοι οι άλλοι περνούν καλύτερα
Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της περιόδου των εορτών είναι η μεγάλη πίεση για κοινωνικότητα. Αν προσδοκάτε να πηγαίνετε από πάρτι σε πάρτι, και από οικογενειακό τραπέζι σε φιλική συνάθροιση και αυτό δεν γίνει πραγματικότητα, ενδέχεται να σας χαλάσει η διάθεση, ιδίως αν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βλέπετε φωτογραφίες από πάρτι στα οποία δεν προσκληθήκατε ή άτομα που νιώθουν το πνεύμα των Χριστουγέννων με τρόπο που εσείς δεν καταφέρατε. Η προφανής λύση είναι «μην μπαίνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Μία άλλη «θεραπεία» είναι η ευγνωμοσύνη, υποστηρίζει ο Χαϊμέ Κουρτζ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζέιμς Μάντισον. O φόβος πως θα χάσουμε όσα εξελίσσονται γύρω μας στις γιορτές αφορά τις ελλείψεις, εκείνα που δεν έχουμε. Η απόλαυση, η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τις θετικές εμπειρίες και η ευγνωμοσύνη είναι ακριβώς το αντίθετο. Καλό θα είναι να ξεκινήσετε με καθημερινή αξιολόγηση των προσδοκιών σας. Αναρωτηθείτε: «Τι προσμένω; Ποια είναι τα πράγματα που λαχταρώ; Ποιες είναι χριστουγεννιάτικες παραδόσεις στις οποίες περιμένω να συμμετάσχω;». Eρευνες έχουν δείξει ότι η θετική προσμονή μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή σας και να περιορίσει το στρες.
Ο δρ Κουρτζ υπογραμμίζει, εξάλλου, ότι είναι καλό να σημειώνουμε τις σκέψεις μας, γιατί αυτό βοηθάει να εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας. Επίσης η τήρηση ενός «ημερολογίου ευγνωμοσύνης» συμβάλλει στην ενίσχυση της ευδαιμονίας που νιώθουμε και της ικανοποίησης από τη ζωή μας. Οταν πάλι φτάσουν οι ημέρες των εορτών, προσπαθήσετε να τις απολαύσετε. Μασήστε αργά μικρές μπουκιές από τα αγαπημένα σας εδέσματα και παρατηρήστε τη γεύση και την υφή τους. Σταθείτε και απολαύστε τη ζεστασιά και τη γαλήνη του σπιτιού σας. Ολα αυτά θα σας βοηθήσουν να εστιάσετε τη σκέψη σας σε εκείνα που έχετε αντί να λυπάστε για όσα έχουν οι άλλοι.
Οικονομικές δυσκολίες
Ενας σημαντικός παράγοντας που ενδέχεται να σας γεμίσει στρες την εορταστική περίοδο είναι οι οικονομικές δυσχέρειες. Ακόμη και έτσι όμως, με τη σωστή ψυχολογική διάθεση, μπορείτε να περάσετε υπέροχες γιορτές. Το πρώτο βήμα είναι να υπολογίσετε ρεαλιστικά ποιο ποσό μπορείτε να ξοδέψετε στις γιορτές. Οταν δημιουργήσετε τον προϋπολογισμό σας, συζητήστε με τους αγαπημένους σας τι είναι αυτό που είναι σημαντικότερο για εσάς τη συγκεκριμένη περίοδο και δώστε προτεραιότητα, όσον αφορά τις δαπάνες σας, σε αυτά τα πράγματα, εξηγεί η Τζούντιθ Γκρούμπερ, κοινωνική λειτουργός και ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στη διαχείριση των οικονομικών προβλημάτων.
Υπάρχουν τρόποι για να περάσετε όμορφα τις γιορτές χωρίς να ξοδέψετε όλες τις αποταμιεύσεις σας. Η ανταλλαγή δώρων είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος για να κρατήσετε τις δαπάνες σας σε λογικό επίπεδο. Καλύτερα από τα υλικά δώρα είναι να χαρίσετε στους αγαπημένους σας εμπειρίες. Οργανώστε μια βόλτα στο βουνό, μια επίσκεψη σε κάποιο μουσείο, μια βραδιά για επιτραπέζια ή ακόμη και τη συλλογική προετοιμασία των χριστουγεννιάτικων γλυκισμάτων. Σίγουρα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι μεγάλος πονοκέφαλος για όσους δεν θέλουν να ξοδέψουν πολλά χρήματα. Για να περιορίσετε τις δαπάνες σας, κάντε ένα πάρτι ρεφενέ.
