«Πήγαινε γυρεύοντας…». Η εν λόγω φράση δεν προέρχεται από κάποια ελληνική ταινία της δεκαετίας του ’60, αλλά ακούγεται καθημερινά σε συζητήσεις που αφορούν το ντύσιμο των γυναικών.
Σύμφωνα με τη νέα πανελλαδική έρευνα «Ντύσιμο και βία κατά των γυναικών», που διενεργήθηκε στα πλαίσια πρωτοβουλίας της ΔΕΗ με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, σε συνεργασία με τον οργανισμό Women Act, την εταιρεία επικοινωνίας DDB και την εταιρεία ερευνών Focus Bari, τον Νοέμβριο του 2021 σε δείγμα 1.001 ατόμων, το 92% των συμμετεχόντων ακούει συχνά τέτοιου τύπου σχόλια για γυναίκες.
Μάλιστα, 15% των ερωτηθέντων (20% άνδρες και 10% γυναίκες) θεωρεί ότι αν η γυναίκα αφήνει τα εσώρουχά της να φαίνονται μπορεί κάποιος εύκολα να συμπεράνει ότι «… τα ήθελε». Αντίστοιχα, ένα 22% θεωρεί ότι είναι η συμπεριφορά που προκαλεί, όχι τα ρούχα. «Ποτέ μια γυναίκα δεν είναι ντυμένη με τρόπο που να δικαιολογεί τέτοιες απόψεις από άλλους», απαντάει ρητώς ένα 57%.
«Οι απαντήσεις μάς εκπλήσσουν αρνητικά, όχι μόνον επειδή επιβεβαιώνουν ότι τα στερεότυπα καλά κρατούν», σχολιάζει η Μαίη Ζαννή από το Women Act, «αλλά και επειδή φορείς τέτοιων απόψεων φαίνεται ότι είναι και πολλές γυναίκες».
Η Women Act ασχολείται με την ανέλιξη των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και την εμπλοκή τους στα κοινά. «Οταν συζητούμε, λοιπόν, για το ζήτημα της ισότητας στη δημόσια σφαίρα, θα πρέπει να εξετάζουμε και το ζήτημα της εμφάνισης, γιατί τελικά οι γυναίκες δεν νιώθουν εξίσου άνετα με τους άνδρες», συμπληρώνει η ίδια. Είναι ενδεικτικό ότι ένας άνδρας αντιμετωπίζεται ως «σοβαρός» όταν εμφανίζεται με κοστούμι. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κάτι απολύτως αντίστοιχο στις γυναίκες, τελικά αναγκάζονται και εκείνες να ντυθούν «ανδρικά» για να κερδίσουν σε κύρος.
Σε τι ισοδυναμεί, όμως, ότι «τα ήθελε». «Να της πουν σεξουαλικά ή πρόστυχα σχόλια», λέει το 47%, «να επιδιώξουν μαζί της φυσική επαφή» συμπληρώνει το 36%, «να της επιτεθούν ή ακόμη και να τη βιάσουν», σύμφωνα με το 32% των ερωτηθέντων, «να της κάνουν χειρονομίες με σεξουαλικά υπονοούμενα» (27%), «να τη σχολιάσουν αρνητικά» (24%), «τίποτε από αυτά» (11%).
Ακόμη πιο αποκαλυπτικές των βαθιά ριζωμένων στερεοτύπων είναι οι απαντήσεις που δίνουν στην ερώτηση, αν μπορεί ο τρόπος ντυσίματος μιας γυναίκας ή ενός κοριτσιού από μόνος του να δικαιολογήσει μια σειρά συμπεριφορών. Σύμφωνα, λοιπόν, με το 30% μπορεί να δικαιολογήσει τον αρνητικό σχολιασμό, 15% πιστεύει ότι αρκεί για να πουν σεξουαλικά ή πρόστυχα σχόλια, 7% για να της κάνουν χειρονομίες με σεξουαλικά υπονοούμενα, 6% να επιδιώξουν σεξουαλική επαφή μαζί της.
Ενα 3% πιστεύει, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ότι το ντύσιμο από μόνο του μπορεί να δικαιολογήσει να της επιτεθούν ή ακόμη και να τη βιάσουν! Μάλιστα, 18% δηλώνει ότι αν μια κοπέλα που έχει ντυθεί «προκλητικά» υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, «είναι εν μέρει υπεύθυνη».
Η συντριπτική πλειονότητα (89%) δηλώνει ότι μια γυναίκα θα πρέπει να μπορεί να ντύνεται όπως επιθυμεί. Ωστόσο, όταν η ερώτηση γίνεται πιο πρακτική, οι συμμετέχοντες παραμερίζουν τις πεποιθήσεις τους και κατονομάζουν μέρη και καταστάσεις που θεωρούν δυνητικά επικίνδυνα για τις γυναίκες, εξ ου και συστήνουν ένα «σεμνό» ντύσιμο.
