Τον Σεπτέμβριο του 2024 οι μαθητές θα πάρουν στα χέρια τους τα νέα βιβλία. Ωστόσο, δεν πρέπει να απορεί κάποιος γιατί η κυβέρνηση δίνει αρχές του 2023 το εναρκτήριο λάκτισμα της εφαρμογής του πολλαπλού βιβλίου. 25 χρόνια μετά το 1997, όταν ψηφίστηκε επί ΠΑΣΟΚ, το εγχείρημα αποτελεί πρόκληση, καθώς τα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι πολλά και τεχνικά δύσκολα, όπως δείχνει η κοινή απόφαση των υπουργείων Παιδείας και Ανάπτυξης που αναμένεται σήμερα. Το υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) πρέπει να συντονίσουν μια διαδικασία στην οποία εμπλέκονται συγγραφείς, εκδοτικοί οίκοι, επιτροπές αξιολόγησης και κοστολόγησης των βιβλίων και οι εκπαιδευτικοί που θα έχουν και την τελική κρίση για το βιβλίο που θα επιλέξουν να διδάξουν. Ουσιαστικά, την άνοιξη του 2024 οι εκπαιδευτικοί θα αποφασίσουν τα βιβλία που θα διδαχθούν από τη σχολική χρονιά 2024-2025. Από την άλλη δεν έλειψαν οι καθυστερήσεις, καθώς η αρχική ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας όταν παρουσιάστηκαν τα νέα προγράμματα σπουδών ήταν το σύνολο των σχολικών βιβλίων να είναι έτοιμο τον Σεπτέμβριο του 2023.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη διαδικασία συγγραφής βιβλίων για 318 διδακτικά αντικείμενα. Οπως περιγράφει μιλώντας στην «Κ» για το θέμα ο πρόεδρος του ΙΕΠ, Γιάννης Αντωνίου, από τη στιγμή που θα βγει η προκήρυξη συγγραφής των βιβλίων, οι συγγραφικές ομάδες έχουν περιθώριο 11 μηνών για να παραδώσουν τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή.
Κατόπιν, δουλειά θα αναλάβουν οι ομάδες αξιολόγησης των προτάσεων. Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σε ένα δίμηνο και από την άνοιξη του 2024 οι διδάσκοντες κάθε μαθήματος σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια θα επιλέξουν το ένα βιβλίο που θα διδάξουν στην τάξη τους και θα το δηλώνουν ηλεκτρονικά σε ψηφιακή πλατφόρμα. Βεβαίως, θα υπάρχουν σε ψηφιακή μορφή τα υπόλοιπα βιβλία, που έχουν μεν εγκριθεί από το ΙΕΠ αλλά δεν έχουν επιλεγεί από τον διδάσκοντα.
Από τη στιγμή που θα βγει η προκήρυξη συγγραφής των βιβλίων, οι συγγραφικές ομάδες έχουν περιθώριο 11 μηνών για να παραδώσουν τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή.
Θα ακολουθήσει η κοστολόγηση των διδακτικών βιβλίων που θα προκριθούν. Οι συγγραφικές ομάδες των οποίων τα βιβλία θα εγκριθούν θα πάρουν εφάπαξ έως το 30% της αξίας του βιβλίου. Κατόπιν τα ποσά που θα λάβουν θα εξαρτηθούν από τα σχολεία που θα επιλέξουν το βιβλίο. Η συσχέτιση της αμοιβής με τον αριθμό των σχολείων που θα επιλέξουν κάθε βιβλίο δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε πιέσεις των συγγραφέων και των εκδοτικών οίκων προς τους εκπαιδευτικούς να επιλέξουν το βιβλίο τους. Επίσης, με το σύστημα αυτό υπάρχει πιθανότητα να αυξηθεί σημαντικά το κόστος της εκτύπωσης σε σχέση με σήμερα. «Αν τυπωθούν πέντε βιβλία για κάθε μάθημα χρειάζονται πενταπλάσιος αριθμός φιλμ και τσίγκων τετραχρωμίας», ανέφερε στην «Κ» έμπειρος παράγοντας.
Τα βιβλία θα είναι έγχαρτα φυσικά, αλλά θα επιτρέπουν στους μαθητές να περιηγηθούν σε νέoυς συμπληρωματικούς «πόρους», όπως ονομάζει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής τα ψηφιακά μέσα που θα περιέχονται στα νέα χάρτινα βιβλία. Σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου, η μέση έκταση των βιβλίων είναι 160 σελίδες και σε κάθε δεκαεξασέλιδο πρέπει να υπάρχουν 8 ψηφιακά αντικείμενα μέσω κώδικα γρήγορης απόκρισης (QR code).
Το συμπληρωματικό αυτό υλικό μπορεί να περιλαμβάνει εικόνες, κείμενα, αρχεία ήχου, βίντεο, αναμεταδόσεις –podcast – broadcast–, παρουσιάσεις, χρονογραμμές, χάρτες, εννοιολογικούς χάρτες, 3D χάρτες, παρτιτούρες, προσομοιώσεις, οπτικοποιήσεις, πειράματα, επιδείξεις, μοντελοποιήσεις, στατικές και δυναμικές αναπαραστάσεις δεδομένων, εκπαιδευτικά παιχνίδια, δραστηριότητες πρακτικής και εξάσκησης, δραστηριότητες αξιολόγησης, τρισδιάστατες εικονικές περιηγήσεις, εικονικά αντικείμενα επαυξημένης πραγματικότητας, εφαρμογές λογισμικού, ιστοσελίδες κ.ά.
Από το 1997 στο σήμερα
Δεν είναι η πρώτη φορά που το σύστημα του πολλαπλού βιβλίου εισάγεται στην ελληνική εκπαίδευση. Το σύστημα είχε εφαρμοστεί στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά όπως σημείωσε στην «Κ» ο καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, Δημήτρης Χαραλάμπους, η τελευταία απόπειρα, όπως κατέληξε, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Συγκεκριμένα, το 1989 η Ν.Δ. επί υπουργίας Γεωργίου Σουφλιά προέταξε την πολιτική του πολλαπλού βιβλίου, δηλαδή την πολιτική του ρυθμιστικού κρατικού παρεμβατισμού. Η πολιτική αυτή που προβλήθηκε από τη Ν.Δ. ψηφίστηκε από το ΠΑΣΟΚ το 1997. Μετά τις εκλογές του 2000 ο νέος υπουργός Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, Πέτρος Ευθυμίου, ανέστειλε την πολιτική αυτή. Εκτοτε, η πολιτική του κρατικού μονοπωλίου κυριάρχησε. Οταν είχε εφαρμοστεί η πολιτική του πολλαπλού βιβλίου παρατηρήθηκαν πιέσεις προς τους εκπαιδευτικούς να επιλέγουν συγκεκριμένα βιβλία, με αποτέλεσμα το σύστημα να εμφανιστεί ευάλωτο σε πελατειακές σχέσεις και εξαρτήσεις.
