Ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης 112 λειτουργεί σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ως ένα χρήσιμο εργαλείο για τους πολίτες που βρίσκονται σε μια επείγουσα κατάσταση, καθώς μπορεί κανείς να τον καλέσει από οποιοδήποτε τηλέφωνο, ακόμα και χωρίς κάλυψη δικτύου, από κινητό χωρίς μονάδες ή κάρτα SIM, από καρτοτηλέφωνο χωρίς κάρτα. Ένα ενιαίο τηλεφωνικό κέντρο διοχετεύει την κάθε κλήση -ανάλογα με την έκτακτη ανάγκη- στον αρμόδιο φορέα, είτε αυτός είναι η Αστυνομία, η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ, είτε η γραμμή για τα εξαφανισμένα παιδιά.
Η υπηρεσία χωρίζεται σε δύο διαφορετικά σκέλη, το εισερχόμενο και το εξερχόμενο. Ως εισερχόμενο ορίζεται το παραπάνω, δηλαδή η κλήση που κάνει οποιοσδήποτε βρίσκεται σε ανάγκη καλώντας το 112, ενώ το εξερχόμενο είναι η εκπομπή μηνυμάτων από το 112 προς τα κινητά τηλέφωνα των πολιτών που βρίσκονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές.
Στην Ελλάδα το 112 έχει γίνει μάλλον πιο γνωστό για το δεύτερο μέρος της λειτουργίας του παρά για το πρώτο, με την αποστολή μηνυμάτων που συνοδεύονται από έντονες ηχητικές ειδοποιήσεις να αποτελούν κλασικό θέμα συζήτησης τόσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο και έξω από αυτά.
Χρονικό
Το θέμα εφαρμογής του ενιαίου αριθμού έκτακτης ανάγκης στην Ελλάδα έγινε και υπό πολιτικούς όρους, ειδικά μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2018 στο Μάτι που στοίχισε την ζωή σε 104 ανθρώπους. Η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που ανέκυψε από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 όρισε ως βασική προτεραιότητα τη λειτουργία του 112, και το πρώτο δοκιμαστικό μήνυμα του συστήματος στάλθηκε στις 12 Ιουλίου του ίδιου έτους. Πέρα από τη δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος όμως, το 2019 δεν είδαμε πολλές εφαρμογές του. Η κατάσταση αυτή θα άλλαζε με το νέο έτος, καθώς το 2020 προέκυψαν πολλές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Παίρνοντας τα δεδομένα από τον επίσημο λογαριασμό του 112 στο Twitter αναλύθηκε το περιεχόμενο των ενεργοποιήσεων του συστήματος από την αρχή των εγγραφών έως και τις 7 Φεβρουαρίου 2023.
Το εξερχόμενο σκέλος του 112 γνώρισε τις πρώτες του πραγματικές εφαρμογές τον Μάρτιο του 2020, όταν η πανδημία του Covid-19 έφτασε και στα ελληνικά εδάφη, και χρησιμοποιήθηκε για να ενημερώσει για τα μέτρα αποφυγής του κορωνοϊού. Η τακτική αποστολής μηνυμάτων 112 στους πολίτες για την πανδημία συνεχίστηκε μέχρι και τον Νοέμβρη του ίδιου έτους.
Τον Μάιο του 2021 στέλνονται τα πρώτα μηνύματα από αυτά για τα οποία το σύστημα θα γινόταν πιο «διάσημο», αυτά των εκκενώσεων. Τα μηνύματα αφορούν στην πυρκαγιά στα Γεράνεια όρη, μια από τις μεγαλύτερες της δεκαετίας, έως τότε, κι έναν κακό οιωνό για όσα θα ακολουθούσαν τους επόμενους μήνες.
Το μεγαλύτερο «τεστ» του συστήματος έρχεται τον Αύγουστο του 2021 με το ταυτόχρονο ξέσπασμα μεγάλων πυρκαγιών σε διάφορες περιοχές της χώρας. Στη Βαρυμπόμπη, στην Ηλεία και ειδικά στην Εύβοια, το 112 έστελνε συνεχώς μηνύματα για εκκενώσεις οικισμών και περιοχών. Έχουν σταλεί συνολικά τουλάχιστον 76 μηνύματα σχετικά με πυρκαγιές, εκ των οποίων τα περισσότερα αφορούσαν εκκενώσεις.
Είδος και περιεχόμενο μηνυμάτων
Τα μηνύματα εκτάκτου ανάγκης που λαμβάνουν οι πολίτες δεν αφορούν όμως μόνο πυρκαγιές, παρότι αυτές αποτελούν την πλειονότητα. Απ’ ό,τι φαίνεται, σχηματίζεται ένα εποχικό «μοτίβο», με τους καλοκαιρινούς μήνες να έχουμε πολυάριθμα μηνύματα σχετικά με πυρκαγιές, ενώ τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες για καταιγίδες και χιονοπτώσεις. Ξεχωριστή εγγραφή αποτελεί η αποστολή μηνυμάτων εξαιτίας πυρκαγιών σε κτίρια ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κάτι που εντοπίζεται γεωγραφικά εξ ολοκλήρου στην Δυτική Αττική και, ως επί το πλείστον, στην ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου.
Το περιεχόμενο από την άλλη λέει μία παράλληλη ιστορία και αποτελεί ίσως τον κύριο λόγο που το 112 γίνεται θέμα συζήτησης σε κάθε περίπτωση φυσικών καταστροφών. Τα μηνύματα που στέλνονται δεν έχουν πάντοτε κάποια συγκεκριμένη εντολή που οφείλουν να ακολουθήσουν οι πολίτες. Πολλά απλά αναγράφουν «αποφύγετε μετακινήσεις» ή «ακολουθήστε τις οδηγίες των αρχών», και προειδοποιούν απλά για κάποια επικίνδυνη κατάσταση όπως καταιγίδα ή χιονόπτωση.
Από τα δεδομένα που εξήχθησαν από τον λογαριασμό του 112 όμως, φαίνεται να μην ισχύει τόσο πολύ αυτή η άποψη, καθώς περίπου το ¼ των μηνυμάτων δεν έχουν κάποια πιο συγκεκριμένη εντολή να δώσουν, ενώ η «μερίδα του λέοντος» αποτελείται από εντολές εκκένωσης, ενώ υπάρχουν και άλλες εντολές όπως η αποφυγή ορισμένων περιοχών (πυρκαγιές και πλημμύρες), το να μείνουν οι πολίτες σε κτίρια (φωτιά σε βιομηχανική περιοχή), να αποφύγουν ορισμένες ενέργειες, να μείνουν σε ετοιμότητα (για εκκένωση) και να κλείσουν πόρτες και παράθυρα για να μην μπουν καύτρες μέσα στα σπίτια.
Από τη «Μήδεια» στη «Μπάρμπαρα»
Η Ελλάδα γενικότερα και η Αττική ειδικότερα έχουν υποστεί τα τελευταία τρία χρόνια τουλάχιστον μία φορά κάθε χειμώνα ένα σύστημα καιρού που φέρνει μεγάλο όγκο χιονιού και χαμηλές θερμοκρασίες σε περιοχές που συνήθως δεν αντιμετωπίζουν τέτοια φαινόμενα.
Στην περίπτωση της κακοκαιρίας «Μήδειας» τον Φεβρουάριο του 2021, το 112 δεν χρησιμοποιήθηκε καθόλου, με το θέμα μη ενεργοποίησης του συστήματος να αποτελεί βασικό μέρος της κριτικής προς τον τότε υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, Νίκο Χαρδαλιά. Το επόμενο έτος, ο ερχομός της «Ελπίδας» είχε ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του 112 δύο φορές, την πρώτη για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Στερεάς του Αιγαίου και της Μαγνησίας, και μία δεύτερη συγκεκριμένα για την Αττική. Παρότι τα αποτελέσματα της κακοκαιρίας θα επηρέαζαν την χώρα για πολλές μέρες, κανένα περαιτέρω μήνυμα δεν εστάλη.
Το 2023, η πρώτη «σοβαρή» ψυχρή εισβολή του έτους ονομάστηκε «Μπάρμπαρα». Παρότι το φαινόμενο ήταν χαμηλότερης έντασης σε σχέση με τις προηγούμενες κακοκαιρίες, ειδικά για την Αθήνα και τα προάστιά της, το 112 ενεργοποιήθηκε 7 φορές. Ειδικότερα, στάλθηκαν 3 προειδοποιητικά μηνύματα στην Αττική, την Εύβοια, την Βοιωτία, και την Φθιώτιδα, και από δύο μηνύματα σε Μαγνησία και Βόρειες Σποράδες.
Κλήσεις πολιτών
Το εισερχόμενο σκέλος του 112, αν και μάλλον όχι τόσο ευρέως συζητούμενο όσο το εξερχόμενο, έχει προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στους πολίτες σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας. Παρότι δεν αποτελεί το μοναδικό αριθμό εκτάκτου ανάγκης της Ελλάδας, καθώς ακόμα λειτουργούν οι παλαιότεροι εθνικοί αριθμοί (100 για αστυνομία, 166 για ασθενοφόρα και 199 για πυροσβεστική), το 2021 υπήρξαν πάνω από 3 εκατομμύρια κλήσεις/ειδοποιήσεις στο 112 από πολίτες.
Βραβεύσεις
Το ελληνικό 112 έχει αποσπάσει δύο βραβεύσεις από την αρχή της λειτουργίας του, μία στο εσωτερικό στα IMPACT BITE AWARDS τον Σεπτέμβριο του 2021, όπου έλαβε το χρυσό βραβείο στον πυλώνα των έργων και πρωτοβουλιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ειδικότερα στον τομέα των οργανισμών του δημοσίου τομέα. Η δεύτερη βράβευση έγινε την άνοιξη του 2022 στην Μασσαλία από την Ένωση για τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης. Εκεί τιμήθηκαν στον τομέα του κέντρου επικοινωνίας εκτάκτων αναγκών για την σημαντική πρόοδο που έκανε το 112 για την ανάπτυξη του κέντρου τους, από την επέκταση των δυνατοτήτων εισερχόμενων κλήσεων ως την ανάπτυξη δυνατοτήτων γεωεντοπισμού.
🏆 Μια σημαντική διάκριση για @112Greece!
Η 🇬🇷 υπηρεσία επικοινωνιών εκτάκτου ανάγκης που διασυνδέει 🚒🚓🚑⚓ & έχει αλλάξει τον τρόπο επικοινωνίας & ενημέρωσης των πολιτών σε κάθε επείγον περιστατικό βραβεύθηκε από 🇪🇺EENA.
Tο βραβείο παρέλαβε ο Αν.ΓΓ @GSCP_GR Γ.Μ.Καραγιάννης https://t.co/pYAKw7PmKu
— Civil Protection GR (@GSCP_GR) April 28, 2022
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
