Αρθρο του Μ. Γ. Ιακωβίδη στην «Κ»: Οδεύοντας προς την ελληνική Κόστα Μπράβα

Από την αποχώρηση του Κωστή Χατζηδάκη από το ΥΠΕΝ και εντεύθεν, οι ελπίδες όσων είχαν ακούσει τις θέσεις του πρωθυπουργού αναφορικά με το περιβάλλον και το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας σταδιακά εξανεμίζονται. Μια βουβή αμηχανία μετατράπηκε σε απορία και σούσουρο. Το σούσουρο μεταστρέφεται πλέον σε οργή με τη συνεχή, προκλητική και έως πρόσφατα αδιανόητη, καταπάτηση κάθε έννοιας προστασίας μπροστά σε πιέσεις μεγάλων (αρχικά) και μικρότερων (εσχάτως) συμφερόντων. Τις τελευταίες ημέρες, στην εκπνοή του κοινοβουλευτικού βίου της κυβέρνησης, αυτό που έρχεται στον νου είναι η πολεμική προεκλογική ιαχή του Ανδρέα Παπανδρέου: Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα!   
 
Η Ιστορία μάς διδάσκει ότι η εύκολη προεκλογική λύση της παροχής «διευκολύνσεων» σε καθέναν που έχει αιτήματα δεν έχει ποτέ αίσιο τέλος. Η πολιτική Τσοβόλα δημιούργησε τη δημοσιονομική κρίση που κλήθηκε να λύσει ο Μητσοτάκης ο πρεσβύτερος. Οι Καραμανλής νεότερος, Παυλόπουλος και Αλογοσκούφης οδήγησαν στην κρίση του 2011-2016, της οποίας τα απόνερα ακόμη αισθανόμαστε. Το παράδοξο είναι ότι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός είναι αναστρέψιμος –έστω και με κόστος–, ενώ ο περιβαλλοντικός εκτροχιασμός δεν έχει γυρισμό. Πολιτικές που καταστρέφουν αυτό που κάνει τη χώρα μας μοναδική αποστερούν από τα παιδιά μας τη δυνατότητα να γνωρίσουν, να γευθούν, αλλά και να ζήσουν από αυτή. Ρωτήστε τους Ισπανούς για την τσιμεντωμένη Κόστα Μπράβα… 
 
Η Ελλάδα αλλάζει. Τα πρόσφατα ρεπορτάζ για τη Μύκονο είναι ανατριχιαστικά και τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά σημεία και τέρατα που συμβαίνουν εκεί δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί παρά στα λόγια. Πολλά νησιά ερίζουν στον αγώνα προς τα κάτω και ακόμη και τα πιο παρθένα υποφέρουν. Στην Κέα, στην οποία αναφέρθηκα σε προηγούμενο άρθρο, στην προστατευόμενη παραλία του Σπαθιού, ο επιχειρηματίας έριξε μια αυθαίρετη βεράντα στον αιγιαλό κάνοντας τις καθηκιές, beach bars και έκοψε την προστατευόμενη φύση παραέξω διατεινόμενος ότι «καθαρίζει τον χώρο». Γιατί να μην το κάνει; Λεφτά θα βγάλει.
 
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η πολιτική για το περιβάλλον, όπου ο κ. Σκρέκας έχει καταφέρει να ξεπεράσει σε εξυπηρετήσεις τον Τσοβόλα, παρά την ομοβροντία των ειδικών. Ακόμη και μετά το συμμάζεμα των πιο εξόφθαλμα ακραίων θέσεων από τον πρωθυπουργό, το πρόσφατο ν/σ του ΥΠΕΝ επιτρέπει την εκχέρσωση δασικών εκτάσεων, την κατάληψη του αιγιαλού και αφήνει ανοιχτή τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Και, πριν αλέκτωρ λαλήσει, ο κ. Σκρέκας προώθησε προηγούμενο κομμένο πρόγραμμα που θα καταλάβει τη μισή (απάτητη) Σκύρο με ανεμογεννήτριες, προτείνοντας «αντισταθμιστικά οφέλη» για τους σπιζαετούς… αλλού! Μια άλλη ρύθμιση δίνει στο υπουργείο Τουρισμού τη δυνατότητα να πολεοδομεί τις μεγάλες τουριστικές εγκαταστάσεις με ειδικούς συντελεστές και τη δυνατότητα να φθάνουν νομότυπα πάνω στο κύμα. 
 
Το δυνητικά καταστροφικό ρίσκο σήμερα ελλοχεύει αλλού. Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει μεταβατική διάταξη για το «πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί» από το ΣτΕ, το οποίο υπενθύμισε ότι τα οικόπεδα «πρέπει να διαθέτουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο (οδό), ο οποίος υφίσταται νομίμως και δεν έχει προκύψει από ιδιωτική βούληση». Αυτό ήταν και το πνεύμα του νόμου Χατζηδάκη, ο οποίος αποσύρθηκε (δυστυχώς) μέσω πιέσεων ΤΕΕ και άλλων. Το ΥΠΕΝ φαίνεται ότι προσπαθεί διά της πλαγίας οδού να δυναμιτίσει το πού μπορεί κανείς να χτίζει. Πιθανότατα το ΣτΕ, εάν ψηφιστεί ένας τέτοιος νόμος, θα τον βγάλει αντισυνταγματικό. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει με τις ήδη εκδοθείσες άδειες. Γιατί η κυβέρνηση να νομοθετεί εντείνοντας την επισφάλεια δικαίου; Ποιους θα εξυπηρετήσει αυτό; Τέλος, το ΥΠΕΝ θα μπορούσε να βρει διαδικασίες εξπρές για την αναγνώριση κάθε λογής δρόμου για να βοηθήσει το τσιμέντωμα της χώρας. Το ερώτημα είναι: Προς τι; Και τι χώρα θέλουμε να δημιουργήσουμε;
 
Οι πολίτες και δη οι ψηφοφόροι της «γκρίζας ζώνης» που θα κρίνει τις εκλογές που επέρχονται βλέπουν και καταλαβαίνουν. Μια ψηφοθηρική απόφαση για εξυπηρέτηση οικοπεδούχων βαρύνει τη χώρα αλλά και όλους όσοι θα προσυπογράψουν για τον υπόλοιπο πολιτικό τους βίο. Γιατί το περιβαλλοντικό και πολεοδομικό «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα» δεν έχει πισωγύρισμα. Ακουμπά την ψυχή της χώρας και τη ζωή των παιδιών μας.
 
Ο κ. Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδης (www.jacobides.com) κατέχει την Εδρα Sir Donald Gordon Chair Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας στο London Business School, όπου είναι καθηγητής Στρατηγικής. Είναι σύμβουλος στρατηγικής στην Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.