Οι εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 πραγματοποιούνται μετά τρία χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία υπό την ηγεσία και πρωθυπουργία του Κώστα Καραμανλή. Είναι οι «μεσαίες» εκλογές του, οι οποίες επιβεβαιώνουν την απήχηση της Ν.Δ. στο εκλογικό σώμα και ανανεώνουν τη θητεία του ως πρωθυπουργού. Επίσης, και με σαφή την επιρροή ενός τραγικού γεγονότος, οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 πραγματοποιούνται τρεις μήνες μετά την πυρκαγιά στην Πάρνηθα, η οποία κατέστρεψε τα 2/3 του εθνικού δρυμού, όπως και λίγες εβδομάδες μετά την πυρκαγιά στην Ηλεία, με «παρόντα» τα αποτελέσματα της πύρινης λαίλαπας, δηλαδή με συνολικά 84 καταγεγραμμένους νεκρούς (οι 49 στην Ηλεία), 1.500 σπίτια κατεστραμμένα και 4,5 εκατ. ελαιόδεντρα καμένα. Γενικότερα η χώρα βιώνει μια περίοδο βουβαμάρας, μπροστά στην απερίγραπτη απώλεια ανθρωπίνων ζωών και στη μοναδική στα χρονικά φυσική καταστροφή. Η κυβέρνηση έκανε σταθερά αναφορές σε «ασύμμετρες» πυρκαγιές και «αόρατο εχθρό». Ωστόσο, στο μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης γίνονται σαφή δύο σοβαρά ζητήματα. Αφενός η έλλειψη επαγγελματισμού στους υπευθύνους για τις πυρκαγιές, παρά την αυταπάρνηση όσων στελεχών μετέχουν στην κατάσβεση, και βεβαίως ότι η κλιματική αλλαγή χτυπάει πλέον επισήμως την πόρτα της χώρας με απτά αποτελέσματα. Το δεύτερο έρχεται σε συζήτηση σε κατοπινό χρόνο. Σε πρώτη φάση οι απώλειες τόσο πολλών ανθρώπων όπως και η απερίγραπτη φυσική καταστροφή έχουν αφήσει την κοινή γνώμη άφωνη και τρομαγμένη.
Την απόφαση για προκήρυξη εκλογών βαρύνει και το κλίμα που άφησε πίσω της η πυρκαγιά στην Πάρνηθα (η πυρκαγιά στην Ηλεία θα ακολουθήσει), όπως και η ήπια αλλά σαφής απαίτηση της Ε.Ε. να μειωθούν οι δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση, οι οποίες από τα 40 δισ. το 2005, το 2007 ξεπέρασαν τα 47 δισ., αυξάνοντας το έλλειμμα της χώρας κατά ακόμη 10 δισ. ευρώ. Πιεστικό ακόμη, ήδη από την άνοιξη, ήταν το θέμα των ομολόγων και η εμπλοκή σε αυτό στελεχών του κυβερνητικού πλαισίου. Πιθανότατα η κυβέρνηση να πιέστηκε και από τη συνέχιση των πυρκαγιών στην προεκλογική περίοδο, γεγονός που καταγράφηκε ενδεχομένως σε αδημοσίευτες δημοσκοπήσεις. Το στοιχείο αυτό υποχρέωσε τον πρωθυπουργό και τα στελέχη του σε αύξηση των δημοσίων προεκλογικών εμφανίσεών τους. Ο φιλικός στη Ν.Δ. Τύπος αναδεικνύει μεν τη νίκη της παράταξης ως θρίαμβο, ικανοποιημένος από το ποσοστό παρά την πτώση από το 45,36% του 2004 σε 41,84%, όμως παράλληλα κάνει σαφείς αναφορές στις μεταρρυθμίσεις και στις αλλαγές που χρειάζεται η χώρα, επισημαίνοντας τις σχετικές με αυτές δεσμεύσεις του Κώστα Καραμανλή, δεσμεύσεις στις οποίες οφείλεται, κατά τις εφημερίδες, η νίκη της Ν.Δ.
Οι τριγμοί στο ΠΑΣΟΚ
Ο προσκείμενος Τύπος στην ευρύτερη παράταξη του ΠΑΣΟΚ προβάλλει το θέμα ηγεσίας στο εσωτερικό του κινήματος περισσότερο από το βάρος της ήττας. Ισχυρό ποσοστό των εφημερίδων αυτών παρουσιάζει το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα σε πολιτική ρευστότητα και σε αδυναμία πολιτικού προσανατολισμού. Η πτώση του ποσοστού του από το 40,55% του 2004 σε 38,10% προκαλεί απογοήτευση στους ψηφοφόρους και καταγράφει εξελίξεις στο εσωτερικό του εις βάρος του προέδρου του, στοιχείο που τον οδήγησε να δηλώσει ότι θα «ζητήσει την ανανέωση της εμπιστοσύνης της βάσης του κόμματος».
Η ηγετική εμφάνιση του Ευάγγελου Βενιζέλου στο Ζάππειο, σχεδόν αμέσως μετά την αποδοχή της ήττας και τη δήλωση του Γιώργου Παπανδρέου, πυροδοτεί εντάσεις και δείχνει να θέτει υπό συζήτηση τον ρουν της παράταξης και της ηγεσίας της. Η διάσπαση θα αποσοβηθεί και στις εσωκομματικές εκλογές (Νοέμβριος 2007) θα επιβεβαιωθεί η ηγεσία του Γ. Παπανδρέου με 56% έναντι του κυρίου αντιπάλου του, Ευ. Βενιζέλου, με ποσοστό 36%.
Το ΚΚΕ αισθάνθηκε κραταιό με το 8,15%, από το 5,9% του 2004, και σχεδιάζει νέους αγώνες. Το άλλο κομμάτι της Αριστεράς, ο Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας, ανέβασε τα ποσοστά του από το 3,26% του 2004 σε 5,04%. Παρ’ όλη τη βελτίωση του μικρού τότε κόμματος της Αριστεράς, ο Αλέκος Αλαβάνος θέτει σε κίνηση τη διαδικασία διαδοχής του, με κατάληξη πέντε μήνες αργότερα να αναλάβει την ηγεσία του κόμματος ο Αλέξης Τσίπρας.
H χώρα βίωνε μια περίοδο βουβαμάρας, ενώ η κυβέρνηση έκανε σταθερά αναφορές σε «ασύμμετρες» φωτιές και «αόρατο εχθρό».
Εντονη συζήτηση στο εσωτερικό του Συνασπισμού προκάλεσε το γεγονός της ρευστότητας στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα τη διατύπωση από υψηλά στελέχη προτάσεων για τη γεφύρωση του κενού μεταξύ Συνασπισμού και ΠΑΣΟΚ λόγω της κρίσης που βίωνε το δεύτερο. Οι φωνές, ωστόσο, οι οποίες προτείνουν για το κόμμα της Αριστεράς τη διεκδίκηση του κεντρώου χώρου, δεν εισακούονται και ο πολιτικός αυτός χώρος, ιδιαιτέρως με τη νέα του ηγεσία, θα χαράξει πορεία με σαφώς μεγαλύτερη πολιτική ένταση και διαφορετική λογική.
Οι εκλογές του 2007 είχαν ως σοβαρό αποτέλεσμα μια σειρά ποιοτικών αλλαγών όχι μόνο στη σύνθεση της Βουλής, αλλά και της πολιτικής σκηνής. Η είσοδος του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑΟΣ) με τη σαφώς δεξιότερη ρητορική και πολιτική θέση από τη Ν.Δ. επανεμφανίζει, έμμεσα βέβαια, στο κοινοβουλευτικό πλαίσιο ίχνη θαυμασμού προς στελέχη της δικτατορίας του 1967. Θαυμασμός ο οποίος εκφραζόταν ρητώς σε δημόσιες συγκεντρώσεις φίλων και οπαδών του κόμματος πριν αυτό λάβει θέσεις στα κοινοβουλευτικά έδρανα. Η παρουσία αυτή στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας σαφώς πιέζει την κεντρώα λογική και προοπτική που ο Κώστας Καραμανλής και το στενό επιτελείο του θέλει να αναπτύξει.
Η πορεία της διακυβέρνησης από τη Ν.Δ. μετά τη νίκη της το 2007 θα κλονιστεί από σοβαρές υποθέσεις, όπως εκείνη με τις εκτάσεις της Μονής Βατοπαιδίου. Σε αυτό το ζήτημα θα προστεθούν και άλλα ακόμη, αυξάνοντας την αμφισβήτηση προς την κυβέρνηση. Eνα χρόνο και κάτι μετά τις εκλογές του 2007 θα ακουστεί επισήμως από τον οίκο Moody’s το πρώτο γερό καμπανάκι για τη σταδιακή αδυναμία της ελληνικής πιστοληπτικής δυνατότητας.
Χωρίς να διεκδικούν ένα είδος τομής οι εκλογές του 2007, παρότι επιβεβαίωσαν τη δεδομένη στενή σχέση των κυβερνητικών πρακτικών και παροχών ως εργαλείου επανεκλογής και παρότι το δεδομένο θέμα της πολιτικής ηθικής κυριάρχησε προεκλογικά (αδιέξοδα για άλλη μια φορά), κρινόμενες εκ των υστέρων καταγράφουν στοιχεία της μεγάλης ανατροπής που θα ακολουθήσει τρία χρόνια αργότερα, σε οικονομικό, σε κοινωνικό αλλά και σε συγκρουσιακό πλαίσιο. Καταγράφουν έστω και ακροθιγώς την έναρξη των μεγάλων δοκιμασιών για την ελληνική Κεντροαριστερά.
H συσκευή
Ενα σύμβολο γεννιέται
Ηταν 9 Ιανουαρίου 2007 όταν ο Στιβ Τζομπς παρουσιάζει στο Σαν Φρανσίσκο το πρώτο έξυπνο τηλέφωνο της Apple. Με τεχνολογία αφής, εντυπωσιακό σχεδιασμό από αλουμίνιο και ενισχυμένο γυαλί και μια σειρά πρωτοποριακών χαρακτηριστικών για την εποχή, τo iPhone σπάει τα ταμεία με πωλήσεις ρεκόρ. Κυρίως όμως επιβάλλεται διεθνώς ως το απόλυτο status symbol μιας νέας τεχνολογίας στην οποία έμελλε να εθιστούν δισεκατομμύρια μέχρι σήμερα.
Το γεγονός
«Αιώνιοι» και αδιόρθωτοι
Η βεντέτα Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού βγαίνει εντελώς εκτός ελέγχου λίγο πριν από έναν αγώνα βόλεϊ γυναικών: φίλαθλοι του Ολυμπιακού στήνουν ενέδρα σε φιλάθλους του Παναθηναϊκού στη λεωφόρο Λαυρίου, με αποτέλεσμα ο 25χρονος οπαδός του Παναθηναϊκού Μιχάλης Φιλόπουλος να χάσει τη ζωή του…
Η καταστροφή
Μαύρη ημέρα στην Πάρνηθα
Ο,τι δεν είχε συμβεί για σχεδόν δύο αιώνες (κάποια από τα μεγάλα έλατα είχαν ηλικία 180-240 ετών) συνέβη μέσα σε λίγες ώρες εκείνο το εφιαλτικό απόγευμα της 28ης Ιουνίου του 2007, όταν μια φαινομενικά ακίνδυνη φωτιά προερχόμενη από τα Δερβενοχώρια Βοιωτίας πέρασε στον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού της Πάρνηθας καίγοντας 36.338 στρέμματα, από τα οποία 21.800 ήταν δάσος κεφαλληνιακής ελάτης.
Τι θυμάμαι
Στο ράντζο του Μαξίμου
Τέλη Αυγούστου 2007, εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας ξεσπούν καθημερινά πάνω από 200 μέτωπα πυρκαγιών, με κυριότερα στην Ηλεία. Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μού ζήτησε να εγκαταλείψω τον προσωπικό προεκλογικό αγώνα στην περιφέρειά μου και να αναλάβω τον συντονισμό δράσεων της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της λαίλαπας που πήρε μαζί της αθώες ζωές και επέφερε σημαντική καταστροφή στο περιβάλλον. Κατάσταση πολιορκίας. Κοιμόμουν μόλις τρεις ώρες κάθε βράδυ, σε ράντζο που είχα τοποθετήσει σε κάποιο διάδρομο του γραφείου μου στον πρώτο όροφο του Μαξίμου. Καθημερινά εκατοντάδες τηλεφωνήματα, ενημέρωση Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων στο Ζάππειο, επισκέψεις στις χειμαζόμενες περιοχές, στο Πεντάγωνο, στην Πυροσβεστική. Μόλις έσβησαν οι φωτιές, φούντωσε η μάχη της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Και ήλθε για πολλούς ανέλπιστα, για εμένα με εξαρχής βεβαιότητα, η νίκη! Λίγες ημέρες μετά, ορκιζόμουν και πάλι υπουργός Επικρατείας. Οπως το 2004 έτσι και το 2007 έφτανα στο Προεδρικό Μέγαρο με 39 πυρετό, μικρό τίμημα εξάντλησης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Βουλευτής της Ν.Δ.
Ο νεωτερισμός
Μπήκες στο Facebook;
Το 2004, ένας τριτοετής φοιτητής του Χάρβαρντ δημιουργεί το Facebook, ένα ηλεκτρονικό δίκτυο για την επικοινωνία μεταξύ των συμφοιτητών του. Μέχρι το 2006 η ιδέα του Ζούκερμπεργκ έχει επεκταθεί και σε άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ. Το 2007, οι πρώτοι Ελληνες χρήστες είναι γεγονός. Το πιο ενδιαφέρον από την παρθενική χρονιά του Facebook στην Ελλάδα; Η ηλικιακή σύνθεση των πρώτων χρηστών του: περισσότεροι από τα δύο τρίτα (71%) ήταν έφηβοι ή πολύ νέοι (έως 25 ετών), ενώ για τους άνω των 37 ήταν σχεδόν άγνωστο (0,5%-2%).
Η γειτονιά
Το τέλος της αθωότητας
Τον Μάιο του 2007 η Γραμμή 3 επεκτείνεται προς το Αιγάλεω, με τρεις νέους σταθμούς να προστίθενται στο δίκτυο του μετρό της Αθήνας: «Κεραμεικός», «Ελαιώνας» και «Αιγάλεω». Η επωνυμία του σταθμού «Κεραμεικός» αρχικά ξενίζει, καθώς οι κυλιόμενες σκάλες εκβάλλουν στο Γκάζι που μέχρι τότε διατηρούσε έναν έντονα εναλλακτικό χαρακτήρα με λίγες νεοταβέρνες, κάποια νεόδμητα lofts και αρκετά γκέι μπαρ. Η έλευση του μετρό θα αλλάξει σημαντικά την ανθρωπογεωγραφία της γειτονιάς, η οποία θα μετατραπεί σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς νυχτερινής διασκέδασης.
Ο κ. Τάσος Σακελλαρόπουλος είναι ιστορικός, υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη.
Επιμέλεια: Δημήτρης Ρηγόπουλος
