Πριν από λίγες ημέρες, η απόφαση του νοσοκομείου Βόλου να μην «φιλοξενεί» πια στα ψυγεία του νεκροτομείου σορούς που βρίσκονται «στα αζήτητα», αλλά μόνο αυτές των πολιτών που έχασαν τη ζωή τους εντός του νοσηλευτικού ιδρύματος, προκάλεσε εκτός από έκπληξη και την παρέμβαση εισαγγελέα (στις 28/4/2023).
Την αφορμή για αυτή την απόφαση έδωσε ο θάνατος μιας 45χρονης γυναίκας, η οποία βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της από παθολογικά αίτια. Και παρά την αρχική τοποθέτηση της διοίκησης του νοσοκομείου, η σορός, κατόπιν της εισαγγελικής εντολής, μεταφέρθηκε εντέλει στο Αχιλλοπούλειο, όπου και παρέμεινε μέχρι το πρωί της 3ης Μαΐου, καθώς η Αστυνομία έπρεπε σε πρώτη φάση να αναζητήσει συγγενείς της. Το εν λόγω περιστατικό, υπενθύμισε ένα πιο σύνθετο και χρονίζον ζήτημα που αφορά στις περιπτώσεις πολιτών που φεύγουν από τη ζωή και είτε δεν αναζητούνται από τους συγγενείς τους (ή δεν έχουν συγγενείς), είτε δεν υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα στοιχεία για την ταυτότητά τους και πρέπει αυτά να βρεθούν.
«Το νοσοκομείο μας το οποίο εξυπηρετεί ολόκληρη τη Μαγνησία, συμπεριλαμβανομένων και των Σποράδων που υπάγονται διοικητικά στον νομό αυτό, διαθέτει έξι ψυκτικούς θαλάμους. Το Δημοτικό Κοιμητήριο Βόλου έχει με τη σειρά του άλλους 12, αλλά είναι το μοναδικό στη Μαγνησία που διαθέτει ψυκτικούς θαλάμους», λέει στην «Κ» ερωτηθείς για το ζήτημα, ο διοικητής του Αχιλλοπούλειου Νοσοκομείου, Γιάννης Ντόκος.
Ο ίδιος προσθέτει το εξής: «Δεν πρόκειται για άρνηση. Είναι η αντίδρασή μας και η αντίρρησή μας στο να μετατρέπεται συστηματικά το νοσοκομείο σε χώρο… εναπόθεσης σορών. Η αποστολή ενός δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος είναι η παροχή υπηρεσιών υγείας και όχι η λειτουργία του ως “αποθήκη” νεκρών. Το πρόβλημα είναι πολύ έντονο στον νομό Μαγνησίας.
Υπάρχουν φορές που περιμένουμε για μια νεκροψία ή ιατροδικαστική εξέταση ακόμα και 20 ημέρες. Και αν κάποιος δεν αναζητείται από κανέναν ή είναι από άλλη χώρα, ο χρόνος πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Μέχρι πριν από λίγες ημέρες είχαμε στο νοσοκομείο ξένο πολίτη, η σορός του οποίου είχε παραμείνει εδώ για εννέα μήνες».
Ο κ. Ντόκος τονίζει πως χρειάζεται συνεργασία ανάμεσα στις Αρχές που δίνουν τις εντολές για μεταφορά των σορών στο νοσοκομείο (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Λιμεναρχείο) και τις κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου, για να προχωρούν οι διαδικασίες πιο γρήγορα αλλά και να υπάρχει ενεργή ενασχόληση, ώστε να βρίσκονται άμεσα οι συγγενείς ή η ταυτότητα των νεκρών και στη συνέχεια να έρχεται και η εντολή για την ταφή τους.
«Εκτός από τους “αζήτητους νεκρούς”, υπάρχουν κι αυτοί που οι συγγενείς δεν τους θέλουν»
Σύμφωνα με τον διοικητή του νοσοκομείου, για τους εν λόγω θανάτους θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται οι ψυκτικοί θάλαμοι στο Δημοτικό Κοιμητήριο. Όπως όμως τονίζει ο αντιδήμαρχος Βόλου, Χρήστος Σταθόπουλος, είναι ο εισαγγελέας αυτός που αποφασίζει που θα «φιλοξενηθεί» προσωρινά μια σορός, αλλά και πότε θα φύγει από το νοσοκομείο. Άλλωστε, το πέρασμα από το νοσοκομείο είναι απαραίτητο, έτσι ώστε να εκδοθεί το απαραίτητο πιστοποιητικό θανάτου.
«Προσπαθούμε να βοηθάμε όσο μπορούμε το Αχιλλοπούλειο με τις 12 θέσεις που διαθέτουμε στο Δημοτικό Κοιμητήριο», σημειώνει ο κ. Σταθόπουλος, δίνοντας σε αυτό το σημείο και μια θλιβερή διάσταση του θέματος: «δυστυχώς, εκτός από τους “αζήτητους νεκρούς”, υπάρχουν κι αυτοί που οι συγγενείς τους, δεν τους θέλουν. Ακούσαμε αρκετές φορές πέρυσι τη φράση “Δεν μας ενδιαφέρει, κάντε ό,τι θέλετε”. Τα περιστατικά νεκρών σε αυτή την κατηγορία, αυξάνονται. Το 2022 στη Μαγνησία είχαμε πάνω από 20 τέτοιες περιπτώσεις».
Χωρίς ιατροδικαστική υπηρεσία η Μαγνησία
Πάντως, η καθυστέρηση στη διαδικασία είναι αναμενόμενη, όπως αναφέρει ο ιατροδικαστής Παντελής Αλεξάνδρου, o οποίος είναι εγγεγραμμένος στις λίστες πραγματογνωμόνων της Εισαγγελίας και του Πρωτοδικείου Αθηνών και Πειραιώς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, εξ’ ορισμού, για μια σορό για την οποία δεν υπάρχει κανένα στοιχείο και θα χρειαστεί να ληφθεί δείγμα DNA για να γίνει μια προσπάθεια ταυτοποίησής της, απαιτείται χρόνος αναμονής, δεδομένου ότι το δείγμα πρέπει να εξεταστεί στα ειδικά εργαστήρια της Αθήνας.
Καθυστέρηση όμως υπάρχει σύμφωνα με τον κ. Αλεξάνδρου μέχρι να έρθει και η εντολή, από την Αστυνομία ή τον Εισαγγελέα, σε μια ιατροδικαστική υπηρεσία για να εξετάσει ένα νεκρό σώμα- σ.σ. αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις όπου υπάρχει η υποψία βίαιου ή αιφνίδιου θανάτου-.
«Όταν έρθει λοιπόν η εντολή, συχνά νέα προβλήματα κάνουν την εμφάνισή τους», λέει ο ιατροδικαστής και εξηγεί: «Στη Μαγνησία δεν υπάρχει ιατροδικαστική υπηρεσία. Η σορός πρέπει να μεταφερθεί στην ιατροδικαστική υπηρεσία της Λάρισας ή της Θεσσαλονίκης και μετά από την εργαστηριακή εξέταση και εν αναμονή των αποτελεσμάτων, το σώμα, θα μεταφερθεί και πάλι πίσω στο νοσοκομείο».
O Γρηγόρης Λέων, πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, δίνει τη μεγάλη εικόνα: «Στην ουσία, ιατροδικαστές υπάρχουν όπου υπάρχουν και εφετεία, 13 υπηρεσίες σε όλη τη χώρα δηλαδή. Το αποτέλεσμα είναι πολλοί νομοί να μένουν ακάλυπτοι και αυτοί που τελικά καλούνται να σηκώσουν το βάρος των όμορων νομών, να καταλήγουν με έναν πολύ μεγάλο φόρτο εργασίας, γεγονός που επίσης προκαλεί επιπρόσθετες καθυστερήσεις. Κανονικά, θα έπρεπε να υπάρχει ένας ιατροδικαστής σε κάθε μεγάλο νοσοκομείο και τουλάχιστον ένας σε κάθε νομό».
Καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις που δίνει το κράτος στα γραφεία κηδειών
Ένα τελευταίο θέμα που προστίθεται στην αλυσίδα της δυσλειτουργικής κατάστασης, είναι σύμφωνα με τον κ. Αλεξάνδρου, τον αντιδήμαρχο Βόλου αλλά και τον πρόεδρο της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, πως τα γραφεία κηδειών, σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι πρόθυμα να αναλάβουν τη μεταφορά αυτών των σορών ή/και την ταφή τους. Τα έξοδα και στις δύο περιπτώσεις γίνονται με δημόσια δαπάνη.
Όπως σημειώνει ο κ. Λέων: «Σε κάποιες περιπτώσεις, γραφεία τελετών αρνούνται να παράσχουν αυτές τις υπηρεσίες, γιατί τα χρήματα της αποζημίωσης που δίνει το κράτος τούς φαίνονται λίγα. Είναι επίσης χρήματα που συνήθως αποδίδονται με καθυστέρηση, γεγονός που επίσης αυξάνει τη δυστοκία πολλών γραφείων τελετών να αναλάβουν αυτές τις περιπτώσεις, την ώρα που οι σοροί “περιμένουν” μια λύση».
Τον δισταγμό του να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο κράτος, παραδέχεται και ο κ. Αλεξάνδρου, ο οποίος σημειώνει πως έχει να πληρωθεί για τις υποθέσεις που ανέλαβε, από το 2015.
Συνοψίζοντας την κατάσταση ο κ. Λέων υπογραμμίζει πως το θέμα χρειάζεται πια μια συνολική αντιμετώπιση: «Πρέπει να λυθεί συνολικά από τα αρμόδια υπουργεία Δικαιοσύνης και Υγείας, στα οποία εμπίπτει το θέμα. Έχει ήδη συζητηθεί άλλωστε. Το χρονικό περιθώριο που θα μένουν οι σοροί στα νοσοκομεία πρέπει να μικρύνει και να γίνει συγκεκριμένο. Οι διαδικασίες των εντολοδόχων αρχών για το τι θα γίνεται με κάθε σορό πρέπει να έρχονται άμεσα όπως και η συνδρομή από τα γραφεία τελετών, με κονδύλια που θα δίνονται στον σωστό χρόνο».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
