«Οντως τώρα;». «Είναι ΟΚ αν το πω αυτό;». «Δεν θα έχω δηλαδή συνέπειες;». Για όσους έχουν θητεύσει σε εταιρείες όπου τα πισώπλατα μαχαιρώματα, ο ανταγωνισμός και το κουτσομπολιό δίνουν και παίρνουν, η μετάβαση σε ένα εργασιακό περιβάλλον όπου ευδοκιμούν η διαφάνεια και η ευθύτητα και καθένας ενθαρρύνεται να λέει περίπου ό,τι του κατέβει στο κεφάλι απαιτεί μια περίοδο προσαρμογής. Κάποιο λάκκο θα έχει η φάβα, θα σκέφτονταν στην αρχή. Να δεις που θα πρόκειται για κάποιου είδους new age, μαρκετινίστικο τρικ, σίγουρα στην πράξη τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Ωσπου μια μέρα συνειδητοποιούν με ανακούφιση –τα office politics είναι, βλέπετε, εξουθενωτικά– ότι μια εργασιακή Neverland είναι εφικτή.
Οταν πίσω στο 2014 ο Γιώργος Παλαιγεωργίου, ο Φάνης Δεσποτάκης και ο Πάνος Σιώζος ξεκίνησαν να στήνουν τη LearnWorlds, μια πλατφόρμα που δίνει τα εργαλεία σε ελεύθερους επαγγελματίες, εκπαιδευτές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή και σχολεία να προσφέρουν διαδικτυακά μαθήματα, δεν συζήτησαν για την εργασιακή κουλτούρα που θα υιοθετούσαν. «Αυτά τα πράγματα δεν σχεδιάζονται», μου λέει μέσα από το παράθυρο του Zoom ο CEO Πάνος Σιώζος, που ζει μόνιμα στη Λεμεσό (μετακόμισαν στην Κύπρο όταν η γυναίκα του στα χρόνια του brain drain βρήκε εκεί μια καλή δουλειά). «Είχαμε και εμείς εμπειρία από δυσάρεστα εργασιακά περιβάλλοντα. Στοχεύαμε να φτιάξουμε μια εταιρεία στην οποία θα θέλαμε να δουλεύουμε».
Αυτό που είχαν κοινό οι τρεις συνιδρυτές ήταν το ακαδημαϊκό background. Γνωρίστηκαν σπουδάζοντας στο τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ, συνεχίζοντας τις μεταπτυχιακές σπουδές τους στην εκπαιδευτική τεχνολογία. «Το κλίμα στο πανεπιστήμιο ήταν φοβερό». Ο καθένας προχωρούσε με τη δουλειά και το ταλέντο του, δινόταν έμφαση στην αριστεία, πριν ο όρος αποκτήσει οποιοδήποτε πρόσημο. Ηταν επόμενο αυτές οι αξίες να εμποτίσουν και το δικό τους εγχείρημα. Ο Πάνος, δε, είχε εργαστεί και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είχε δηλαδή εκτεθεί σε μια κουλτούρα συνεργασίας και διεθνισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι η LearnWorlds αριθμεί σήμερα 135 εργαζομένους από 17 χώρες.
Την ανοιχτή κουλτούρα της ευνοεί και το γεγονός ότι από την αρχή η εταιρεία λειτουργεί από απόσταση. Δεν γινόταν αλλιώς. Οι τρεις συνιδρυτές κατοικούν σε τρεις διαφορετικές πόλεις: Λεμεσό, Καβάλα και Χανιά. Ετσι ήξεραν να λειτουργούν («ήμασταν ψηφιακοί nomads πριν γίνουν μόδα!»), αυτό εφάρμοσαν και στην εταιρεία τους πολύ πριν έρθει ο κορωνοϊός και το επιβάλει. Στην πανδημία, μάλιστα, όταν όλοι ανακαλύψαμε την αξία του e-learning, οι εργασίες τους εκτοξεύθηκαν. Το προσωπικό υπερδιπλασιάστηκε, οι πελάτες έφθασαν τους 4.300 (σήμερα ξεπερνούν τους 7.800) σε 130 χώρες, ενώ εξασφαλίστηκε χρηματοδοτική ενίσχυση ύψους 32 εκατ. δολαρίων από τη διεθνή εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων και ιδιωτικών επενδύσεων Insight Partners.
Από την αρχή η LearnWorlds λειτουργεί από απόσταση και αριθμεί σήμερα 135 εργαζομένους από 17 χώρες.
Η remote λειτουργία από μόνη της πάντως δεν προσφέρει ανοσία στις συνήθεις παθογένειες του «γραφείου». Μπορεί η LearnWorlds να μην έχει διαδρόμους, έχει όμως κανάλια στο Slack (πρόγραμμα ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων για επαγγελματικές επικοινωνίες), μπορεί να μην υπάρχει ψύκτης για κουβεντούλα, υπάρχει όμως πάντα το Messenger. Αλλά γιατί να καταφύγεις στο lobbying όταν μπορείς να καταθέσεις την ιδέα σου χωρίς φόβο και με όσο πάθος θες; «Στην εταιρεία επικρατεί κουλτούρα διαφάνειας», λέει ο κ. Σιώζος. «Ολες οι αποφάσεις εξηγούνται, όλοι γίνονται συμμέτοχοι. Είμαστε μια εταιρεία χωρίς δομημένες ιεραρχίες, είμαστε δηλαδή όλοι μαζί στο ίδιο καράβι (σ.σ. η εταιρεία είναι χωρισμένη σε ομάδες με επίπεδη δομή). Και φυσικά έχουμε πολιτική ανοιχτών θυρών. Δεν ενθαρρύνουμε, ούτε ανεχόμαστε τα politics, αλλά δεν χρειάζεται να τα απαγορεύσουμε. Οποιος βγάζει τέτοιον εαυτό είναι εκτός κλίματος».
Επικοινωνία
Παρεξηγήσεις γίνονται –ο γραπτός λόγος ενίοτε δεν βοηθάει–, παράπονα μπορεί να υπάρξουν. «Η διαφορά είναι ότι όλοι αισθάνονται την ασφάλεια να το επικοινωνήσουν», λέει η Ελένη Κουρμέντζα, υπεύθυνη ανθρωπίνων πόρων. «Οι δίοδοι επικοινωνίας είναι ανοιχτές να μιλήσεις χωρίς φίλτρο. Αλλωστε και οι συνιδρυτές αποζητούν την επικοινωνία, κάθε μέρα μας γράφουν “τι κάνεις; Πώς είσαι σήμερα;”. Νιώθεις άνετα να πεις ότι έχεις αγωνία, για παράδειγμα, για το παιδί σου. Σε παλιές δουλειές μου με ρωτούσαν αν έχω πρόθεση να κάνω παιδιά και εδώ σχεδόν με παρακαλάνε να κάνω δεύτερο! Δεν είναι τυχαίο ότι το turnover (σ.σ. ο δείκτης αντικατάστασης προσωπικού) είναι πολύ χαμηλός. Στους μηχανικούς λογισμικού, ένα τμήμα 50 ατόμων, είναι σχεδόν μηδέν!». Ισως έχει παίξει τον ρόλο του στην κουλτούρα της LearnWorlds το ότι όταν στηνόταν, οι ιδρυτές της ξεκινούσαν παράλληλα να δημιουργούν οικογένειες. «Καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο είναι για κάποιον να τα συνδυάζει», λέει ο κ. Σιώζος. «Γι’ αυτό μπορεί να είμαστε πολυεθνική, funded startup και δεν ξέρω τι άλλο, αλλά δουλεύουμε σαν οικογενειακή επιχείρηση. Για την ώρα δουλεύει. Αν γίνουμε 1.000 άτομα… θα δείξει!».
