“Η 27χρονη Αναστάζια βρέθηκε δολοφονημένη κάτω από ένα δέντρο”, λένε οι ειδήσεις. Κι εμείς οι 30χρονες και ζωντανές συνεχίζουμε τη ζωή μας. Πρόσφατα η φίλη μου Λ. βρήκε αγόρι. Δεν είναι κάτι σοβαρό, ένας ερωτικός σύντροφος. Δεν μου ‘χει πει το όνομά του. Ολες οι αφηγήσεις της στρέφονται γύρω από τη δική της απόλαυση. Τι ωραία, σκέφτομαι, μιλάμε ανένοχα για τη γυναικεία ικανοποίηση. Δεν ξεχνώ, όμως, το παιχνίδι με τις συντεταγμένες. Οποτε γυρνάμε σπίτι μόνες το παίζουμε με τις φίλες μου ή με τη μαμά μου. Μιλάμε στα κινητά, τσατάραμε, δίνουμε συντεταγμένες, μέχρι να φτάσει η καθεμία στην πόρτα της. Αφελές – κοριτσίστικο δίχτυ προστασίας.
Τώρα, και εγώ και οι φίλες μου ζούμε με διάφορες ελευθερίες (βγαίνουμε, πίνουμε, ταξιδεύουμε, έχουμε δουλειές, πληρώνουμε πράγματα). Εμείς οι ίδιες, όμως, οι χειραφετημένες έχουμε όλες υποστεί κάποιου είδους ψυχικό εκβιασμό κατά καιρούς, έχουμε δει άντρες να χτυπάνε το χέρι στο τραπέζι μπροστά μας (κίνηση ματ, του στυλ: αν δεν είχα το τραπέζι θα είχα το μάγουλό σου), μας έχουν φωνάξει, μας έχουν παρενοχλήσει ιντερνετικά και κάποιες από εμάς τις έχουν ακολουθήσει ή και παρακολουθήσει συγγενείς ή ερωτικοί σύντροφοι, τις έχουν δείρει λίγο και βιάσει λίγο. Κι εμείς που τα παθαίνουμε αυτά έχουμε εκπαιδευτικά προνόμια, δικά μας χρήματα και έναν κοινωνικό κύκλο που μας αγαπά. Οι άλλες τι απογίνονται;
Τα γυναικεία ζητήματα δονούν με διαρκή σκαμπανεβάσματα τη ζωή μας. Τη μία, βλέπουμε ισχυρές γυναίκες σε ρόλους που μας συνεπαίρνουν. Αλλη μπαίνει στη διπλωματία, άλλη σε θέση στην Ε.Ε., στο ΝΑΤΟ, άλλη σε κάποια εταιρεία, άλλη φέρνει βόλτα όλο το μαγαζί όπου εργάζεται. Χαρές εμείς.
Είναι όλες αυτές που δεν μπορούν να πάνε στην αστυνομία γιατί το ξύλο είναι με λέξεις ή γιατί η ψυχολογική και οικονομική εξάρτηση φτιάχνει ένα κολλώδες δίχτυ συνεχούς κακοποίησης και πάνω σ’ αυτό πάνε και πέφτουν οι γυναίκες.
Κι εκεί που παίρνουμε λίγη χαρά, βγαίνει το αστυνομικό δελτίο. Κι έχει πάλι μέσα κάποια σκοτωμένη, στραγγαλισμένη, ριγμένη. Μετά, είναι και όλες αυτές που δεν βρίσκονται, οι εξαφανισμένες. Και μετά είναι και όλα τα θύματα της βίας που δεν θα γίνουν ποτέ ειδήσεις, γιατί η δική τους γυναικοκτονία, ή ο δικός τους βιασμός ή το ξύλο και οι πιέσεις είναι αργές και παίρνουν χρόνο, είναι η καθημερινότητά τους. Μια πηχτή κινούμενη άμμος όπου βυθίζονται ώσπου να τις καταπιεί η ζωή-παγίδα. Είναι όλες αυτές που δεν μπορούν να πάνε στην αστυνομία γιατί το ξύλο είναι με λέξεις ή γιατί η ψυχολογική και οικονομική εξάρτηση φτιάχνει ένα κολλώδες δίχτυ συνεχούς κακοποίησης και πάνω σ’ αυτό πάνε και πέφτουν οι γυναίκες.
Μετά, είναι και όλες αυτές που δεν θα γίνουν πρωτοσέλιδα, αλλά που έζησαν με άντρες που τις έκαναν κουρέλια. Είναι όλες αυτές που υπνοβατούν στη ζωή γιατί δουλεύουν οκτάωρο ή δεκαπεντάωρο και μετά δουλεύουν αμισθί στο σπίτι. Εντοπίζονται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, σε κάθε τάξη. Μπορεί να δουλεύουν καθαρίστριες ή στην τράπεζα, δικηγόροι ή αθλήτριες. Παντού τρυπώνει το κακό (να σημειώσω πως, φυσικά, υπάρχουν και άντρες που υφίστανται κακοποίηση από άντρες ή γυναίκες και θα εστιάσω στο θέμα αυτό με άλλη ευκαιρία).
Δεν είναι μόνο στην Ελλάδα. Σε διάφορες συζητήσεις με γυναίκες απ’ αλλού τα ίδια λέμε. Γιατί μας ρίχνουν στον γκρεμό; Ωσπου να βρούμε τι ακριβώς φταίει γι’ αυτή την απλωμένη βία, χρειάζονται μέτρα. Νομικές υπηρεσίες και ψυχιατρική υποστήριξη από το κράτος. Δίκαιοι μισθοί, για να διαρρηγνύονται εύκολα τα πλέγματα εξάρτησης. Χωρίς λεφτά στην τράπεζα δεν μπορείς πραγματικά να μιλάς για «αναίμακτη» απαλλαγή από έναν άνθρωπο που θα σε κυνηγήσει ώσπου να σε σκοτώσει ή να σε εξοντώσει οικονομικά και ψυχολογικά στα δικαστήρια. Χρειάζονται έγκαιρες παρεμβάσεις, ενημέρωση, ριζική αλλαγή της εκπαίδευσης, νέα μυαλά.
Το συμβολικό επίπεδο είναι επίσης σημαντικό. Παίζουν ρόλο τα πρότυπα. Οι γυναίκες στελέχη, επιχειρηματίες, στην ηγεσία κρατών, κομμάτων κ.λπ. Ή τα έργα τέχνης και σκέψης που προβάλλουν τη δύναμη απλών, καθημερινών γυναικών που επιβίωσαν από τις δυσκολίες (η δουλειά της Maya Angelou, η Μορφωμένη, το Maid και χίλια δυο άλλα έργα θα έπρεπε να είναι στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, υποχρεωτικά αναγνώσματα).
Ενα από τα μεγαλύτερα πλήγματα που επιφέρουν οι κακοποιητές στα θύματά τους, όταν δεν τα σκοτώνουν, είναι ότι τα εκπαιδεύουν στο να μην μπορούν να φανταστούν μια ζωή ατομικής επιτυχίας και ενδεχομένως ευτυχίας μακριά τους. Σού λένε πως δεν μπορείς να τα καταφέρεις μέσα από μια πληγή που έχουν ανοίξει στο σώμα και το μυαλό σου. Ας τους χαλάσουμε το σχέδιο και ας ζήσουμε αλλιώς. Ας γίνουμε εμμονικές, επίμονες και δυσάρεστες, ώσπου αυτό το κείμενο να είναι απολύτως παρωχημένο.
