Οταν χτυπάει το τηλέφωνο της Μαρίας (το όνομά της ασφαλώς δεν είναι Μαρία) και στην άλλη άκρης της γραμμής βρίσκεται κάποιο διαφημιστικό πρακτορείο ή το τμήμα μάρκετινγκ κάποιας εταιρείας για πιθανή συνεργασία, ξέρει πολύ καλά τι θα ακούσει: «Τιμολόγιο κόβετε;». Η Μαρία θα πνίξει ένα γελάκι –δεν μπορεί να κρατηθεί– και θα απαντήσει: «Φυσικά». Ασχολείται επαγγελματικά με την παραγωγή περιεχομένου στα σόσιαλ μίντια από το 2015, έχοντας μετατρέψει το χόμπι σε πλήρη απασχόληση. «Για μένα είναι προφανές ότι πρέπει να κόβω τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που προσφέρω. Μάλλον δεν είναι προφανές για όλους», εξηγεί στην «Κ».
Το προφίλ της στο Ιnstagram δεν είναι από τα πολύ «μεγάλα». Ανήκει στους λεγόμενους micro influencers, την κατηγορία των παραγωγών περιεχομένου με 3.000 έως 30.000 followers, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια κέρδισαν μεγάλο κομμάτι της αγοράς, αφού ό,τι χάνουν σε reach (αριθμό χρηστών που βλέπουν τα στόρι, τα reel ή τα ποστ τους) το κερδίζουν σε engagement, σε αλληλεπίδραση δηλαδή με τους ακολούθους τους, κάτι που πάρα πολύ αρέσει στους marketers. Φυσικά, είναι και πιο φθηνοί. «Εγώ μπορεί να πάρω από 300 έως 1.000 ευρώ για μια συνεργασία, ένα διαφημιστικό reel ή ένα post», λέει η Μαρία. «Στους μεγάλους, τα ποσά φτάνουν τις 6.000-10.000 ευρώ. Αυτοί όμως είναι πολύ δύσκολο να μην έχουν εταιρείες, να μην κόβουν αποδείξεις. Εκτός των άλλων, φοβούνται και τον έλεγχο. Το τι γίνεται, όμως, με τους micro influencers είναι άλλο θέμα. Πολύ συχνά, εταιρείες προτιμούν τις συνεργασίες με “μαύρα” γιατί έρχονται πιο φθηνά. Εγώ τους φαίνομαι ακριβή!». Εκτός από τους micro υπάρχουν και οι nano influencers, ακόμη μικρότερα accounts με έως 3.000 followers, που επίσης προσεγγίζονται από τα brands για διαφήμιση των προϊόντων τους στο μικρό αλλά πιστό κοινό τους. Πληρώνονται συνήθως έναντι 100-500 ευρώ ανά ενέργεια και συνήθως χωρίς παραστατικά.
Τα μεγάλα accounts, πάντως, κάνουν comeback. «Οι influencers συνιστούν πολύ σημαντικό παίκτη και αποτελούν σε πάρα πολλές εταιρείες το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής τους. Πράγματι, πριν από την COVID-19, η μεγαλύτερη έμφαση δινόταν σε ανθρώπους με ψηλά νούμερα», σημειώνει στην «Κ» η Αγγελική Δούκα, CEO και Ιδρύτρια της Ginger Communications.
«Στην πανδημία, όμως, ήρθε το TikTok και άλλαξε τις ισορροπίες ενδυναμώνοντας προφίλ που έχουν μικρότερα μεν νούμερα αλλά σε πιο στοχευμένα κοινά. Τότε μυηθήκαμε στο κομμάτι των micro influencers, οι οποίοι ήταν πιο εύκολοι στη συνεργασία, πιο ευέλικτοι, είχαν μικρότερο κόστος, ήταν πιο εύκολοι στην επικοινωνία». Βγαίνοντας από την καραντίνα, το τοπίο άλλαξε ξανά.
«Αν λέγαμε σήμερα ποιο είναι το μεγαλύτερο trend αυτό είναι οι TikTokers. Ολοι. Και οι μεγάλοι και οι μικροί και οι μεσαίοι. Αρκεί που είναι στο TikTok. Αυτό οδήγησε σε εκ νέου άνθηση των μεγάλων ακάουντ στο Ιnstagram. Οι εταιρείες είδαν ότι μπορεί οι micro να λειτουργούν, αλλά χρειάζεσαι μια στρατιά από αυτούς για να αγγίξεις το κοινό που θα φτάσει ένας A-list influencer».
«Πολύ συχνά, εταιρείες προτιμούν τις συνεργασίες με “μαύρα” γιατί έρχονται πιο φθηνά. Εγώ, που κόβω τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που προσφέρω, τους φαίνομαι ακριβή!», λέει η Μαρία.
Ταυτόχρονα, όπως εξηγεί στην «Κ» η freelancer επικοινωνίας Ελλη Δούκα (πρόκειται για συνωνυμία), άρχισαν και τα παρατράγουδα! «Υπάρχουν micro influencers με 20.000 followers που έχουν καβαλήσει καλάμι, δεν σηκώνουν τηλέφωνα, τους κυνηγάς. Από την άλλη, είναι και αρκετοί πολύ αξιόλογοι, επαγγελματίες, που σκίζονται και αυτό φαίνεται στη δουλειά τους και στο αποτέλεσμα. Το κοινό τους είναι πιο θερμό, ανταποκρίνεται. Οχι ανεβάζω μια φωτογραφία και γεια σας. Σε κάθε περίπτωση, δεν γίνεται χωρίς αυτούς. Πλέον, όταν διοργανώνεις ένα event, δεν μπορείς να καλέσεις μόνο δημοσιογράφους».
Αγορά followers
Mega influencers στην Ελλάδα, θεωρούνται αυτοί με 500.000-2 εκατ. followers (στις ΗΠΑ mega influencers θεωρούνται όσοι έχουν πάνω από 150-200 εκατ. followers) και macro influencers αυτοί με 100.000-500.000 followers που κερδίζουν 3.000-10.000 ευρώ και 1.000-3.000 ευρώ ανά ενέργεια/post αντίστοιχα. Η αγορά ανέκτησε την εμπιστοσύνη της στα μεγαλύτερα ακάουντ και γιατί έχει πια τα εργαλεία να διαπιστώσει εάν οι αριθμοί των followers αντιστοιχούν σε πραγματικούς χρήστες.
Η αγορά followers υπήρξε διαδεδομένη πρακτική και στην Ελλάδα, με ακάουντ να «φουσκώνουν» εν μια νυκτί αλλά με το engagement να παραμένει στον πάτο. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται περίπου 10 εταιρείες που αναλαμβάνουν να αυξήσουν τεχνητά τον αριθμό των followers ενός χρήστη ή μιας εταιρείας. Οπως λέει υπό τον όρο της ανωνυμίας ένας από αυτούς τους επαγγελματίες, οι followers αγοράζονται από ηλεκτρονικές φάρμες κατασκευής ψεύτικων προφίλ σε Ινδία, Μπανγκλαντές ή Πακιστάν. Τα 1.000 προφίλ κοστίζουν περίπου 10 ευρώ και μεταπωλούνται από τον μεσάζοντα έναντι 20 ευρώ.
Ο παραγωγός της «φάρμας» δίνει εντολή στα προφίλ να ακολουθήσουν τον τάδε λογαριασμό ή αντίστοιχα να κάνουν like το τάδε ποστ στην Ελλάδα. Προφανώς αυτά τα προφίλ δεν αλληλεπιδρούν με τον χρήστη. Γι’ αυτό σύμφωνα με τον ίδιο, η αγορά followers από influencers έχει ατονήσει. Η μεγαλύτερη ζήτηση προέρχεται από ανθρώπους της διπλανής πόρτας που θέλουν να εντυπωσιάσουν κάποιον τρίτο, επωνύμους ή μεγάλες εταιρείες που θέλουν να ανεβάσουν τους followers. Η ταρίφα είναι πιο ψηλή σε αυτές τις περιπτώσεις, αφού τα ψεύτικα προφίλ πρέπει να φαίνονται «ευρωπαϊκά».
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, πάντως, παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι οι ηθοποιοί έχουν αναδειχθεί σε δυνατούς influencers. Το engagement από τη σκηνή κρίνεται σημαντικότερο από αυτό στα σόσιαλ μίντια.
Οι αριθμοί
3.000 έως 10.000 ευρώ ανά ενέργεια/post κερδίζουν οι mega influencers στην Ελλάδα, δηλαδή όσοι έχουν από 500.000 έως 2 εκατομμύρια followers.
1.000 έως 3.000 ευρώ κερδίζουν ανά διαφημιστική ενέργεια στα social από τις συνεργασίες τους με εταιρείες οι macro influencers (100.000-500.000 followers).
300 έως 1.000 ευρώ κερδίζουν οι micro influencers (3.000-30.000 followers), ενώ το ποσό για τους nano influencers (έως 3.000 followers) είναι 100-500 ευρώ.
